نمونه اظهارنامه استرداد مدارک هویتی

نمونه اظهارنامه استرداد مدارک هویتی، یک ابزار قانونی رسمی است که به شما امکان می دهد تا بازپس گیری اسناد هویتی مهم خود نظیر شناسنامه، کارت ملی، گذرنامه یا گواهینامه رانندگی را از فردی که آن ها را به ناحق یا به هر دلیلی نزد خود نگه داشته است، به صورت مکتوب و با مهلت قانونی مطالبه کنید. این اقدام اولین گام رسمی و مستند برای شروع یک فرآیند حقوقی جهت بازپس گیری این مدارک حیاتی است و به شما کمک می کند تا در صورت عدم همکاری طرف مقابل، اقدامات قانونی بعدی را با پشتوانه محکم تری پیگیری کنید.

نگهداری مدارک هویتی توسط افراد غیرمجاز می تواند مشکلات جدی و غیرقابل جبرانی را برای شما به همراه داشته باشد؛ از جمله سوءاستفاده های مالی، بانکی یا حتی ارتکاب جرائم مختلف به نام شما. به همین دلیل، آگاهی از نحوه صحیح تنظیم و ارسال اظهارنامه قضایی برای استرداد مدارک هویتی، از اهمیت بالایی برخوردار است. این راهنما با هدف توانمندسازی شما برای انجام این فرآیند حیاتی تدوین شده است و تمامی جنبه های قانونی، مراحل عملی و نکات کلیدی را از صفر تا صد پوشش می دهد تا با اطمینان و صحت کامل، مدارک خود را بازپس گیرید.

مدارک هویتی چیست و چرا بازپس گیری آن ها حیاتی است؟

مدارک هویتی به اسناد رسمی اطلاق می شود که هویت و مشخصات فردی یک شخص را اثبات می کنند. این اسناد، نقش حیاتی در زندگی روزمره، حقوقی و اجتماعی هر فرد ایفا می کنند و بدون آن ها، انجام بسیاری از امور ممکن نیست. از جمله مهم ترین مدارک هویتی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شناسنامه: مهم ترین سند هویتی که شامل اطلاعات فردی، نام پدر و مادر، تاریخ و محل تولد، ازدواج و طلاق و مشخصات فرزندان است.
• کارت ملی هوشمند: جایگزین کارت شناسایی ملی و حاوی اطلاعات هویتی به همراه کد ملی، که برای احراز هویت در تمامی نهادهای دولتی و خصوصی ضروری است.
• گذرنامه: سند سفر بین المللی که هویت فرد را در خارج از کشور تأیید می کند.
• گواهینامه رانندگی: مدرک اثبات صلاحیت فرد برای رانندگی وسایل نقلیه.
• کارت پایان خدمت یا معافیت از خدمت: مدرک شناسایی وضعیت نظام وظیفه آقایان که در بسیاری از مراحل اداری و استخدامی مورد نیاز است.

این مدارک نه تنها برای اثبات هویت شما در معاملات روزمره، استخدام، ثبت نام در مراکز آموزشی و بهداشتی، و اخذ خدمات دولتی و بانکی ضروری هستند، بلکه هرگونه سهل انگاری در نگهداری یا در اختیار قرار گرفتن آن ها نزد افراد غیرمجاز، می تواند عواقب جبران ناپذیری داشته باشد. سوءاستفاده از مدارک هویتی می تواند منجر به کلاهبرداری، جعل امضا، افتتاح حساب های بانکی، اخذ وام، یا حتی ارتکاب جرائم به نام شما شود. در بسیاری از موارد، اثبات بی گناهی پس از چنین سوءاستفاده هایی بسیار دشوار و پرهزینه است. بنابراین، بازپس گیری سریع و قانونی این اسناد، برای حفظ امنیت حقوقی و مالی شما امری حیاتی محسوب می شود.

مبانی قانونی استرداد مدارک هویتی

حق مالکیت و تصرف بر مدارک هویتی، یک حق اساسی برای هر فرد است. هیچ شخص دیگری، حتی نزدیک ترین افراد، حق ندارند بدون رضایت شما یا بدون مجوز قانونی، این اسناد را نزد خود نگه دارند. مبنای حقوقی اصلی برای بازپس گیری مدارک هویتی، ریشه در مفهوم «امانت» و «مالکیت» دارد.

ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی، یکی از مهم ترین مستندات قانونی برای ارسال اظهارنامه است. این ماده بیان می دارد: هر کس می تواند قبل از اقامه دعوی خود، اظهارات خود را کتباً به وسیله اظهارنامه به طرف مقابل ابلاغ نماید. این ابلاغ، جنبه رسمی و قانونی دارد و وجود آن در مراجع قضایی قابل استناد است. بنابراین، ارسال اظهارنامه نه تنها یک هشدار رسمی به طرف مقابل محسوب می شود، بلکه سندی مکتوب و معتبر برای اثبات مطالبه شما و آگاهی طرف مقابل از آن است.

علاوه بر ماده ۱۵۶، می توان به قوانین مربوط به امانت داری نیز استناد کرد. اگر مدارک هویتی شما به عنوان امانت نزد شخصی قرار گرفته باشد، طبق مواد ۶۱۱ به بعد قانون مدنی، امین موظف به بازگرداندن امانت به صاحب آن است. عدم استرداد امانت در صورت مطالبه مالک، می تواند مصداق خیانت در امانت باشد که یک جرم کیفری محسوب می شود و مجازات هایی را در پی دارد.

همچنین، حتی اگر مدارک به صورت امانت به شخصی سپرده نشده باشد، اما او بدون مجوز قانونی مدارک شما را نزد خود نگه داشته باشد، این عمل می تواند به عنوان تصرف غیرقانونی یا حتی در برخی موارد، موجب اتهاماتی نظیر سرقت یا سایر جرائم مربوط به تضییع حقوق اشخاص تلقی شود. بنابراین، اظهارنامه ابزاری قانونی است که در هر یک از این سناریوها، مسیر حقوقی را برای شما هموار می سازد.

مطالبه رسمی و کتبی مدارک هویتی از طریق اظهارنامه، نه تنها به طرف مقابل مهلت قانونی برای استرداد می دهد، بلکه در صورت عدم بازگرداندن، پرونده حقوقی یا کیفری شما را به مراتب قدرتمندتر می سازد و سوءنیت متصرف را برای دادگاه محرز می کند.

چه زمانی نیاز به ارسال اظهارنامه استرداد مدارک هویتی دارید؟ (سناریوهای رایج)

در زندگی، موقعیت های مختلفی پیش می آید که ممکن است مدارک هویتی شما به هر دلیلی نزد شخص دیگری باقی بماند. در بسیاری از این موارد، پس از پایان رابطه یا وضعیت خاص، فرد مقابل از بازگرداندن مدارک خودداری می کند که نیاز به اقدام قانونی از طریق اظهارنامه را ضروری می سازد. در ادامه به رایج ترین سناریوها اشاره می کنیم:

1. پس از طلاق یا جدایی از همسر: در طول زندگی مشترک، ممکن است مدارک هویتی یکی از زوجین، به دلایل مختلف (مانند امور بانکی، اداری یا صرفاً نگهداری) نزد دیگری باقی بماند. پس از طلاق یا حتی در دوران جدایی، امتناع همسر از بازگرداندن این مدارک، یک سناریوی بسیار رایج است که اظهارنامه را به ابزاری ضروری تبدیل می کند.
2. پس از اتمام همکاری یا ترک کار: در برخی مشاغل، به خصوص در قراردادهای کاری که نیاز به تضمین یا وثیقه دارند، کارفرما یا مدیر ممکن است مدارک هویتی کارمند (مانند کارت ملی یا حتی شناسنامه) را به عنوان تضمین نزد خود نگه دارد. پس از اتمام قرارداد یا ترک کار، عدم استرداد این مدارک توسط کارفرما، نیازمند ارسال اظهارنامه است.
3. در صورت امانت گذاشتن مدارک و امتناع از بازگرداندن: گاهی اوقات، افراد به دلایل دوستانه یا خانوادگی، مدارک هویتی خود را برای مدت کوتاهی به امانت نزد دیگران می سپارند. اگر پس از مطالبه، امین از بازگرداندن مدارک خودداری کند، اظهارنامه اولین گام برای اعاده حق است.
4. اختلافات خانوادگی یا دوستانه: در پی بروز اختلافات شدید میان اعضای خانواده یا دوستان، ممکن است یکی از طرفین، مدارک هویتی طرف دیگر را به عنوان اهرم فشار یا صرفاً برای آزار و اذیت نزد خود نگه دارد. در چنین شرایطی، ارسال اظهارنامه می تواند فشار قانونی لازم را برای بازگرداندن مدارک ایجاد کند.
5. قربانیان سوءاستفاده یا نگهداری غیرقانونی مدارک: در مواردی نادرتر، ممکن است مدارک هویتی شما به صورت غیرمجاز یا با هدف سوءاستفاده، توسط شخص ثالثی نگهداری شود. در این شرایط، اظهارنامه نه تنها برای مطالبه، بلکه برای ایجاد یک سابقه حقوقی و هشدار به فرد متصرف برای توقف سوءاستفاده احتمالی، اهمیت ویژه ای دارد.

