ایا زن بعد از طلاق غیابی میتواند مهریه بگیرد

بله، زن پس از طلاق غیابی می تواند مهریه خود را دریافت کند. مهریه یک حق شرعی و قانونی است که به محض جاری شدن عقد نکاح به زن تعلق می گیرد و شرایط خاصی مانند غیابی بودن طلاق، این حق را از بین نمی برد. این نوع طلاق که به دلیل عدم حضور یکی از زوجین در دادگاه صادر می شود، پیچیدگی های خاص خود را در پیگیری حقوق مالی دارد که در این مقاله به صورت کامل به آن ها خواهیم پرداخت.

طلاق، چه به صورت حضوری و چه غیابی، فرآیندی دشوار است، به خصوص زمانی که مسائل مالی و حقوقی همچون مهریه مطرح می شود. دغدغه اصلی بسیاری از زنان در مواجهه با طلاق غیابی، چگونگی احقاق حقوق مالی خود به ویژه مهریه است. قانون گذار ایران با در نظر گرفتن جایگاه و اهمیت مهریه، تدابیر و راه های مشخصی را برای وصول آن پیش بینی کرده است تا هیچ حقی از زوجه ضایع نشود. این مقاله با هدف روشن کردن تمامی جنبه های حقوقی و مراحل عملی مطالبه و وصول مهریه در طلاق غیابی تدوین شده تا به عنوان یک راهنمای جامع، نگرانی های حقوقی مخاطبان را کاهش دهد.

مفهوم طلاق غیابی و ارکان آن

طلاق غیابی یکی از انواع طلاق است که در آن یکی از طرفین دعوا (زوج یا زوجه) یا هر دو در هیچ یک از جلسات دادرسی حاضر نمی شوند و لایحه دفاعیه ای نیز تقدیم دادگاه نمی کنند. این نوع طلاق با طلاق حضوری که هر دو طرف یا وکلایشان در جلسات دادگاه حاضر می شوند و به دفاع از حقوق خود می پردازند، تفاوت اساسی دارد.

طلاق غیابی چیست؟

در نظام حقوقی ایران، زمانی که یک دادخواست به دادگاه ارائه می شود، ابلاغیه ای برای طرف مقابل (خوانده) صادر می گردد تا از جریان دعوا مطلع شده و در جلسات دادرسی حضور یابد. اگر ابلاغیه به درستی و طبق تشریفات قانونی به خوانده ابلاغ شود، اما وی در دادگاه حاضر نشود و وکیل نیز معرفی نکند، همچنین لایحه ای هم در دفاع از خود ارسال نکند، دادگاه می تواند در غیاب او اقدام به صدور رأی کند. این رأی که بدون حضور متهم یا خوانده صادر شده، «رأی غیابی» نامیده می شود. اگر موضوع این رأی مربوط به پرونده طلاق باشد، اصطلاحاً به آن «طلاق غیابی» می گویند.

تفاوت طلاق غیابی با طلاق حضوری

تفاوت اصلی طلاق غیابی با طلاق حضوری در حضور یا عدم حضور طرفین در مراحل دادرسی است. در طلاق حضوری، زوج و زوجه یا وکلای قانونی آن ها در تمام مراحل دادرسی شرکت می کنند، نظرات خود را مطرح کرده و از حقوقشان دفاع می کنند. این امر باعث می شود که روند پرونده با تبادل نظر و اطلاعات کامل تری پیش برود. اما در طلاق غیابی، یکی از طرفین (معمولاً مرد) غایب است. این غیبت می تواند به دلایل مختلفی از جمله مفقودالاثر بودن، عدم تمایل به حضور، فرار از مسئولیت یا عدم آگاهی از جریان پرونده باشد. همین عدم حضور، چالش هایی را در احقاق حقوق، به ویژه مهریه، ایجاد می کند که البته قانون برای آن ها راهکارهایی را پیش بینی کرده است.

شرایط صدور حکم غیابی

صدور حکم غیابی تابع شرایط مشخصی است که در قانون آیین دادرسی مدنی به تفصیل بیان شده است. مهم ترین این شرایط عبارت اند از:

• ابلاغ قانونی: ابلاغ واقعی دادخواست و سایر اوراق قضایی به خوانده ضروری است. اگر ابلاغ واقعی ممکن نباشد، ابلاغ قانونی (مثلاً از طریق آگهی در روزنامه های کثیرالانتشار در صورت نامعلوم بودن محل اقامت) انجام می شود.
• عدم حضور خوانده: خوانده یا وکیل او نباید در هیچ یک از جلسات دادرسی که به صورت صحیح ابلاغ شده است، حاضر شده باشند.
• عدم ارائه لایحه دفاعیه: خوانده نباید در مهلت قانونی لایحه دفاعیه ای به دادگاه تقدیم کرده باشد.

