خلاصه کتاب آمریکاگرایی و فوردیسم: خاستگاه دانش مدیریت ( نویسنده آنتونیو گرامشی )

کتاب «آمریکاگرایی و فوردیسم» اثر آنتونیو گرامشی، به تحلیل ریشه های شکل گیری دانش مدیریت نوین، مفاهیم فوردیسم و تیلوریسم، و تأثیرات جامع «آمریکاگرایی» بر جامعه و اقتصاد می پردازد و تصویری عمیق و انتقادی از تحولات صنعتی قرن بیستم ارائه می دهد.

آنتونیو گرامشی، نامی آشنا در سپهر اندیشه سیاسی و اجتماعی قرن بیستم، با «دفترهای زندان» خود، میراثی گران بها از تحلیل های عمیق و روشنگرانه به یادگار گذاشته است. در میان این آثار، کتاب «آمریکاگرایی و فوردیسم: خاستگاه دانش مدیریت»، جایگاهی کلیدی در درک ریشه های اقتصاد مدرن، سازمان دهی کار، و تحولات بنیادین مدیریت نوین دارد. این اثر، صرفاً یک معرفی سطحی از مفاهیم صنعتی نیست، بلکه کاوشی فلسفی و جامعه شناختی در ابعاد اجتماعی، فرهنگی، و سیاسی الگوهای تولیدی نوین است. گرامشی در این کتاب، با نگاهی انتقادی و ریزبینانه، به کالبدشکافی پدیده هایی چون فوردیسم، تیلوریسم و آن چه او «آمریکاگرایی» می نامد، می پردازد و این پرسش محوری را مطرح می کند که آیا دگرگونی های صنعتی و تولیدی دوران او، آغازگر یک عصر تاریخی جدید و کاملاً متمایز بوده اند یا صرفاً مجموعه ای از رخدادهای مقطعی؟ این مقاله، تلاشی است برای ارائه خلاصه ای تحلیلی و عمیق از استدلال های گرامشی، به گونه ای که خواننده بتواند حتی بدون مطالعه ی کامل کتاب، تصویری جامع و روشنگر از جهان بینی این متفکر برجسته در خصوص خاستگاه دانش مدیریت کسب کند.

آنتونیو گرامشی: فیلسوف و انقلابی در اسارت

آنتونیو گرامشی (۱۸۹۱-۱۹۳۷)، یکی از تأثیرگذارترین متفکران مارکسیست و بنیان گذار حزب کمونیست ایتالیا، زندگی پرفراز و نشیبی را سپری کرد. او که در ساردینیا به دنیا آمد، در جوانی وارد فعالیت های سیاسی شد و به سرعت به یکی از منتقدان سرسخت فاشیسم موسولینی تبدیل گشت. مبارزات او علیه رژیم فاشیستی در نهایت منجر به دستگیری و حبس او در سال ۱۹۲۶ شد. دادستان در دادگاه، خواستار آن بود که این مغز باید برای بیست سال از کار بازایستد. گرامشی با این حکم، تا پایان عمر خود در زندان باقی ماند و در همان جا نیز درگذشت.

سال های زندان، با وجود رنج و بیماری، به دوره ای پربار برای اندیشه ورزی گرامشی تبدیل شد. او در این دوران، بیش از سی دفترچه، شامل سه هزار صفحه یادداشت، که امروزه به «دفترهای زندان» شهرت دارند، به رشته تحریر درآورد. این یادداشت ها، دامنه وسیعی از موضوعات را پوشش می دهند: از تاریخ و فرهنگ ایتالیا، مذهب، ناسیونالیسم، و فاشیسم گرفته تا انقلاب فرانسه، تیلوریسم، و فوردیسم. «آمریکاگرایی و فوردیسم» که محور اصلی این بحث است، بخش مهمی از همین میراث فکری زندان است.

