نمونه درخواست مهلت از اجرای احکام

درخواست مهلت از اجرای احکام، راهکاری قانونی برای محکوم علیهی است که پس از صدور حکم قطعی، به دلایل موجه نیاز به زمان بیشتری برای اجرای تعهدات خود دارد. این تقاضا فرصتی برای جلوگیری از عواقب ناخواسته اجرای فوری حکم فراهم می آورد.

پس از آنکه دادرسی در محاکم به پایان می رسد و حکمی قطعی صادر می شود، مرحله حساس و سرنوشت ساز اجرای حکم آغاز می گردد. در این مرحله، طرف محکوم یا همان محکوم علیه، ملزم به انجام تعهدات خود مطابق با رأی دادگاه است. با این حال، در بسیاری از موارد، شرایط زندگی، مشکلات مالی، یا بروز حوادث غیرمترقبه ممکن است اجرای فوری حکم را برای محکوم علیه دشوار یا حتی غیرممکن سازد. در چنین موقعیت هایی، مفهوم استمهال یا همان درخواست مهلت از اجرای احکام، به عنوان یک حق قانونی و راهکاری مؤثر مطرح می شود که می تواند از بروز بحران های حقوقی و اجتماعی جلوگیری کند.

اهمیت کسب مهلت در اجرای حکم از آن جهت است که به محکوم علیه فرصت می دهد تا با سامان دهی امور خود، فراهم آوردن منابع مالی، یا انجام ترتیبات لازم، به بهترین شکل ممکن تعهدات قانونی خود را ایفا کند. نادیده گرفتن این حق یا ناآگاهی از فرآیند آن، می تواند منجر به توقیف اموال، بازداشت، و تحمیل هزینه های اضافی شود. این راهنمای جامع به شما کمک می کند تا با آگاهی کامل از مبانی قانونی، شرایط پذیرش، فرآیند تقدیم و مدارک لازم، درخواست استمهال خود را به مؤثرترین شکل ممکن تنظیم و ارائه کنید. در ادامه، ضمن تشریح مفاهیم کلیدی، چندین نمونه درخواست اختصاصی برای سناریوهای مختلف ارائه خواهد شد تا با کمترین تغییرات و شخصی سازی، بتوانید از آن بهره مند شوید.

فصل اول: مفاهیم و مبانی قانونی استمهال

مرحله اجرای احکام، بخش پایانی و حیاتی از فرآیند دادرسی است که نتایج سال ها پیگیری قضایی را عینیت می بخشد. در این مرحله، محکوم علیه مکلف به انجام تعهدات خود مطابق با حکم دادگاه است. اما گاهی شرایطی پیش می آید که اجرای فوری این تعهدات امکان پذیر نیست و نیاز به زمان بیشتری احساس می شود. در چنین مواردی، استمهال به عنوان یک ابزار قانونی به کمک محکوم علیه می آید.

1.1. استمهال چیست؟ تعریفی جامع برای محکوم علیه

استمهال به معنای درخواست مهلت و فرصت بیشتر برای انجام یک عمل، پرداخت بدهی، یا اجرای تعهدی است که به موجب حکم قطعی دادگاه یا قرار مراجع قانونی بر عهده شخص قرار گرفته است. این واژه از ریشه مهل به معنای فرصت دادن و تأخیر کردن می آید و در اصطلاح حقوقی، به تقاضایی اطلاق می شود که از سوی محکوم علیه به مرجع قضایی (دادگاه صادرکننده حکم یا شعبه اجرای احکام) ارائه می شود تا زمان بیشتری برای انجام مفاد حکم به او داده شود.

هدف از استمهال، صرفاً به تأخیر انداختن اجرای حکم نیست، بلکه فرصتی است برای محکوم علیه تا با رفع موانع موجود، امکان اجرای حکم را فراهم آورد. این موانع می تواند شامل عدم توانایی مالی فوری، نیاز به زمان برای یافتن مسکن جدید در حکم تخلیه، یا فراهم آوردن شرایط انجام یک عمل معین باشد.