بر اساس ماده ۶۸، ۶۹ و ۷۰ قانون آیین دادرسی مدنی، دادخواست باید به آدرس مندرج در پرونده ارسال شود و رسید آن به دست متشاکی برسد. حتی تسلیم ابلاغیه به بستگان درجه یک خوانده یا ارسال آن به آدرس محل سکونت، از نظر قانونی معتبر است. در صورت احراز تمامی این شرایط و عدم حضور و دفاع خوانده، دادگاه مجاز به صدور رأی غیابی خواهد بود.

بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی، صدور حکم غیابی تنها در صورتی امکان پذیر است که خوانده علی رغم ابلاغ صحیح، در هیچ یک از جلسات دادگاه حاضر نشده و لایحه دفاعیه ای نیز تقدیم نکرده باشد.

ماهیت و جایگاه مهریه در حقوق ایران

مهریه یکی از مهم ترین و اساسی ترین حقوق مالی زن در عقد نکاح است که از دیرباز در فرهنگ و قوانین اسلامی و ایرانی جایگاه ویژه ای داشته است. این حق، پشتوانه مالی و حمایتی برای زن محسوب می شود و به محض جاری شدن صیغه عقد، مالکیت آن به زن تعلق می گیرد.

تعریف مهریه و انواع آن

مهریه عبارت است از مالی که به موجب عقد ازدواج، مرد متعهد به پرداخت آن به زن می شود. مهریه می تواند شامل هر مال باارزشی باشد که شرعاً و قانوناً قابل تملک باشد، مانند پول نقد، سکه طلا، املاک، خودرو یا حتی آموزش یک مهارت. مهریه در حقوق ایران به دو دسته اصلی تقسیم می شود:

• مهریه عندالمطالبه: این نوع مهریه به محض درخواست زن (متقاضی) قابل مطالبه و وصول است، صرف نظر از توانایی مالی مرد. در واقع، مرد ملزم است بلافاصله پس از مطالبه، آن را بپردازد.
• مهریه عندالاستطاعه: در این حالت، پرداخت مهریه منوط به توانایی مالی مرد است. زن تنها زمانی می تواند مهریه را مطالبه کند که ثابت شود مرد توانایی پرداخت آن را دارد.

مبنای قانونی مهریه

مبنای قانونی مهریه در ایران، ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی است که صراحتاً بیان می دارد: «به مجرد عقد، زن مالک مهریه می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.» این ماده قانونی، مالکیت مهریه را به محض وقوع عقد و بدون نیاز به تمکین یا زندگی مشترک، برای زن تثبیت می کند. اهمیت این ماده در آن است که حق مهریه را از هر گونه شرط یا اتفاق بعدی، از جمله وقوع طلاق، مستقل می سازد.

استقلال حق مهریه از طلاق

نکته حیاتی که باید به آن توجه داشت، این است که حق مهریه کاملاً مستقل از وقوع یا عدم وقوع طلاق است. به این معنا که چه زندگی مشترک پایدار باشد، چه به طلاق منجر شود، و چه طلاق به صورت غیابی یا حضوری باشد، حق مهریه زن پابرجا و غیرقابل انکار باقی می ماند. تنها در صورتی این حق ساقط می شود که زن با اراده و اختیار کامل خود، تمام یا قسمتی از مهریه را به مرد ببخشد یا در ازای چیزی دیگر (مانند گرفتن حق طلاق) آن را بذل کند.

آیا در طلاق غیابی مهریه قابل مطالبه است؟ پاسخ قاطع

یکی از مهم ترین و پرتکرارترین پرسش ها در زمینه طلاق غیابی، به خصوص برای زنان، این است که آیا با توجه به غیبت مرد و شرایط خاص این نوع طلاق، امکان مطالبه و وصول مهریه وجود دارد؟ پاسخ این پرسش، یک «بله» قاطع و بدون ابهام است. مهریه یک حق لاینفک و جدایی ناپذیر زن است که به موجب شرع و قانون به او تعلق می گیرد و هیچ شرایطی از جمله غیابی بودن طلاق، نمی تواند این حق را از بین ببرد.