اهمیت نظریات گرامشی، به ویژه مفاهیمی چون «هژمونی»، «جامعه مدنی»، «فرهنگ همگانی» و «دولت»، در درک چگونگی تثبیت قدرت توسط طبقات حاکم، فراتر از ابزارهای صرفاً قهری و سرکوب گرانه است. او نشان می دهد که قدرت نه تنها از طریق زور، بلکه از طریق رضایت و پذیرش فرهنگی و ایدئولوژیک نیز اعمال می شود. این بینش ها، بستری فکری برای تحلیل عمیق تر او از فوردیسم و آمریکاگرایی فراهم می کند، که در آن چگونگی شکل گیری یک نظام اجتماعی-اقتصادی جدید، از طریق بازسازی فرهنگ و اخلاق کار، مورد بررسی قرار می گیرد.

فوردیسم و تیلوریسم: تعریف و کارکرد در بستر صنعتی

برای درک کامل تحلیل گرامشی، ابتدا لازم است به درستی مفاهیم «فوردیسم» و «تیلوریسم» را تعریف کنیم، چرا که این دو پدیده صنعتی، بستر اصلی شکل گیری آن چه گرامشی «آمریکاگرایی» می نامد، هستند.

فوردیسم: نظام تولید انبوه و پیامدهای آن

«فوردیسم»، نامی برگرفته از هنری فورد، بنیان گذار شرکت خودروسازی فورد، به یک نظام تولیدی و اجتماعی-اقتصادی اشاره دارد که در اوایل قرن بیستم در ایالات متحده پدیدار شد و به سرعت جهان را دگرگون کرد. این نظام بر پایه اصول زیر استوار بود:

• تولید انبوه: تمرکز بر تولید کالاها در مقادیر بسیار زیاد با هدف کاهش هزینه های واحد.
• استانداردسازی: استفاده از قطعات و فرآیندهای یکسان برای افزایش کارایی و قابلیت تعویض پذیری.
• خط مونتاژ: انقلابی در فرآیند تولید که با تقسیم کار به وظایف کوچک و تکراری، سرعت و بهره وری را به شدت افزایش داد.
• دستمزدهای بالا و کاهش ساعات کار: هنری فورد با پرداخت دستمزد بالا (روزانه پنج دلار) و کاهش ساعات کار (هشت ساعت در روز)، نه تنها بهترین کارگران را جذب کرد، بلکه توان مصرفی آن ها را نیز افزایش داد و بازاری برای محصولات خود (مانند خودروی مدل T) خلق نمود.
• مصرف انبوه: ارتباط مستقیم میان تولید انبوه و مصرف انبوه؛ کارگران با دستمزدهای بالاتر می توانستند محصولاتی را که خود تولید می کردند، خریداری کنند و چرخه ی رشد اقتصادی را تسریع بخشند.

فوردیسم فراتر از یک روش تولید صرف بود؛ این یک الگوی جامع بود که تأثیرات عمیقی بر ساختار طبقاتی، روابط کارگری و کارفرمایی، و حتی فرهنگ جامعه بر جای گذاشت. این نظام، نوید دهنده عصری از وفور و آسایش برای بخش های بزرگی از جامعه بود، اما در عین حال، چالش های جدیدی را نیز در پی داشت که گرامشی به تفصیل به آن ها می پردازد.

تیلوریسم: مدیریت علمی و افزایش بهره وری

در کنار فوردیسم، «تیلوریسم» که توسط مهندس مکانیک آمریکایی، فردریک وینسلو تیلور توسعه یافت، بر «مدیریت علمی» تأکید داشت. هدف اصلی تیلور، یافتن کارآمدترین راه برای انجام هر وظیفه و به حداکثر رساندن بهره وری بود. اصول تیلوریسم شامل موارد زیر است:

• تجزیه و تحلیل دقیق کار: شکستن هر وظیفه به کوچک ترین اجزای خود و مطالعه زمان و حرکت لازم برای انجام آن (مطالعه زمان و حرکت).
• انتخاب و آموزش علمی کارگران: انتخاب کارگر مناسب برای هر شغل و آموزش او به بهترین روش برای انجام آن.
• نظارت دقیق: نظارت مستمر بر کارگران برای اطمینان از رعایت روش های استاندارد و دستیابی به اهداف بهره وری.
• تقسیم کار و مسئولیت: جداسازی وظایف برنامه ریزی و طراحی از وظایف اجرایی، و واگذاری برنامه ریزی به مدیریت.