1.2. تفاوت استمهال و امهال: نقش خواستن در برابر دادن مهلت

در زبان حقوقی فارسی، دو واژه استمهال و امهال گاهی به اشتباه به جای یکدیگر به کار می روند، اما تفاوت معنایی مهمی دارند که درک آن ها برای هر محکوم علیه ضروری است:

• استمهال: این واژه به معنای خواستن مهلت است. زمانی که محکوم علیه از دادگاه یا طرف مقابل (محکوم له) درخواست می کند تا زمان بیشتری برای اجرای حکم به او داده شود، او در حال استمهال است. فعل این واژه استمهال کردن یا تقاضای مهلت کردن است.
• امهال: این واژه به معنای مهلت دادن است. زمانی که دادگاه یا محکوم له با درخواست استمهال موافقت می کند و مهلت اضافی به محکوم علیه می دهد، او در حال امهال است. فعل این واژه امهال کردن یا مهلت دادن است.

مثال های عینی:

• اگر شما بدهکار باشید و از طلبکار خود بخواهید که چند ماه دیگر برای پرداخت به شما فرصت دهد، شما در حال استمهال هستید.
• اگر طلبکار با درخواست شما موافقت کند و این مهلت را به شما بدهد، او در حال امهال است.

بنابراین، استمهال عملی از سوی محکوم علیه است و امهال عملی از سوی مرجع قضایی یا محکوم له. در این مقاله تمرکز ما بر استمهال یا همان درخواست مهلت از سوی محکوم علیه است.

1.3. پایه های قانونی مطالبه مهلت: مواد و قوانین کلیدی که باید بدانید

درخواست مهلت از اجرای احکام صرفاً یک خواست شخصی نیست، بلکه مستند به اصول و مواد قانونی متعددی است که به محکوم علیه این حق را می دهد. آگاهی از این مبانی قانونی برای تنظیم یک درخواست مستدل و قوی، اهمیت فراوانی دارد:

1. قانون آیین دادرسی مدنی:
   • ماده 450: این ماده بیان می دارد: در مواردی که دادگاه به موجب ماده 448 این قانون، برای پرداخت محکوم به مهلت داده یا آن را تقسیط کرده باشد، محکوم له می تواند تا زمانی که تمام محکوم به پرداخت نشده، درخواست تأمین محکوم به را از دادگاه بنماید. اگرچه این ماده به طور مستقیم به درخواست استمهال اشاره ندارد، اما وجود مهلت و تقسیط در نظام حقوقی را تأیید می کند و مرجع صادرکننده حکم را در اعطای مهلت و تأمین حقوق محکوم له صاحب اختیار می داند.
   • مواد مرتبط با اعسار: در فصل دهم قانون آیین دادرسی مدنی (از ماده 504 تا 514) به بحث اعسار و تقاضای تقسیط محکوم به پرداخته شده است که یکی از مهم ترین دلایل موجه برای استمهال در دعاوی مالی است.
2. قانون اجرای احکام مدنی:
   • ماده 168: این ماده به اعتبار اجراییه می پردازد: هرگاه از تاریخ صدور اجراییه بیش از پنج سال گذشته و محکوم له عملیات اجرایی را تعقیب نکرده باشد، اجراییه بلااثر تلقی می شود. اگرچه این ماده مستقیماً به استمهال مربوط نیست، اما مفهوم زمان در اجرای احکام را نشان می دهد.
   • سایر مواد مربوط به توقیف، بازداشت و مزایده که با درخواست استمهال می توان از اجرای فوری آن ها جلوگیری کرد.
3. قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی:
   • ماده 3: این ماده به بازداشت محکوم علیه مالی در صورت عدم پرداخت محکوم به می پردازد.
   • ماده 11: این ماده شرایط و نحوه تقاضای اعسار از پرداخت محکوم به را مشخص می کند. تقاضای اعسار به محکوم علیه فرصت می دهد تا با اثبات ناتوانی مالی، از پرداخت یکجای بدهی معاف شده و در صورت تشخیص دادگاه، محکوم به تقسیط شود. این همانند یک نوع استمهال بلندمدت است که در قالب تقسیط صورت می گیرد.
4. آراء وحدت رویه قضایی و دکترین حقوقی: دیوان عالی کشور و نظریات علمای حقوق نیز در تفسیر و تبیین شرایط و نحوه اعطای مهلت نقش مهمی دارند و می توانند به تقویت دلایل درخواست استمهال کمک کنند.