چرا مهریه حتی در طلاق غیابی به زن تعلق می گیرد؟

همان طور که پیشتر اشاره شد، به محض جاری شدن صیغه عقد نکاح دائم، زن مالک مهریه خود می شود. این مالکیت، یک حق قطعی و مستقل است که با زندگی مشترک یا حتی طلاق ارتباط مستقیم ندارد. غیبت مرد و عدم حضور او در جلسات دادگاه طلاق، تنها بر روند دادرسی و شیوه مطالبه مهریه تأثیر می گذارد، نه بر اصل حقانیت زن در دریافت آن. دادگاه در هر حال موظف است حقوق مالی زن را، از جمله مهریه، مورد توجه قرار داده و راهکارهای قانونی برای وصول آن را فراهم آورد. بنابراین، زن در طلاق غیابی، به همان اندازه طلاق حضوری، از حق مطالبه مهریه برخوردار است.

اهمیت شیوه و مراحل مطالبه

با وجود اینکه اصل تعلق مهریه در طلاق غیابی قطعی است، تفاوت اصلی در «نحوه» و «مراحل» مطالبه و وصول آن است. وقتی مرد در دسترس نیست یا از حضور در دادگاه خودداری می کند، زن باید از طریق مسیرهای قانونی مشخصی برای شناسایی اموال مرد، توقیف آن ها و در نهایت وصول مهریه اقدام کند. این فرآیند ممکن است پیچیدگی ها و طولانی تر شدن زمان را در پی داشته باشد که ضرورت آشنایی با قوانین و رویه های قضایی یا کمک گرفتن از وکیل متخصص را دوچندان می کند.

سناریوهای مطالبه مهریه در طلاق غیابی از طرف زن

زمانی که زن درخواست طلاق غیابی می دهد، معمولاً دلایل موجه و قانونی برای این اقدام دارد. هر یک از این دلایل، سناریوی خاص خود را در پیگیری مهریه و چگونگی وصول آن ایجاد می کند. در ادامه به بررسی مهم ترین این سناریوها می پردازیم:

طلاق به دلیل مفقودالاثر بودن مرد

یکی از شایع ترین دلایل طلاق غیابی از طرف زن، مفقودالاثر بودن مرد است. این وضعیت پیچیدگی های خاص خود را دارد، اما قانون برای آن تدابیری اندیشیده است.

• شرایط قانونی مفقودی و مراحل اثبات: طبق قانون مدنی، اگر مردی به مدت چهار سال تمام غایب و مفقودالاثر باشد و از حیات یا ممات او خبری نباشد، زن می تواند از دادگاه تقاضای طلاق کند. در این صورت، دادگاه اقدام به انتشار آگهی در روزنامه های کثیرالانتشار می کند تا اگر فردی از مرد خبری دارد، اطلاع دهد. این آگهی معمولاً سه نوبت و با فواصل زمانی مشخص (یک ماهه) منتشر می شود. اگر پس از گذشت یک سال از تاریخ انتشار اولین آگهی، هیچ اطلاعی از مرد حاصل نشود، دادگاه می تواند حکم موت فرضی مرد را صادر کند و در پی آن، زن را طلاق دهد. برخی شروط ضمن عقد نیز ممکن است این مدت را به شش ماه کاهش دهند.
• نحوه توقیف و شناسایی اموال: حتی در صورت مفقودالاثر بودن مرد، حق مهریه زن محفوظ است. در این حالت، زن می تواند از دادگاه بخواهد که اقدام به شناسایی و توقیف اموال مرد کند. این اموال می تواند شامل موارد زیر باشد:
  • اموال منقول: مانند خودرو، وسایل نقلیه، موجودی حساب های بانکی، سهام بورس و اوراق بهادار.
  • اموال غیرمنقول: مانند ملک، زمین، آپارتمان یا هرگونه دارایی ثابت.
  • حقوق و مزایا: در صورتی که مرد غایب دارای حقوق بازنشستگی یا سایر مزایای مستمر باشد.

  دادگاه با استعلام از مراجع ذی صلاح مانند اداره ثبت اسناد و املاک، بانک ها، سازمان بورس، اداره دارایی و سایر نهادها، اقدام به شناسایی اموال می کند. پس از شناسایی، حکم توقیف صادر شده و مهریه زن از طریق فروش یا واگذاری این اموال وصول می شود.