در هر یک از این موارد، ارسال اظهارنامه نشان دهنده جدیت شما در پیگیری موضوع است و به عنوان یک مدرک رسمی، در صورت لزوم برای طرح دعوای حقوقی یا کیفری در دادگاه، مستند قرار خواهد گرفت.

راهنمای گام به گام تنظیم اظهارنامه استرداد مدارک هویتی

تنظیم یک اظهارنامه حقوقی صحیح و کامل، نیازمند دقت و رعایت اصول خاصی است. یک اظهارنامه قوی، می تواند در بسیاری از موارد بدون نیاز به طرح دعوای قضایی، طرف مقابل را به استرداد مدارک وادار کند. مراحل زیر، گام به گام شما را در این مسیر همراهی می کنند:

مرحله اول: جمع آوری اطلاعات و مدارک لازم

قبل از هر اقدامی برای تنظیم اظهارنامه، لازم است تمامی اطلاعات مورد نیاز را به دقت جمع آوری کنید. این اطلاعات، ستون فقرات اظهارنامه شما را تشکیل می دهند و هرگونه نقص در آن ها می تواند به ضرر شما تمام شود.

• مشخصات کامل اظهارکننده (شما): نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، شماره شناسنامه، تاریخ تولد، آدرس کامل پستی، کد پستی و شماره تماس.
• مشخصات کامل اظهارشونده (کسی که مدارک نزد اوست): نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی (در صورت اطلاع)، شماره شناسنامه (در صورت اطلاع)، آدرس کامل پستی و کد پستی. آدرس اظهارشونده از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا اظهارنامه به همین آدرس ابلاغ می شود. در صورت عدم اطلاع از آدرس دقیق، می توانید از آخرین آدرس شناخته شده استفاده کنید.
• مشخصات دقیق مدارک هویتی مورد درخواست: نوع مدرک (شناسنامه، کارت ملی، گذرنامه، گواهینامه و …)، شماره سریال هر مدرک (در صورت وجود و اطلاع)، تاریخ صدور، و مرجع صادرکننده (مثلاً سازمان ثبت احوال برای شناسنامه). هرچه این اطلاعات دقیق تر باشد، ابهام کمتری باقی می ماند.
• شرح مختصر و مستند از چگونگی در اختیار قرار گرفتن مدارک نزد اظهارشونده: توضیح دهید که مدارک چگونه و تحت چه شرایطی (مانند ازدواج، همکاری، امانت، یا حتی به صورت غیرقانونی) نزد اظهارشونده قرار گرفته است. تاریخ دقیق این واقعه نیز بسیار مهم است. این شرح باید واقع بینانه و بدون بزرگ نمایی باشد.
• مدارک اثبات کننده (در صورت وجود): هرگونه مدرکی که نشان دهد مدارک هویتی شما نزد اظهارشونده است یا قبلاً نزد او بوده، می تواند مفید باشد. مثلاً پیامک ها، نامه ها، شهادت شهود، یا حتی اقرار کتبی یا شفاهی اظهارشونده در حضور دیگران.