شناخت این مبانی قانونی، به شما کمک می کند تا درخواست خود را مستند و منطبق با چارچوب های حقوقی تقدیم کنید و شانس پذیرش آن را افزایش دهید.

آگاهی دقیق از مواد قانونی مرتبط با استمهال، نه تنها حق محکوم علیه را تضمین می کند، بلکه به او امکان می دهد تا با تکیه بر چارچوب های مشخص، درخواست خود را مستدل و قوی تر به مراجع قضایی ارائه دهد.

فصل دوم: شرایط، دلایل و موارد کاربرد درخواست مهلت

همانطور که ذکر شد، درخواست مهلت از اجرای احکام یک ابزار قانونی مهم است، اما پذیرش آن مستلزم وجود دلایل موجه و شرایط خاص است. دادگاه یا شعبه اجرای احکام صرفاً بر اساس یک درخواست کلی و بدون مستندات، اقدام به امهال (مهلت دادن) نخواهد کرد. در این فصل، به بررسی این شرایط و دلایل می پردازیم.

2.1. دلایل موجه و قانونی برای پذیرش استمهال (چرا دادگاه مهلت می دهد؟)

پذیرش درخواست استمهال از سوی مراجع قضایی، تنها در صورتی ممکن است که محکوم علیه دلایل محکم و مستندی برای نیاز به مهلت بیشتر ارائه کند. مهم ترین این دلایل عبارتند از:

1. اعسار و عدم توانایی مالی: این دلیل، یکی از رایج ترین و مهم ترین دلایل برای درخواست مهلت در دعاوی مالی است. اگر محکوم علیه توانایی پرداخت یکجای محکوم به (مانند وجه نقد، مهریه، بدهی) را نداشته باشد و بتواند این ناتوانی مالی (اعسار) را اثبات کند، دادگاه ممکن است با تقاضای مهلت یا تقسیط محکوم به موافقت کند. اثبات اعسار از طریق ارائه مدارکی چون فیش حقوقی (در صورت شاغل بودن با درآمد کم)، گردش حساب بانکی، لیست اموال (که نشان دهنده عدم وجود دارایی کافی است)، استشهادیه محلی و در برخی موارد، اظهارنامه مالیاتی صورت می گیرد.
2. بروز حوادث غیرمترقبه و فورس ماژور: گاهی حوادث غیرقابل پیش بینی و خارج از اراده محکوم علیه (مانند بیماری شدید، فوت یکی از اعضای خانواده، بلایای طبیعی نظیر سیل و زلزله، یا حوادث منجر به از دست دادن منبع درآمد) مانع از اجرای حکم در زمان مقرر می شود. در چنین مواردی، ارائه مدارک معتبر (مانند گواهی پزشکی، گواهی فوت، گزارش حادثه از مراجع ذی صلاح) می تواند دلیلی موجه برای درخواست مهلت باشد.
3. نیاز به زمان برای فراهم کردن شرایط اجرای حکم: در برخی دعاوی، اجرای حکم نیازمند فراهم آوردن مقدماتی است که به زمان نیاز دارد. به عنوان مثال، در حکم تخلیه ملک، محکوم علیه نیاز به زمان برای یافتن مسکن جدید و انتقال اثاثیه خود دارد. یا در دعاوی مالی، ممکن است نیاز به زمان برای فروش یک دارایی (مانند خودرو یا ملک) جهت تأمین مبلغ محکوم به باشد.
4. وجود مذاکرات صلح و سازش با محکوم له یا پیشنهاد توافق جایگزین: اگر محکوم علیه و محکوم له در حال مذاکره برای صلح و سازش باشند یا محکوم علیه پیشنهاد یک توافق جایگزین (مانند پرداخت بدهی به روشی دیگر یا ارائه تضمین) را مطرح کرده باشد، دادگاه می تواند برای نهایی شدن این مذاکرات، مهلت دهد. مستندات این مذاکرات (مانند صورتجلسه توافق، نامه نگاری ها، یا حتی شهادت شهود) باید ارائه شود.
5. تعهد به ارائه تضمین کافی: در برخی موارد، محکوم علیه می تواند برای جلب اعتماد دادگاه و محکوم له، پیشنهاد ارائه تضمین کافی (مانند سفته، ضمانت نامه بانکی، معرفی ضامن معتبر، یا حتی توقیف موقت بخشی از اموال خود) را مطرح کند تا در قبال دریافت مهلت، حقوق محکوم له حفظ شود.