طلاق به دلیل عدم پرداخت نفقه

عدم پرداخت نفقه یکی دیگر از مصادیق عسر و حرج و از دلایل موجه طلاق غیابی از طرف زن است.

• اثبات عدم پرداخت نفقه و همزمانی دادخواست مهریه: اگر مرد به مدت شش ماه یا بیشتر از پرداخت نفقه زن خودداری کند، این امر به زن حق می دهد تا از دادگاه تقاضای طلاق کند. زن باید عدم پرداخت نفقه را از طریق ارائه شهود، اسناد بانکی یا حکم دادگاه مبنی بر الزام به پرداخت نفقه که اجرا نشده است، اثبات کند. در چنین شرایطی، زن می تواند همزمان با دادخواست طلاق، دادخواست مطالبه مهریه را نیز تقدیم کند. این دو دادخواست می توانند به صورت جداگانه یا همزمان پیگیری شوند، اما معمولاً برای تسریع در روند، همزمان مطرح می گردند.

طلاق به دلیل عسر و حرج

عسر و حرج به معنای وضعیت دشوار و طاقت فرسایی است که ادامه زندگی مشترک را برای زن غیرممکن یا بسیار سخت می کند. عسر و حرج یکی از مهم ترین دلایل طلاق از طرف زن است که می تواند منجر به صدور حکم طلاق غیابی نیز بشود.

• مصادیق و اهمیت جمع آوری ادله: قانون مدنی مصادیق متعددی از عسر و حرج را برشمرده است که برخی از آن ها عبارت اند از:
  • ترک زندگی مشترک توسط مرد به مدت حداقل شش ماه متوالی یا نه ماه متناوب در یک سال بدون عذر موجه.
  • اعتیاد مضر مرد به مواد مخدر یا الکل که به بنیان خانواده آسیب می زند.
  • سوءرفتار و ضرب و شتم مکرر زن توسط مرد.
  • ابتلای مرد به بیماری های صعب العلاج که زندگی مشترک را مختل می کند.
  • محکومیت قطعی مرد به حبس طولانی مدت (پنج سال یا بیشتر).

  اثبات عسر و حرج نیاز به جمع آوری ادله و مدارک محکمه پسند دارد که می تواند شامل شهادت شهود، گزارش پزشکی قانونی، احکام قضایی قبلی و سایر مستندات باشد. پیچیدگی اثبات عسر و حرج اهمیت نقش وکیل متخصص را در این پرونده ها نمایان می سازد.

طلاق با داشتن حق طلاق (وکالت بلاعزل)

در برخی موارد، زن در هنگام عقد یا در طول زندگی مشترک، از مرد وکالت بلاعزل در طلاق دریافت می کند. این وضعیت اگرچه به ظاهر شبیه طلاق غیابی است، اما از نظر حقوقی تفاوت هایی اساسی دارد.

• تفاوت با طلاق غیابی و اثر آن بر مهریه: وقتی زن دارای وکالت بلاعزل در طلاق است، در واقع خودش به نمایندگی از مرد اقدام به طلاق می کند. در این حالت، نیازی به حضور مرد در دادگاه نیست و طلاق از جنبه ای شبیه به طلاق توافقی است، زیرا اراده مرد قبلاً از طریق اعطای وکالت ابراز شده است. در این سناریو، معمولاً زن برای استفاده از حق طلاق، تمام یا قسمتی از مهریه خود را بذل (می بخشد) می کند. میزان بذل مهریه بستگی به توافقات صورت گرفته در وکالت نامه دارد. اگر در وکالت نامه قید شده باشد که زن حق طلاق دارد بدون بذل مهریه، می تواند تمام مهریه را مطالبه کند. اما اگر شرط طلاق، بخشش قسمتی از مهریه باشد، زن پس از طلاق می تواند باقی مانده مهریه خود را مطالبه کند.

مطالبه مهریه در طلاق غیابی از طرف مرد

حق طلاق بر اساس قانون مدنی ایران در وهله اول با مرد است. بنابراین، مرد می تواند با مراجعه به دادگاه، درخواست طلاق همسر خود را ارائه دهد. حتی اگر زن در دادگاه حاضر نشود، دادگاه می تواند حکم طلاق غیابی را صادر کند. اما این به معنای نادیده گرفتن حقوق مالی زن نیست.