تیلوریسم، با تأکید بر عقلانی سازی فرآیندهای کاری و افزایش کارایی از طریق تخصص گرایی شدید، سنگ بنای دانش مدیریت مدرن را بنا نهاد. این رویکرد، در کنار فوردیسم، منجر به تحولی عظیم در ظرفیت تولیدی صنایع شد، اما همزمان، پیامدهای انسانی و اجتماعی پیچیده ای داشت که گرامشی را به تأمل واداشت. تعامل این دو مکتب، فوردیسم و تیلوریسم، بستر تحولات اقتصادی و اجتماعی اوایل قرن بیستم را شکل داد که گرامشی آن را تحت عنوان «آمریکاگرایی» مورد نقد و تحلیل قرار می دهد.

آمریکاگرایی: فراتر از یک الگوی اقتصادی صرف

آنتونیو گرامشی در «آمریکاگرایی و فوردیسم» نشان می دهد که «آمریکاگرایی» صرفاً به معنای پذیرش الگوهای اقتصادی یا صنعتی ایالات متحده نیست، بلکه پدیده ای بسیار گسترده تر و جامع تر است که ابعاد عمیق اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی را در بر می گیرد. از نظر گرامشی، آمریکاگرایی نه تنها به روش های تولید، بلکه به تغییرات ریشه ای در سبک زندگی، ارزش ها و ساختار جامعه اشاره دارد.

این مفهوم، فراتر از کارخانه ها و خطوط تولید، به خلق «انسان فوردی» می پردازد. انسان فوردی، کارگری است که نه تنها در محیط کار، بلکه در زندگی شخصی خود نیز باید با منطق بهره وری و مصرف انبوه همسو شود. این همسویی، نیازمند بازسازی اخلاقی و فرهنگی فرد است. گرامشی معتقد است که برای موفقیت مدل تولیدی فوردیسم، نیاز بود که جامعه نیز خود را با آن منطبق کند؛ این انطباق شامل تربیت نوع جدیدی از کارگر بود که از نظر روانی و اخلاقی، قادر به تحمل کار تکراری و ماشینی باشد و در عین حال، به مصرف کننده ای فعال تبدیل شود.

بر اساس تحلیل گرامشی، پدیده هایی مانند منع مصرف الکل در ایالات متحده (Prohibition)، که در نگاه اول ممکن است بی ربط به اقتصاد به نظر برسند، در واقع بخشی از همین تلاش برای بازسازی اخلاقی و تربیت کارگر فوردی بودند. هدف از این اقدامات، نه تنها افزایش نظم و کارایی در کارخانه، بلکه ایجاد یک سبک زندگی آراسته و خودکنترل بود که در خدمت نظام تولیدی جدید قرار گیرد. همچنین، گرامشی به موضوعات جانبی اما مهمی چون پرسش های جنسی و فمینیسم در بستر تحولات جدید آمریکاگرایی اشاره می کند و تأکید دارد که این پدیده، تغییرات عمیقی در روابط اجتماعی و نقش های جنسیتی نیز به همراه داشته است. از نظر او، آمریکاگرایی تلاشی بود برای ایجاد یک نظم اجتماعی جدید که در آن تمام ابعاد زندگی فرد، از کار تا تفریح و روابط شخصی، تحت تأثیر منطق سرمایه داری صنعتی قرار گیرد.

خاستگاه دانش مدیریت: نقد گرامشی بر عقلانی سازی کار

گرامشی در «آمریکاگرایی و فوردیسم»، چگونگی تبدیل شدن اصول فوردیسم و تیلوریسم به آن چه امروزه «دانش مدیریت» می نامیم را به شکلی انتقادی مورد بررسی قرار می دهد. او معتقد است که این اصول، فراتر از مجموعه ای از تکنیک های تولیدی، به یک ایدئولوژی و نظام فکری تبدیل شده اند که هدف اصلی آن ها، عقلانی سازی حداکثری فرآیندهای تولید و کار است.