2.2. کاربرد استمهال در دعاوی مختلف: مالی تا غیرمالی

درخواست مهلت می تواند در انواع مختلفی از دعاوی، هم مالی و هم غیرمالی، کاربرد داشته باشد:

2.2.1. در دعاوی مالی

دعاوی مالی شامل پرداخت وجه، مهریه، اجرت المثل، بدهی چک/سفته، نفقه، و سایر محکومیت های مالی است. در این دسته از دعاوی، درخواست مهلت معمولاً با یکی از اهداف زیر صورت می گیرد:

• اعسار و تقسیط: رایج ترین کاربرد در دعاوی مالی، تقاضای اعسار از پرداخت یکجای محکوم به و درخواست تقسیط آن است. با طرح دادخواست اعسار، محکوم علیه فرصت می یابد تا با اثبات ناتوانی مالی، از پرداخت یکجای بدهی معاف شده و آن را به صورت اقساطی پرداخت کند. این فرآیند، خود به نوعی یک مهلت قانونی برای پرداخت محسوب می شود.
• فروش دارایی: محکوم علیه ممکن است برای پرداخت بدهی، نیاز به فروش بخشی از اموال خود داشته باشد. در این حالت، درخواست مهلت برای فراهم آوردن زمان کافی جهت فروش دارایی و تسویه بدهی مطرح می شود.

2.2.2. در دعاوی غیرمالی

دعاوی غیرمالی شامل تخلیه ملک، انجام عمل معین (مانند تحویل اسناد و اموال، تعمیر خرابی)، رفع مزاحمت و ممانعت از حق و… است. کاربرد استمهال در این نوع دعاوی محدودتر و دارای شرایط خاص تری است:

• تخلیه ملک: در صورتی که حکم تخلیه ملک صادر شده باشد، محکوم علیه ممکن است به دلیل عدم یافتن مسکن جدید، بیماری، یا شرایط خاص خانوادگی، نیاز به مهلت بیشتری برای تخلیه ملک داشته باشد. دادگاه معمولاً برای یک بار و حداکثر تا یک ماه (با تشخیص مأمور اجرا و مقام قضایی) با این نوع درخواست موافقت می کند، به شرطی که دلایل موجه و مستند ارائه شود.
• انجام عمل معین: اگر محکوم علیه مکلف به انجام یک عمل معین (مانند تحویل سند، تعمیر خرابی) شده باشد و به دلایلی (مانند نیاز به فراهم آوردن ابزار، مصالح، یا نیروی انسانی) نیاز به زمان بیشتری برای انجام آن داشته باشد، می تواند درخواست مهلت کند.

در همه این موارد، اهمیت دارد که درخواست مهلت به مرجع صالح (دادگاه صادرکننده حکم یا شعبه اجرای احکام) تقدیم شود و دلایل و مدارک کافی برای اثبات ضرورت مهلت به آن پیوست گردد.

فصل سوم: فرآیند عملی و مدارک لازم برای تقدیم درخواست مهلت

تقدیم درخواست مهلت از اجرای احکام، یک فرآیند حقوقی است که نیازمند رعایت تشریفات و ارائه مدارک مشخص است. عدم آگاهی از این فرآیند می تواند منجر به رد درخواست و از دست رفتن فرصت شود. در این فصل، گام های عملی و مدارک لازم برای یک درخواست مؤثر تشریح می شود.