حق قانونی مرد برای طلاق و تعهدات مالی

مرد برای طلاق همسرش، نیاز به اثبات دلیل خاصی ندارد، اما مکلف است تمامی حقوق مالی زن را بپردازد. این حقوق شامل مهریه، نفقه ایام عده، اجرت المثل ایام زندگی مشترک و در صورت وجود شرایط، نصف دارایی های به دست آمده در طول زندگی مشترک (چنانچه شرط تنصیف اموال در عقدنامه ذکر شده باشد) است.

تضمین پرداخت مهریه و حقوق مالی پیش از ثبت طلاق

در صورتی که مرد درخواست طلاق دهد و زن در دادگاه حاضر نباشد، دادگاه قبل از صدور حکم نهایی طلاق غیابی، مرد را ملزم می کند که تمامی حقوق مالی زن را به طور کامل پرداخت یا نحوه پرداخت آن را تضمین کند. این تضمین می تواند از طریق تودیع وجه در صندوق دادگستری یا معرفی اموال کافی برای توقیف باشد. هدف از این اقدام، حمایت از حقوق زن و جلوگیری از تضییع آن است. تا زمانی که این تعهدات مالی تعیین تکلیف و تضمین نشود، حتی در صورت صدور حکم غیابی، صیغه طلاق جاری و به صورت رسمی ثبت نخواهد شد.

نحوه اطلاع زن از حکم و پیگیری حقوق

پس از صدور حکم طلاق غیابی از طرف مرد، ابلاغیه ای برای زن ارسال می شود. زن از تاریخ ابلاغ حکم، ۲۰ روز فرصت دارد تا نسبت به این حکم واخواهی کند و دلایل خود را برای عدم موافقت با طلاق یا اعتراض به نحوه پرداخت حقوق مالی مطرح نماید. در این مرحله، زن می تواند برای مطالبه مهریه و سایر حقوق خود اقدام کند. حتی اگر زن در مهلت واخواهی اعتراض نکند، حق مطالبه مهریه از او سلب نمی شود و می تواند در هر زمان دیگری با ثبت دادخواست جداگانه، مهریه خود را از طریق دادگاه پیگیری کند.

مراحل عملی و قانونی وصول مهریه پس از طلاق غیابی

وصول مهریه پس از طلاق غیابی، چه از طرف زن و چه از طرف مرد، فرآیند قانونی مشخصی دارد که باید گام به گام طی شود. آگاهی از این مراحل برای احقاق حقوق مالی زن ضروری است.

ثبت دادخواست مطالبه مهریه از طریق دفاتر خدمات قضایی

اولین گام برای مطالبه مهریه، ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی است. زن باید با مراجعه به این دفاتر و تکمیل فرم دادخواست مطالبه مهریه، درخواست خود را به صورت رسمی ثبت کند. این دادخواست به دادگاه خانواده صالح ارسال می شود.

مدارک ضروری برای مطالبه مهریه

برای ثبت دادخواست مطالبه مهریه، ارائه مدارک زیر الزامی است:

• اصل سند ازدواج: این مهم ترین مدرک برای اثبات عقد نکاح و وجود مهریه است.
• شناسنامه و کارت ملی زن: برای احراز هویت.
• حکم طلاق غیابی: (در صورت صدور) برای اثبات وقوع طلاق.
• لیست اموال شناسایی شده از مرد: (در صورت وجود و شناسایی قبلی) این لیست به توقیف اموال کمک می کند.
• وکالت نامه وکیل: (در صورت داشتن وکیل)

درخواست توقیف اموال زوج

یکی از مؤثرترین راه ها برای وصول مهریه در طلاق غیابی، به ویژه زمانی که مرد غایب است یا از پرداخت خودداری می کند، درخواست توقیف اموال اوست. این درخواست می تواند همزمان با دادخواست مهریه یا حتی قبل از آن (تحت عنوان تأمین خواسته) مطرح شود تا از نقل و انتقال احتمالی اموال توسط مرد جلوگیری شود.

• معرفی انواع اموال و شیوه استعلام: زن می تواند از دادگاه بخواهد تا برای شناسایی و توقیف اموال مرد، از مراجع ذی صلاح استعلام کند. اموال قابل توقیف شامل:
  • اموال منقول: مانند موجودی حساب های بانکی، سهام، خودرو، حقوق و مزایای دریافتی از سازمان ها و نهادهای دولتی یا خصوصی.
  • اموال غیرمنقول: مانند ملک، زمین، آپارتمان، باغ و هرگونه دارایی ثابت که سند رسمی دارد.