مرحله دوم: اجزای اصلی یک اظهارنامه حقوقی

یک اظهارنامه حقوقی استاندارد، از بخش های مشخصی تشکیل شده است که هر یک وظیفه ای خاص را بر عهده دارند:

1. عنوان اظهارنامه: عنوانی گویا که موضوع را مشخص کند؛ مثلاً اظهارنامه جهت استرداد مدارک هویتی.
2. مشخصات اظهارکننده: درج کامل اطلاعات شما که در مرحله اول جمع آوری کرده اید.
3. مشخصات اظهارشونده: درج کامل اطلاعات فردی که مدارک نزد اوست.
4. موضوع اظهارنامه: خلاصه ای از درخواست شما؛ مثلاً درخواست استرداد مدارک هویتی (شناسنامه، کارت ملی، گواهینامه رانندگی و …).
5. شرح ماوقع و درخواست: این بخش، قلب اظهارنامه است. در اینجا باید با زبانی رسمی و حقوقی، ماجرا را توضیح دهید. به تاریخ دقیق و نحوه در اختیار قرار گرفتن مدارک اشاره کنید و سپس به اهمیت مدارک هویتی و ضرورت بازپس گیری آن ها تأکید کنید.
6. ضرب الاجل قانونی برای استرداد: یک مهلت معقول و قانونی (معمولاً 3 تا 5 روز از تاریخ ابلاغ) برای اظهارشونده تعیین کنید تا مدارک را بازگرداند. تعیین مهلت، جزء جدایی ناپذیر اظهارنامه است.
7. اخطار به اقدامات قانونی بعدی در صورت عدم استرداد: به صراحت اعلام کنید که در صورت عدم استرداد مدارک در مهلت مقرر، حق پیگیری قانونی از طریق مراجع قضایی (اعم از طرح دعوای حقوقی برای الزام به استرداد یا دعوای کیفری مانند خیانت در امانت) را برای خود محفوظ می دارید و هزینه ها و خسارات نیز به عهده او خواهد بود.
8. نتیجه و امضاء: با جملاتی نظیر با تشکر یا با احترام و درج نام و نام خانوادگی و امضای خود، اظهارنامه را به پایان برسانید.

مرحله سوم: نکات مهم در نگارش اظهارنامه

رعایت این نکات به شما کمک می کند تا اظهارنامه ای مؤثر و بدون ایراد تنظیم کنید:

• زبان رسمی و حقوقی: از به کاربردن زبان محاوره ای، احساسی یا غیررسمی پرهیز کنید. جملات باید محترمانه، اما قاطع باشند.
• عدم توهین یا اتهام زنی بی مورد: از به کاربردن کلمات توهین آمیز، اتهامات بی اساس یا لحن پرخاشگرانه خودداری کنید. هدف اظهارنامه، مطالبه حق است، نه تحریک طرف مقابل.
• صراحت و وضوح در درخواست: درخواست شما باید کاملاً مشخص و روشن باشد. از ابهام دوری کنید و دقیقاً مشخص کنید که چه مدارکی را مطالبه می کنید.
• تعیین مهلت معقول و قانونی: مهلت تعیین شده باید منطقی و قابل اجرا باشد. مهلت های بسیار کوتاه ممکن است غیرمنصفانه تلقی شوند. مهلت ۳ تا ۵ روز کاری معمولاً مهلتی معقول است.
• ذکر مستندات و شواهد (در صورت وجود): اگر مدرکی برای اثبات ادعای خود دارید، به آن در متن اظهارنامه اشاره کنید (مثلاً مطابق با پیامک مورخ …). نیازی به ضمیمه کردن تمامی مدارک به اظهارنامه نیست، اما ذکر وجود آن ها وزن حقوقی اظهارنامه را بیشتر می کند.

نمونه اظهارنامه استرداد مدارک هویتی (قابل ویرایش)

در این بخش، یک نمونه اظهارنامه جامع برای استرداد ترکیبی از مدارک هویتی ارائه شده است که می توانید آن را با اطلاعات خود و متناسب با شرایط خاصتان ویرایش کنید. بخش های بولد شده نیازمند تکمیل توسط شما هستند.