3.1. مرجع صالح برای رسیدگی به درخواست مهلت: کجا و به چه کسی مراجعه کنیم؟

شناسایی مرجع صحیح برای تقدیم درخواست مهلت، اولین و مهم ترین گام است. مرجع صالح برای رسیدگی به درخواست استمهال معمولاً یکی از دو مورد زیر است:

• دادگاه صادرکننده حکم: در اغلب موارد، به ویژه اگر درخواست مهلت با موضوع اعسار و تقسیط محکوم به همراه باشد یا نیاز به تصمیم گیری قضایی درباره ماهیت دلایل باشد، دادگاه بدوی صادرکننده حکم قطعی، مرجع صالح برای رسیدگی است.
• شعبه اجرای احکام: پس از صدور اجراییه و ارجاع پرونده به واحد اجرای احکام، در برخی موارد که نیاز به تصمیم گیری قضایی پیچیده ای نیست و صرفاً برای مدت کوتاهی مهلت مورد نیاز است (مانند مهلت تخلیه)، رئیس یا مدیر اجرای احکام نیز ممکن است با درخواست مهلت موافقت کند. در هر صورت، ارجاع نهایی به قاضی پرونده جهت دستور کتبی، الزامی است.

اهمیت تشخیص مرجع صحیح: تقدیم درخواست به مرجع غیرصالح، منجر به اتلاف وقت و سردرگمی خواهد شد. بنابراین، پیش از هر اقدامی، از طریق مراجعه به دفتر شعبه یا واحد اجرای احکام، از مرجع صحیح اطمینان حاصل کنید.

3.2. بهترین زمان برای ارائه درخواست: قبل از اجرا یا پس از آن؟

زمان بندی تقدیم درخواست مهلت، نقش حیاتی در پذیرش آن دارد. توصیه اکید، اقدام سریع و به موقع است:

• قبل از شروع عملیات اجرایی: بهترین زمان برای ارائه درخواست مهلت، بلافاصله پس از ابلاغ اجراییه و پیش از آغاز هرگونه عملیات اجرایی (مانند توقیف اموال یا بازداشت) است. در این مرحله، دادگاه یا اجرای احکام هنوز اقدامات اجرایی را شروع نکرده و با انعطاف بیشتری به درخواست شما رسیدگی خواهد کرد.
• پس از شروع عملیات اجرایی: حتی پس از شروع عملیات اجرایی نیز می توان درخواست مهلت را تقدیم کرد، اما این کار ممکن است پیچیدگی ها و محدودیت های بیشتری داشته باشد. برای مثال، اگر اموالی توقیف شده باشد، ممکن است دادگاه برای اعطای مهلت، خواستار ارائه تضمین شود.

در هر صورت، تأخیر در ارائه درخواست مهلت می تواند به معنای سلب فرصت و تحمیل عواقب ناخواسته باشد. بنابراین، در اسرع وقت اقدام کنید.

3.3. مراحل گام به گام تنظیم و تقدیم درخواست مهلت

برای تقدیم یک درخواست مهلت مؤثر، مراحل زیر را گام به گام دنبال کنید:

1. جمع آوری اطلاعات پرونده: ابتدا تمام اطلاعات مربوط به پرونده خود را جمع آوری کنید: شماره کلاسه پرونده، شماره دادنامه قطعی، تاریخ صدور اجرائیه، نام و مشخصات محکوم له، و نوع محکوم به (مالی، تخلیه، عمل معین).
2. تهیه متن لایحه یا دادخواست: متن درخواست مهلت را به صورت یک لایحه حقوقی یا دادخواست (بسته به مرجع و موضوع) تنظیم کنید. در این متن باید به وضوح درخواست خود (مهلت و مدت آن) را بیان کرده و دلایل موجه خود را به همراه استنادات قانونی (مانند ماده 450 ق.آ.د.م یا ماده 11 ق.ن.ا.م.م) تشریح کنید.
3. پیوست مدارک: تمام مدارک و مستنداتی که اثبات کننده دلایل شما برای درخواست مهلت هستند را به لایحه/دادخواست پیوست کنید.
4. تقدیم به مرجع صالح: لایحه/دادخواست و مدارک پیوست را به دفتر خدمات الکترونیک قضایی (برای دادخواست اعسار) یا مستقیماً به دفتر شعبه دادگاه یا واحد اجرای احکام (برای لایحه استمهال) تقدیم کنید و رسید دریافت نمایید.