  دادگاه با ارسال نامه به سازمان ثبت اسناد و املاک، بانک مرکزی (برای حساب های بانکی)، سازمان بورس، اداره دارایی و سایر مراجع، اطلاعات مربوط به اموال مرد را کسب کرده و دستور توقیف آن ها را صادر می کند.

بررسی دادخواست اعسار از پرداخت مهریه توسط مرد

اگر مرد پس از مطالبه مهریه توسط زن، توانایی مالی برای پرداخت یکجای آن را نداشته باشد، می تواند دادخواست اعسار (ناتوانی مالی) از پرداخت مهریه را تقدیم دادگاه کند. در این صورت:

• شرایط و دلایل اعسار: مرد باید به دادگاه اثبات کند که به دلیل فقر یا عدم توانایی مالی، قادر به پرداخت یکجای مهریه نیست. این اثبات معمولاً با ارائه لیست اموال و بدهی ها، شهادت شهود و سایر مستندات صورت می گیرد.
• نحوه رسیدگی دادگاه و صدور حکم تقسیط: دادگاه به دادخواست اعسار رسیدگی می کند و در صورت احراز ناتوانی مالی مرد، حکم تقسیط مهریه را صادر می کند. در این حکم، میزان پیش پرداخت (معمولاً به صورت ربع سکه) و تعداد اقساط ماهانه مشخص می شود.
• پیگیری اقساط: زن باید اقساط مهریه را به صورت منظم پیگیری کند. در صورت عدم پرداخت هر قسط توسط مرد، زن می تواند از طریق اجرای احکام دادگاه، مرد را تحت فشار قرار دهد.

حکم جلب مرد در صورت عدم پرداخت یا عدم رعایت اقساط

اگر مرد پس از صدور حکم مهریه، از پرداخت آن (چه به صورت یکجا و چه اقساطی) خودداری کند و دادخواست اعسار او نیز رد شود یا به تعهدات اقساطی خود عمل نکند، زن می تواند از دادگاه درخواست صدور حکم جلب مرد را بنماید. این حکم به مرد فشار می آورد تا به تعهدات مالی خود عمل کند.

چالش ها و مدت زمان وصول مهریه در طلاق غیابی

وصول مهریه در شرایط عادی نیز می تواند زمان بر باشد، اما در پرونده های طلاق غیابی به دلیل عدم حضور یکی از طرفین، این فرآیند ممکن است با چالش های بیشتری روبرو شده و طولانی تر شود.

طولانی بودن فرآیند دادرسی و اجرایی

پرونده های طلاق غیابی و به دنبال آن مطالبه مهریه، معمولاً فرآیند دادرسی و اجرایی طولانی تری دارند. این طولانی بودن به دلیل مراحل متعددی است که باید طی شود؛ از جمله ابلاغ های قانونی، انتظار برای عدم حضور خوانده، رسیدگی به دادخواست های طلاق و مهریه، شناسایی اموال، توقیف آن ها و در نهایت، اجرای حکم. هر یک از این مراحل می تواند زمان بر باشد و به تأخیر در وصول مهریه منجر شود.

تأثیر واخواهی، تجدیدنظر و فرجام خواهی

پس از صدور رأی غیابی طلاق و مهریه در دادگاه بدوی، مرد (خوانده غایب) حق واخواهی از رأی را دارد. مهلت واخواهی برای افراد مقیم ایران ۲۰ روز و برای افراد خارج از کشور دو ماه است. در صورت واخواهی، پرونده مجدداً در همان دادگاه رسیدگی می شود. پس از آن، هر یک از طرفین حق تجدیدنظرخواهی از رأی صادر شده را در دادگاه تجدیدنظر استان دارند که این مرحله نیز ۲۰ روز مهلت دارد. در نهایت، امکان فرجام خواهی در دیوان عالی کشور نیز وجود دارد که این مراحل به طور طبیعی زمان لازم برای قطعی شدن حکم را به شدت افزایش می دهند. هر اعتراض و تجدیدنظر، منجر به طولانی تر شدن پرونده و در نتیجه، تأخیر در وصول مهریه می شود.