باسمه تعالی

اظهارنامه

شماره: [شماره ای که توسط دفتر خدمات الکترونیک قضایی اختصاص می یابد]

تاریخ: [تاریخ ابلاغ توسط دفتر خدمات الکترونیک قضایی]

پیوست: [در صورت وجود: تصویر سند ازدواج / قرارداد کار / …]

مشخصات اظهارکننده:

نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی خودتان]

نام پدر: [نام پدر خودتان]

کد ملی: [کد ملی خودتان]

شماره شناسنامه: [شماره شناسنامه خودتان]

آدرس: [آدرس دقیق محل سکونت خودتان به همراه کد پستی]

تلفن: [شماره تماس شما]

مشخصات اظهارشونده:

نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی فردی که مدارک نزد اوست]

نام پدر: [نام پدر اظهارشونده، در صورت اطلاع]

کد ملی: [کد ملی اظهارشونده، در صورت اطلاع]

شماره شناسنامه: [شماره شناسنامه اظهارشونده، در صورت اطلاع]

آدرس: [آدرس دقیق محل سکونت یا کار اظهارشونده به همراه کد پستی]

تلفن: [شماره تماس اظهارشونده، در صورت اطلاع]

موضوع: درخواست استرداد مدارک هویتی (شناسنامه، کارت ملی، گذرنامه و گواهینامه رانندگی)

متن اظهارنامه:

با سلام و احترام،

احتراماً به استحضار می رساند اینجانب [نام و نام خانوادگی اظهارکننده]، فرزند [نام پدر اظهارکننده]، به شماره ملی [کد ملی اظهارکننده]، به موجب [شرح مختصر چگونگی در اختیار قرار گرفتن مدارک نزد اظهارشونده، مثلاً: ازدواج رسمی و دائم با جنابعالی در تاریخ (…) به شماره ثبت (…) که منجر به نگهداری مدارک اینجانب نزد شما شد یا همکاری سابق در شرکت (…) در فاصله سال های (…) تا (…) که مدارک هویتی اینجانب به عنوان تضمین نزد جنابعالی به امانت سپرده شد یا روابط دوستانه و امانت داری که منجر به نگهداری مدارک ذیل الذکر نزد جنابعالی گردید]، مدارک هویتی ذیل الذکر نزد جنابعالی باقی مانده است:

1. شناسنامه به شماره سریال [شماره سریال شناسنامه] صادره از [محل صدور شناسنامه]
2. کارت ملی هوشمند به شماره ملی [شماره ملی]
3. گذرنامه به شماره سریال [شماره سریال گذرنامه] صادره از [محل صدور گذرنامه] و با تاریخ اعتبار [تاریخ اعتبار گذرنامه]
4. گواهینامه رانندگی پایه [پایه گواهینامه] به شماره [شماره گواهینامه] با تاریخ اعتبار [تاریخ اعتبار گواهینامه]
5. [در صورت وجود: کارت پایان خدمت یا معافیت به شماره (…) / سایر مدارک مرتبط با هویت مانند کارت دانشجویی یا کارت پرسنلی به شماره (…)]

نظر به اهمیت حیاتی مدارک هویتی مذکور و لزوم دسترسی اینجانب به آن ها برای انجام امورات اداری، بانکی، اجتماعی و فردی و نیز جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده احتمالی که مسئولیت کیفری و حقوقی آن متوجه جنابعالی خواهد بود، لذا مستنداً به ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی و اصول کلی حقوق مدنی، رسماً و قانوناً به شما اخطار می گردد که ظرف مهلت [مثلاً ۳ یا ۵] روز کاری از تاریخ ابلاغ این اظهارنامه، نسبت به استرداد تمامی مدارک هویتی فوق الذکر به اینجانب در نشانی [نشانی اظهارکننده یا محلی مشخص برای تحویل] اقدام نمایید.

بدیهی است در صورت انقضاء مهلت مقرر و عدم استرداد مدارک، اینجانب حق هرگونه اقدام قانونی اعم از طرح دعوای حقوقی (برای الزام به استرداد) و کیفری (از جمله خیانت در امانت، تحصیل مال نامشروع، یا هر عنوان مجرمانه دیگر متناسب با شرایط) را برای خود محفوظ داشته و تمامی خسارات وارده و هزینه های دادرسی ناشی از عدم همکاری جنابعالی نیز به عهده شما خواهد بود.