3.4. چک لیست مدارک ضروری که باید پیوست درخواست شود

مدارک پیوست، پشتوانه اصلی درخواست مهلت شما هستند. هرچه مدارک کامل تر و مستندتر باشند، شانس پذیرش درخواست افزایش می یابد. چک لیست زیر، مدارک ضروری را شامل می شود:

• تصویر برابر اصل حکم قطعی و اجرائیه صادره: این مهم ترین مدرک است که نشان دهنده وجود محکومیت و عملیات اجرایی است.
• کارت ملی و شناسنامه محکوم علیه: برای احراز هویت.
• مدارک اثبات اعسار (در دعاوی مالی):
  • فیش حقوقی (در صورت شاغل بودن با درآمد محدود).
  • گردش حساب بانکی (که عدم موجودی کافی را نشان دهد).
  • لیست اموال (برای اثبات عدم وجود دارایی های قابل توقیف).
  • استشهادیه محلی (گواهی همسایگان یا معتمدین محلی مبنی بر عدم توانایی مالی).
  • اظهارنامه مالیاتی (برای افراد دارای کسب و کار).
• مدارک اثبات حوادث غیرمترقبه:
  • گواهی پزشکی معتبر (در صورت بیماری).
  • گواهی فوت (در صورت فوت یکی از اعضای خانواده).
  • گزارش حادثه از مراجع ذی صلاح (در صورت بلایای طبیعی یا حوادث دیگر).
• مستندات مذاکرات یا توافقات با محکوم له (در صورت وجود):
  • متن توافقنامه صلح.
  • نامه نگاری ها یا پیام های مکتوب مربوط به مذاکره.
• مدارک مربوط به تضمین (در صورت ارائه):
  • تصویر سفته یا ضمانت نامه بانکی.
  • تعهدنامه رسمی.

نکته مهم: مهلت دادن از سوی دادگاه فقط برای یک بار مجاز است، مگر اینکه متقاضی ثابت کند مانعی خارج از اختیار او مانع اجرای حکم شده است یا در تعیین موعد قبلی اشتباهی رخ داده است (بر اساس ماده 450 قانون آیین دادرسی مدنی).

فصل چهارم: نمونه های آماده و کاربردی درخواست مهلت برای سناریوهای مختلف

یکی از مهمترین مراحل در فرآیند درخواست مهلت، نگارش لایحه یا دادخواست مربوطه است. یک متن قوی، مستدل و منطبق با اصول حقوقی، شانس پذیرش درخواست شما را به شدت افزایش می دهد. در این فصل، نکات کلیدی نگارش و چهار نمونه کاربردی برای سناریوهای رایج ارائه می شود.

4.1. نکات کلیدی در نگارش یک درخواست مؤثر: چگونه شانس پذیرش را بالا ببریم؟

برای نگارش یک درخواست مهلت که مورد توجه و پذیرش قرار گیرد، رعایت نکات زیر ضروری است:

• وضوح و ایجاز: درخواست باید به روشنی بیانگر خواسته شما (درخواست مهلت) و مدت زمان مورد نیاز باشد. از اطناب کلام و توضیحات غیرضروری بپرهیزید.
• مستند بودن: هر ادعایی که مطرح می کنید، باید با مدارک و مستندات پیوست قابل اثبات باشد. صرف ادعا بدون مدرک، پذیرفته نخواهد شد.
• لحن احترام آمیز و حقوقی: متن باید با لحنی رسمی، مؤدبانه و در چارچوب اصطلاحات حقوقی نوشته شود. از هرگونه توهین یا گله گذاری خودداری کنید.
• ارجاع به مواد قانونی مرتبط: در صورت امکان، به مواد قانونی که حق استمهال را برای شما پیش بینی کرده اند (مانند ماده 450 قانون آیین دادرسی مدنی یا مواد 3 و 11 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی)، ارجاع دهید. این کار به درخواست شما اعتبار حقوقی می بخشد.
• بیان دلایل موجه به تفصیل: دلیل اصلی نیاز به مهلت (اعسار، بیماری، نیاز به زمان برای تخلیه و…) را به طور کامل و با جزئیات تشریح کنید.