موانع احتمالی (عدم شناسایی اموال، فرار مرد)

در پرونده های طلاق غیابی، به ویژه زمانی که مرد به عمد در دسترس نیست، چالش های متعددی می تواند پیش روی زن قرار گیرد:

• عدم شناسایی اموال: ممکن است مرد اموال خود را به نام دیگران منتقل کرده یا هیچ مال منقول یا غیرمنقولی به نام خود نداشته باشد که در این صورت شناسایی و توقیف اموال دشوار خواهد شد.
• فرار مرد و تغییر نشانی: در برخی موارد، مرد پس از ترک زندگی مشترک، آدرس خود را تغییر داده و عمداً خود را مخفی می کند که این امر ابلاغ اوراق قضایی و پیگیری پرونده را پیچیده می کند.
• همکاری نکردن مراجع: گاهی اوقات فرآیند استعلام از مراجع مختلف برای شناسایی اموال، با تأخیر یا عدم همکاری مواجه می شود.

نیاز به صبر و پیگیری مستمر

با توجه به چالش ها و مراحل متعدد، وصول مهریه در طلاق غیابی نیازمند صبر، پیگیری مستمر و آگاهی از فرآیندهای قانونی است. زن باید آماده باشد تا برای احقاق حق خود، مدت زمان نسبتاً طولانی را صرف کند و تمامی مراحل را با دقت و پیوستگی دنبال کند. در این مسیر، مشاوره و همراهی یک وکیل متخصص می تواند بسیار راه گشا باشد.

نقش وکیل متخصص در احقاق حق مهریه در طلاق غیابی

با توجه به پیچیدگی ها و چالش هایی که در پرونده های طلاق غیابی و مطالبه مهریه وجود دارد، حضور یک وکیل متخصص می تواند نقش حیاتی و تعیین کننده ای در احقاق حقوق زن ایفا کند.

تسریع روند پرونده

وکیل متخصص با آگاهی کامل از تمامی مراحل قانونی، مدارک مورد نیاز و رویه های قضایی، می تواند به طور قابل توجهی در تسریع روند پرونده کمک کند. او با تنظیم صحیح دادخواست ها، ارائه به موقع مدارک و ادله، و پیگیری فعالانه در مراجع قضایی، از اطاله دادرسی جلوگیری کرده و مسیر احقاق حق را هموارتر می سازد. در غیاب مرد، وکیل می تواند با استفاده از شیوه های قانونی، به شناسایی و توقیف اموال او کمک شایانی نماید.

دانش حقوقی و رویه های قضایی

قوانین خانواده، به ویژه در مورد طلاق غیابی و مهریه، دارای جزئیات و ظرایف فراوانی هستند. یک وکیل متخصص به طور کامل با مواد قانونی مرتبط (مانند قانون مدنی و آیین دادرسی مدنی)، بخشنامه ها و رویه های قضایی دادگاه ها آشنا است. این دانش به وکیل کمک می کند تا بهترین استراتژی حقوقی را برای هر پرونده خاص اتخاذ کند و از بروز اشتباهات احتمالی که می تواند به ضرر موکل باشد، جلوگیری نماید.

جمع آوری مدارک و تدوین استراتژی

جمع آوری و ارائه صحیح و به موقع مدارک و ادله، رکن اصلی موفقیت در پرونده های قضایی است. وکیل متخصص می تواند در شناسایی و جمع آوری تمامی مدارک لازم (مانند سند ازدواج، شناسنامه، حکم طلاق غیابی، مدارک اثبات عسر و حرج یا عدم پرداخت نفقه) به موکل کمک کند. همچنین، با بررسی دقیق شرایط پرونده، یک استراتژی حقوقی مؤثر برای مطالبه مهریه تدوین می کند که شامل شناسایی اموال قابل توقیف، نحوه پیگیری دادخواست اعسار (در صورت مطرح شدن از سوی مرد) و سایر اقدامات لازم است.

پیگیری های مستمر

پرونده های طلاق غیابی نیاز به پیگیری های مستمر و فعالانه در دادگاه ها، اجرای احکام و سایر مراجع ذی ربط دارند. وکیل متخصص می تواند تمامی این پیگیری ها را به نیابت از موکل انجام دهد و او را از جزئیات و روند پرونده مطلع سازد. این امر نه تنها بار روانی و زمانی زیادی را از دوش زن برمی دارد، بلکه باعث می شود هیچ فرصت قانونی از دست نرود و تمامی مراحل به نحو احسن پیش برود.

سوالات متداول

آیا در طلاق غیابی که مرد مفقود است، مهریه به زن تعلق می گیرد؟

بله، مهریه حق مسلم زن است و حتی در صورتی که مرد مفقودالاثر باشد، این حق از بین نمی رود. دادگاه می تواند پس از طی مراحل قانونی اثبات مفقودی، اقدام به شناسایی و توقیف اموال مرد کند تا مهریه زن از آن طریق وصول شود.