تبدیل اصول به دانش مدیریت

اصول بهره وری و سازمان دهی کار تیلور و فورد، به تدریج به مبانی نظری و عملی «دانش مدیریت» تبدیل شدند. این دانش، با وعده افزایش کارایی، سودآوری و نظم، به سرعت در سراسر جهان گسترش یافت. گرامشی این فرآیند را از منظر تاثیرات آن بر نیروی کار و ماهیت انسانی تحلیل می کند. او می پرسد که آیا این عقلانی سازی، واقعاً به نفع همه است، یا صرفاً ابزاری برای تشدید استثمار و کنترل نیروی کار؟

عقلانی کردن تولید و کار از منظر گرامشی

گرامشی به «عقلانی کردن تولید و کار» با نگاهی نقادانه می نگرد. در حالی که از دیدگاه سرمایه داری، هدف افزایش بهره وری و کاهش هزینه است، گرامشی به پیامدهای انسانی این رویکرد می پردازد. او معتقد است که تقسیم کار فزاینده و تخصصی شدن بیش از حد وظایف، به «ماشینی شدن» و «از خودبیگانگی» کارگر منجر می شود. کارگر، به جای آن که خالق و صاحب کار خود باشد، به یک جزء کوچک و قابل تعویض در یک فرآیند بزرگ تر تبدیل می شود. این وضعیت، نه تنها از نظر اقتصادی، بلکه از نظر اخلاقی و روانی نیز فشار سنگینی بر فرد وارد می کند.

سازمان کار: تلاقی سرمایه و نیروی کار

از دیدگاه گرامشی، «سازمان کار» صحنه اصلی تلاقی و تعارض میان سرمایه و نیروی کار است. او در «دفترهای زندان» خود، به کرات به این نکته اشاره می کند که فرآیندهای تولید، صرفاً ابزارهای فنی نیستند، بلکه روابط اجتماعی و قدرت را بازتولید می کنند. در سیستم فوردیستی، مدیریت نه تنها وظیفه سازمان دهی تولید را بر عهده دارد، بلکه می کوشد تا تمام جنبه های زندگی کارگر، از جمله اخلاق و عادات او را نیز تحت کنترل درآورد.

گرامشی به شدت به پیامدهای انسانی و اجتماعی این مدل های تولیدی انتقاد دارد. او مفهوم «فشار اخلاقی» بر فرد را مطرح می کند که ناشی از الزامات سیستم تولیدی است. این فشار می تواند منجر به بحران های روانی شود و از این رو، نقش روانکاوی را در تحلیل این بحران ها و «تنظیم» فرد با الزامات جدید اجتماعی، برجسته می سازد. به عبارت دیگر، وقتی نظام اقتصادی، نیاز به نوع خاصی از انسان دارد، مکانیسم های روان شناختی نیز وارد عمل می شوند تا فرد را با این نیازها منطبق سازند.

«آنچه در طرز فکر فوول، آن طور که پاگنی خلاصه کرده، اهمیت دارد تصوّر او از کورپوریشن به عنوان یک بلوک مستقل صنعتی تولیدی است که می تواند مسئله ی توسعه ی بیشتر ماشین اقتصاد ایتالیا را به شکلی مدرن و هر چه بیشتر در جهت سرمایه داری حل وفصل کند. این مخالف عناصر نیمه فئودال و مفتخوار جامعه است که عُشر ارزش اضافی را می بلعد و به آن تولیدکنندگان پس انداز می گویند.»

او همچنین به نقد مفهوم «کورپوریشن» و «تولیدکنندگان پس انداز» می پردازد. گرامشی معتقد است که در نظام سرمایه داری، گروهی از «تولیدکنندگان پس انداز» (معادل همان طبقه رباخوار یا سودجو در اقتصاد کلاسیک) تنها به انباشت ثروت می پردازند و نقش مولدی در اقتصاد ندارند. این نقد، بخشی از تحلیل گسترده تر او در مورد ماهیت بهره برداری و نابرابری در سیستم سرمایه داری است. از نظر او، کورپوریشن ها باید به جای خدمت به منافع این «تولیدکنندگان پس انداز»، به نیروی محرکه توسعه تولید با هزینه کاهش یافته تبدیل شوند که این امر علاوه بر افزایش ارزش افزوده، اجازه دستمزدهای بیشتر و ایجاد یک بازار داخلی بزرگ تر را نیز می دهد.