با تشکر و احترام,

[نام و نام خانوادگی اظهارکننده]

امضاء

تاریخ: [تاریخ نگارش اظهارنامه]

نحوه ارسال و پیگیری اظهارنامه قضایی

پس از تنظیم دقیق اظهارنامه، نوبت به ارسال و پیگیری آن می رسد. این مرحله نیز دارای جزئیات و الزامات قانونی است که باید رعایت شود تا اظهارنامه شما اعتبار رسمی پیدا کند و قابلیت استناد در مراجع قضایی را داشته باشد.

مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

امروزه، تمامی اظهارنامه های قضایی باید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت و ارسال شوند. این دفاتر، به عنوان واسطه ای بین مردم و قوه قضائیه، فرآیند ثبت و ابلاغ اسناد حقوقی را تسهیل می کنند. مراحل کلی به شرح زیر است:

1. آماده سازی مدارک: فایل اظهارنامه خود را به صورت تایپ شده (ترجیحاً در نرم افزارهای واژه پرداز مانند Word) همراه داشته باشید. همچنین، اصل کارت ملی و شناسنامه خودتان را نیز باید ارائه دهید.
2. مراجعه حضوری: به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی در سراسر کشور مراجعه کنید.
3. ثبت اظهارنامه: کارشناس دفتر، اظهارنامه شما را در سامانه مخصوص قوه قضائیه ثبت می کند. در این مرحله، اطلاعات هویتی شما و اظهارشونده، متن اظهارنامه و موضوع آن وارد سیستم می شود.
4. پرداخت هزینه های مربوطه: برای ثبت و ابلاغ اظهارنامه، باید مبلغی را به عنوان هزینه خدمات قضایی پرداخت کنید. این مبلغ متغیر است و به تعرفه های روز قوه قضائیه بستگی دارد.
5. دریافت برگه ابلاغیه: پس از ثبت، به شما یک شماره رهگیری و تاریخ ابلاغ احتمالی داده می شود. همچنین، یک نسخه از اظهارنامه با مهر و امضای دفتر خدمات قضایی به شما تحویل داده خواهد شد.

اهمیت شماره رهگیری و تاریخ ابلاغ

شماره رهگیری، برای پیگیری وضعیت اظهارنامه در سامانه ثنا (سامانه اطلاع رسانی پرونده های قضایی) بسیار ضروری است. با استفاده از این شماره می توانید از زمان دقیق ابلاغ اظهارنامه به اظهارشونده مطلع شوید. تاریخ ابلاغ، نقطه ی شروع محاسبه مهلت قانونی است که در اظهارنامه برای استرداد مدارک تعیین کرده اید. بنابراین، دانستن دقیق این تاریخ، برای تعیین زمان شروع اقدامات بعدی حیاتی است.

آیا اظهارنامه نیاز به امضای وکیل دارد؟

خیر، تنظیم و ارسال اظهارنامه قضایی لزوماً نیازی به امضای وکیل ندارد. هر شخص می تواند شخصاً اظهارنامه خود را تنظیم و از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ارسال کند. با این حال، در موارد پیچیده یا زمانی که با مباحث حقوقی آشنایی کافی ندارید، مشورت با یک وکیل دادگستری برای نگارش دقیق و حقوقی اظهارنامه، به شدت توصیه می شود. وکیل می تواند با توجه به جزئیات پرونده شما، بهترین متن و استناد قانونی را ارائه دهد و از بروز اشتباهاتی که ممکن است در مراحل بعدی به ضرر شما تمام شود، جلوگیری کند.

اقدامات پس از ارسال اظهارنامه (در صورت عدم استرداد مدارک)

اگر پس از ارسال اظهارنامه و انقضای مهلت قانونی تعیین شده، اظهارشونده همچنان از بازگرداندن مدارک هویتی شما امتناع کرد، باید برای پیگیری قضایی آماده شوید. در این مرحله، دو مسیر اصلی پیش روی شما قرار دارد: طرح دعوای حقوقی یا طرح دعوای کیفری، که انتخاب هر یک بستگی به شرایط و شواهد موجود دارد.