اگر مرد بعد از طلاق غیابی پیدا شود، باز هم می توان مهریه او را گرفت؟

بله، حق مطالبه مهریه هرگز از بین نمی رود، مگر اینکه زن آن را بذل یا صلح کرده باشد. اگر مرد پس از طلاق غیابی پیدا شود، زن می تواند با طرح دادخواست مطالبه مهریه، آن را از مرد درخواست کند و در صورت لزوم، از طریق توقیف اموال یا صدور حکم جلب (در صورت عدم توانایی پرداخت و عدم اعسار) اقدام به وصول آن نماید.

در طلاق غیابی می توان اموال مرد را توقیف کرد؟

بله، یکی از مهم ترین راه های وصول مهریه در طلاق غیابی، توقیف اموال مرد است. زن می تواند با ارائه دادخواست توقیف اموال (تأمین خواسته) از دادگاه بخواهد تا اموال منقول و غیرمنقول مرد از جمله حساب های بانکی، خودرو، ملک و سهام او را توقیف کند.

عده طلاق غیابی چقدر است؟

مدت زمان عده طلاق غیابی بسته به شرایط متفاوت است:

• اگر طلاق بائن باشد (مانند طلاق خلع یا مبارات)، عده ندارد.
• اگر طلاق رجعی باشد، عده آن سه طهر (سه دوره قاعدگی) است.
• اگر زن باردار باشد، عده تا زمان وضع حمل است.
• در صورتی که طلاق به دلیل موت فرضی مرد مفقودالاثر صادر شده باشد، عده وفات چهار ماه و ده روز است.

آیا در صورت داشتن حق طلاق توسط زن، مهریه هم از بین می رود؟

خیر، صرف داشتن حق طلاق توسط زن (وکالت بلاعزل در طلاق) به معنای از بین رفتن مهریه نیست. معمولاً در این موارد، زن برای استفاده از حق طلاق، تمام یا قسمتی از مهریه خود را به مرد بذل می کند. اما اگر در وکالت نامه شرط بذل مهریه قید نشده باشد یا زن صرفاً بخشی را بذل کند، می تواند مابقی مهریه را مطالبه کند.

اگر مرد مالی برای پرداخت مهریه نداشته باشد، زن چه باید بکند؟

اگر مرد توانایی مالی برای پرداخت مهریه را نداشته باشد و اعسار او در دادگاه اثبات شود، دادگاه حکم به تقسیط مهریه می دهد. در این صورت، زن می تواند اقساط تعیین شده را پیگیری کند. در صورت عدم پرداخت اقساط یا عدم اثبات اعسار، زن می تواند درخواست حکم جلب مرد را از دادگاه نماید.

نتیجه گیری

مهریه به عنوان یک حق شرعی و قانونی، پشتوانه مهمی برای زن در نظام خانواده ایرانی محسوب می شود. حتی در شرایط پیچیده ای مانند طلاق غیابی که یکی از طرفین (اغلب مرد) در دسترس نیست، این حق پابرجا باقی می ماند و زن می تواند با طی مراحل قانونی، آن را مطالبه و وصول کند. چه طلاق از طرف زن به دلایلی مانند مفقودالاثر بودن مرد، عدم پرداخت نفقه یا عسر و حرج باشد و چه طلاق از طرف مرد صادر شود، قانون گذار راه هایی را برای احقاق حق مهریه پیش بینی کرده است.

فرآیند شناسایی و توقیف اموال مرد، حتی در غیاب او، از مهم ترین گام ها برای وصول مهریه است. با این حال، به دلیل پیچیدگی های حقوقی، طولانی بودن مراحل دادرسی و اجرایی، و مواجهه با چالش هایی نظیر واخواهی، تجدیدنظرخواهی و یا عدم شناسایی اموال، توصیه اکید می شود که زنان درگیر با این مسائل، حتماً از مشاوره وکلای متخصص در امور خانواده بهره مند شوند. وکیل متخصص با دانش حقوقی و تجربه خود می تواند بهترین استراتژی را اتخاذ کرده، روند پرونده را تسریع بخشد و از تضییع حقوق زن جلوگیری نماید. برای حفظ و احقاق کامل حقوق خود، درنگ نکنید و با کارشناسان حقوقی مجرب مشورت نمایید.