پرسش های بنیادین و بینش های گرامشی در کتاب

در قلب تحلیل گرامشی در «آمریکاگرایی و فوردیسم»، مجموعه ای از پرسش های بنیادین قرار دارد که او می کوشد با دقت به آن ها پاسخ دهد. این پرسش ها، نه تنها به ماهیت تحولات صنعتی، بلکه به ابعاد وسیع تر تاریخی، اجتماعی و سیاسی آن می پردازند.

آیا آمریکاگرایی یک دوران تاریخی جدید را رقم می زند؟

مهم ترین پرسش گرامشی این است: آیا آمریکاگرایی و تحولات ناشی از آن، نظیر فوردیسم، صرفاً مجموعه ای از تغییرات مولکولی و مقطعی هستند، یا این که آن قدر عمیق و فراگیرند که می توانند یک «دوران تاریخی» جدید را رقم بزنند؟ پاسخ گرامشی به این پرسش، پیچیده و چندوجهی است. او معتقد است که آمریکاگرایی تلاشی برای ایجاد یک هژمونی جدید است. این هژمونی، نه تنها بر ابعاد اقتصادی و تولیدی، بلکه بر جنبه های اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی جامعه نیز مسلط می شود. اگرچه گرامشی به طور صریح اعلام نمی کند که آمریکاگرایی یک دوران تاریخی جدید است، اما او با تحلیل ابعاد مختلف آن، بر ظرفیت این پدیده برای تحول بنیادین جامعه تأکید می کند.

بررسی دستمزدهای بالا در فوردیسم

یکی از ویژگی های برجسته فوردیسم، پرداخت «دستمزدهای بالا» به کارگران بود. گرامشی به این موضوع می پردازد و توجیهات پشت آن را تحلیل می کند. او نشان می دهد که دستمزدهای بالا، نه صرفاً از سر سخاوت، بلکه به دلایل عقلانی و اقتصادی صورت می گرفت:

1. افزایش قدرت خرید کارگران و ایجاد بازار برای محصولات تولید انبوه (همانند خودروی مدل T).
2. جذب بهترین نیروی کار و کاهش جابه جایی شغلی.
3. تشویق کارگران به پذیرش نظم و انضباط سخت گیرانه خط مونتاژ.

گرامشی این پدیده را به عنوان تلاشی برای تثبیت یک «توافق تاریخی» جدید بین سرمایه و کار بررسی می کند که هدف آن، ادغام کارگران در نظام سرمایه داری و کاهش پتانسیل شورش و اعتراض است.

فوردیسم به عنوان تلاشی برای غلبه بر قانون گرایش نزولی سود

گرامشی همچنین به این نکته اشاره می کند که فوردیسم، در ابعاد وسیع تر، تلاشی هوشمندانه برای غلبه بر «قانون گرایش نزولی سود» مارکس است. با افزایش بهره وری از طریق تکنولوژی و سازمان دهی کار، و همچنین با گشودن بازارهای مصرف جدید از طریق دستمزدهای بالا، سرمایه داران می توانستند نرخ سود خود را حفظ یا حتی افزایش دهند، حتی در شرایطی که سرمایه گذاری در ماشین آلات و تکنولوژی افزایش می یافت. این، نشان دهنده ظرفیت سیستم سرمایه داری برای سازگاری و تحول از درون است.

دیالکتیک جامعه ی چیزها و جامعه ی آدم ها

یکی دیگر از بینش های عمیق گرامشی، دیالکتیک میان «جامعه ی چیزها و جامعه ی آدم ها» است. او معتقد است که در نظام های صنعتی مدرن، تمرکز بر تولید و انباشت «چیزها» (کالاها) اغلب به بهای نادیده گرفتن «آدم ها» (انسانیت، رفاه و توسعه فردی) تمام می شود. چالش های ذاتی این دیالکتیک، شامل تضاد میان نیازهای سرمایه برای بهره وری حداکثری و نیازهای انسانی برای کار معنادار، آزادی و رشد است. این تناقضات، ریشه بسیاری از بحران های اخلاقی و اجتماعی در جوامع مدرن هستند.