طرح دعوای حقوقی: الزام به استرداد مدارک

این مسیر، رایج ترین راهکار برای بازپس گیری مدارک در صورت عدم همکاری طرف مقابل است. در این دعوا، شما از دادگاه می خواهید که اظهارشونده را به صورت قانونی ملزم به استرداد مدارک هویتی شما کند.

• نحوه طرح دعوا: برای طرح دعوای حقوقی، باید دادخواست الزام به استرداد مدارک را از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت کنید. در این دادخواست، اظهارنامه ارسالی و شماره ابلاغ آن به عنوان یکی از مهم ترین مستندات شما ارائه می شود.
• مستندات لازم: علاوه بر اظهارنامه، هرگونه مدرک و شاهدی که نشان دهد مدارک شما نزد اظهارشونده است (مانند شهادت شهود، پیامک ها، یا اقرار اظهارشونده در گذشته) باید ضمیمه دادخواست شود.
• نتیجه دعوا: در صورت اثبات ادعای شما، دادگاه حکم به الزام اظهارشونده به استرداد مدارک را صادر می کند. اگر باز هم اظهارشونده از اجرای حکم امتناع کند، می توانید از طریق اجرای احکام دادگستری برای استرداد مدارک اقدام کنید.
• مزیت: این مسیر کمتر تهاجمی است و بیشتر بر استرداد اصل مدارک تمرکز دارد.

طرح دعوای کیفری: خیانت در امانت یا عناوین دیگر

اگر مدارک هویتی شما به عنوان امانت نزد اظهارشونده بوده و او با سوءنیت از بازگرداندن آن خودداری می کند، می توانید دعوای کیفری خیانت در امانت را مطرح کنید. همچنین، بسته به شرایط، ممکن است عناوین مجرمانه دیگری نیز مطرح شود.

• شرایط طرح دعوای خیانت در امانت:
  1. باید ثابت شود که مدارک هویتی به صورت امانت به اظهارشونده سپرده شده است.
  2. اظهارشونده با قصد و اراده خود و برخلاف توافق، از بازگرداندن امانت خودداری کرده باشد.
  3. ضرری به شما وارد شده باشد.
• نحوه طرح دعوا: شکایت کیفری خیانت در امانت نیز از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت می شود. شما باید شکوائیه خود را تنظیم و اظهارنامه ارسالی به همراه سایر مستندات را ضمیمه آن کنید.
• نتیجه دعوا: در صورت اثبات جرم خیانت در امانت، اظهارشونده علاوه بر الزام به استرداد مدارک، به مجازات قانونی نیز محکوم خواهد شد (شامل حبس یا جزای نقدی).
• عناوین مجرمانه دیگر: در برخی شرایط خاص، اگر سوءاستفاده از مدارک هویتی محرز شود (مانند استفاده برای کلاهبرداری یا جعل)، ممکن است بتوانید اتهامات دیگری مانند «جعل و استفاده از سند مجعول» یا «کلاهبرداری» را نیز مطرح کنید. این موارد پیچیده تر هستند و حتماً باید با مشورت وکیل انجام شوند.

انتخاب بین مسیر حقوقی و کیفری یا هر دو، بستگی به میزان مستندات شما، قصد و نیت اظهارشونده و شرایط خاص پرونده دارد. در هر حال، سابقه ابلاغ اظهارنامه به اظهارشونده، به عنوان دلیلی محکم برای اثبات مطالبه شما و آگاهی او از این مطالبه، در هر دو مسیر قضایی نقش کلیدی ایفا خواهد کرد.

استفاده از وکیل: در این مرحله، با توجه به پیچیدگی های فرآیندهای قضایی و نیاز به تنظیم دقیق دادخواست یا شکوائیه، اخذ مشاوره و کمک از یک وکیل دادگستری متخصص، به شدت توصیه می شود. وکیل می تواند بهترین استراتژی را برای پرونده شما تعیین کند و شما را در تمامی مراحل دادرسی یاری رساند تا در کوتاه ترین زمان ممکن و با کمترین دردسر، به حق و حقوق خود دست یابید.