گرامشی همچنین به پدیده هایی مانند روانکاوی پس از جنگ جهانی اول اشاره می کند و آن را به عنوان تأکیدی بر افزایش فشار اخلاقی اعمال شده بر فرد توسط دستگاه دولت و جامعه می داند که ناشی از بحران آسیب شناسانه تعیین شده توسط این اجبار است. این به معنی آن است که نظام، فشارهای روانی و اخلاقی را بر افراد وارد می کند و سپس ابزارهایی مانند روانکاوی به وجود می آیند تا افراد را با این فشارها سازگار کنند، نه این که ریشه های فشار را برطرف سازند.

میراث فکری آمریکاگرایی و فوردیسم

کتاب «آمریکاگرایی و فوردیسم: خاستگاه دانش مدیریت» آنتونیو گرامشی، با گذشت سال ها از نگارش آن در زندان های فاشیستی، همچنان از اهمیت و پایداری چشمگیری در حوزه های مختلف علوم انسانی و اجتماعی برخوردار است. این اثر فراتر از یک تحلیل تاریخی از دوران خود، به فهم عمیق تر سازوکارهای سرمایه داری صنعتی و پیامدهای آن در عصر حاضر کمک می کند.

اهمیت و پایداری این اثر در درک سرمایه داری صنعتی، جهانی سازی و مطالعات انتقادی مدیریت امروز، به دلایل زیر است:

• نگاه جامع و انتقادی: گرامشی نه تنها ابعاد اقتصادی فوردیسم را بررسی می کند، بلکه به تحلیل پیچیده روابط آن با فرهنگ، جامعه و سیاست می پردازد. این نگاه جامع، به ما کمک می کند تا ماهیت چندوجهی پدیده های اقتصادی-اجتماعی را درک کنیم و از تحلیل های تقلیل گرایانه بپرهیزیم.
• درک ریشه های دانش مدیریت: این کتاب، به دانشجویان و پژوهشگران مدیریت، به ویژه در حوزه مطالعات انتقادی مدیریت، بینش های ارزشمندی در مورد ریشه های تاریخی و فلسفی سازمان دهی کار و رویکردهای مدیریت مدرن ارائه می دهد. گرامشی نشان می دهد که دانش مدیریت، یک علم خنثی و عینی نیست، بلکه تحت تأثیر روابط قدرت و ایدئولوژی های خاص شکل گرفته است.
• تحلیل هژمونی و فرهنگ: مفاهیم گرامشی در مورد هژمونی و نقش فرهنگ در تثبیت نظم های اجتماعی، در تحلیل الگوهای مصرف جهانی، فرهنگ شرکتی و چگونگی پذیرش ایده های سرمایه داری در جوامع مختلف، بسیار کارآمد است.
• ارتباط با مسائل معاصر: حتی در عصر پسافوردیسم و اقتصاد دانش بنیان، بسیاری از چالش هایی که گرامشی به آن ها اشاره می کند – مانند از خودبیگانگی کارگران، فشار اخلاقی، و نقش مدیریت در کنترل اجتماعی – همچنان مرتبط و قابل مشاهده اند. این کتاب به ما کمک می کند تا به ماهیت کار و سرمایه در دنیای امروز، با نگاهی انتقادی تر بنگریم.

بنابراین، این کتاب همچنان برای دانشجویان و پژوهشگران در رشته های علوم سیاسی، جامعه شناسی، فلسفه، اقتصاد و مدیریت مرتبط و الهام بخش است. خواندن آن به درک عمیق تر از چگونگی شکل گیری جهانی که در آن زندگی می کنیم، و نیز توانایی پرسشگری و نقد سازوکارهای پنهان قدرت، کمک می کند. «آمریکاگرایی و فوردیسم»، متنی بنیادی برای هر کسی است که می خواهد فراتر از ظاهر پدیده های اقتصادی و اجتماعی، به ریشه ها و پیامدهای عمیق تر آن ها دست یابد.

نتیجه گیری: چشم اندازی نو به ریشه های مدیریت

کتاب «آمریکاگرایی و فوردیسم: خاستگاه دانش مدیریت» اثر آنتونیو گرامشی، فراتر از یک تحلیل تاریخی صرف، به مثابه چراغی است که تاریک ترین زوایای روابط کار، سرمایه و قدرت را در عصر صنعتی روشن می سازد. گرامشی در این اثر، با بصیرتی عمیق، نه تنها به معرفی فوردیسم و تیلوریسم می پردازد، بلکه نشان می دهد که چگونه این پدیده ها در قالب «آمریکاگرایی»، یک نظام اجتماعی-اقتصادی جامع را بنا نهادند که بر تمامی ابعاد زندگی فردی و جمعی انسان مدرن تأثیر گذاشت.

استدلال های اصلی گرامشی بر این محور استوارند که عقلانی سازی تولید و کار، اگرچه ممکن است بهره وری را افزایش دهد، اما پیامدهای عمیق انسانی و اجتماعی را در پی دارد. او از خودبیگانگی کارگران، فشار اخلاقی ناشی از الزامات سیستم، و نقش ایدئولوژیک دانش مدیریت را به عنوان ابزاری برای تثبیت هژمونی سرمایه، به چالش می کشد. گرامشی با طرح پرسش هایی بنیادین در مورد این که آیا آمریکاگرایی یک دوران تاریخی جدید را رقم زده است و با تحلیل جنبه هایی چون دستمزدهای بالا و دیالکتیک «جامعه ی چیزها و جامعه ی آدم ها»، پیچیدگی های این تحولات را آشکار می سازد.

میراث فکری این کتاب، در توانایی آن برای ارائه یک نگاه انتقادی و جامع به پیشرفت های اقتصادی و اجتماعی نهفته است. در جهانی که همچنان با چالش های ناشی از مدل های تولیدی و مصرفی روبروست، بینش های گرامشی اهمیت خود را حفظ کرده و به ما یادآوری می کند که هر نظام اقتصادی، دارای ابعاد اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی عمیقی است که نباید نادیده گرفته شوند. برای دانشجویان، پژوهشگران و هر علاقه مند به ریشه های تفکر اجتماعی و مدیریتی، مطالعه این اثر، گامی ضروری در جهت درک عمیق تر جهان پیرامون و پرورش نگاهی نقادانه و خودآگاهانه است. این کتاب دعوتی است به تعمق بیشتر و مطالعه کامل آن برای شناخت جامع تر مکاتب فکری معاصر.

شناسنامه کتاب و معرفی مترجم

نام کامل کتاب: آمریکاگرایی و فوردیسم: خاستگاه دانش مدیریت

نویسنده: آنتونیو گرامشی

مترجم: دکتر سهراب خلیلی شورینی

ناشر: انتشارات پویش مدام

سال انتشار: ۱۴۰۱

تعداد صفحات: ۸۹

شابک: ۹۷۸-۶۲۲-۹۲۸۴۲-۷-۸ (بر اساس اطلاعات موجود)

دکتر سهراب خلیلی شورینی، دانش آموخته دانشکده نفت آبادان و مراکز علمی دیگر، از جمله چهره های شناخته شده در حوزه مدیریت و نقد آن در ایران به شمار می آید. ایشان که فعالیت اجرایی خود را از صنعت آغاز کرده و سپس به تدریس در دانشگاه روی آورده اند، در سه دهه گذشته در دانشکده ها و دوره های مختلف مدیریت، استراتژی و سایر موضوعات مرتبط تدریس کرده اند. دکتر خلیلی شورینی سوابق علمی و اجرایی گسترده ای دارند و بیش از چهل عنوان کتاب (تألیف و ترجمه) را در کارنامه خود به ثبت رسانده اند. نقش ایشان در معرفی نگاه های انتقادی به دانش مدیریت در ایران، به ویژه با ترجمه آثاری مانند «آمریکاگرایی و فوردیسم» و تألیف کتاب هایی در نقد مدیریت، بسیار حائز اهمیت است و به غنای مباحث فکری در این حوزه کمک شایانی کرده است.