4.2. نمونه 1: درخواست مهلت به دلیل اعسار و تقاضای تقسیط محکوم به (برای دعاوی مالی)

سناریو: محکوم علیه به پرداخت مبلغی وجه نقد (مانند مهریه، بدهی چک یا سفته) محکوم شده است، اما به دلیل ناتوانی مالی (اعسار)، توان پرداخت یکجای بدهی را ندارد و قصد تقسیط آن را دارد.

متن نمونه:

بسمه تعالی
ریاست محترم شعبه ... دادگاه عمومی/اجرای احکام شهرستان ...

با سلام و احترام،

اینجانب [نام و نام خانوادگی محکوم علیه]، فرزند [نام پدر]، به شماره ملی [کد ملی]، ساکن [آدرس کامل]، محکوم علیه پرونده کلاسه [شماره کلاسه پرونده]، که به موجب دادنامه قطعی شماره [شماره دادنامه] مورخ [تاریخ دادنامه] صادره از شعبه [شماره شعبه صادرکننده حکم]، محکوم به پرداخت [نوع محکوم به و مبلغ به عدد و حروف، مثال: مبلغ 500،000،000 (پانصد میلیون) ریال بابت مهریه/وجه یک فقره چک/بدهی] در حق محکوم له محترم، سرکار خانم/جناب آقای [نام و نام خانوادگی محکوم له] گردیده ام، به استحضار آن عالی مقام می رساند:

همانطور که مستحضرید، اجراییه پرونده مذکور به اینجانب ابلاغ گردیده و در موعد مقرر، بنده توانایی پرداخت یکجای محکوم به را به دلیل وضعیت نامناسب مالی و اعسار از پرداخت ندارم. اینجانب دارای [شغل و میزان درآمد حدودی ماهانه، مثال: شغل کارگری با درآمد ماهانه 80،000،000 ریال] می باشم و هیچگونه اموال و دارایی منقول یا غیرمنقولی که قابل توقیف و فروش باشد، به جز [در صورت وجود، مثال: یک دستگاه خودروی فرسوده/منزل مسکونی که در رهن بانک است]، ندارم. همچنین، بنده متکفل [تعداد افراد تحت تکفل، مثال: سه نفر شامل همسر و دو فرزند خردسال] می باشم و پرداخت یکجای مبلغ محکوم به، موجب عسر و حرج شدید و عدم تأمین معیشت خانواده ام خواهد شد.

لذا، با استناد به مواد 3 و 11 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب 1394 و مواد 504 الی 514 قانون آیین دادرسی مدنی، بدین وسیله تقاضای رسیدگی به وضعیت اعسار اینجانب و در صورت احراز، اعطای مهلت مقتضی جهت پرداخت محکوم به به صورت اقساطی [پیشنهاد تعداد اقساط و مبلغ هر قسط، مثال: طی 30 قسط مساوی ماهیانه] را از محضر محترم دادگاه/واحد اجرای احکام استدعا دارم.

مدارک زیر جهت اثبات اعسار و تأیید اظهارات اینجانب به پیوست تقدیم می گردد:
1.  تصویر برابر اصل دادنامه قطعی و اجراییه صادره.
2.  تصویر کارت ملی و شناسنامه.
3.  گواهی اشتغال به کار و فیش حقوقی (در صورت وجود).
4.  گردش حساب بانکی (جهت اثبات عدم موجودی کافی).
5.  استشهادیه محلی از [تعداد] نفر از معتمدین محل.
6.  لیست اموال و دارایی های اینجانب.

با تشکر و احترام فراوان،
[نام و نام خانوادگی محکوم علیه]
تاریخ: [تاریخ]
امضاء:
شماره تماس:

4.3. نمونه 2: درخواست مهلت برای تخلیه ملک (با ذکر دلیل موجه)

سناریو: حکم تخلیه ملکی صادر شده، اما محکوم علیه (مستأجر) به دلیل شرایط خاص و اضطراری (مثل بیماری شدید، عدم یافتن مسکن جدید مناسب، مشکلات خانوادگی)، نیاز به مهلت بیشتری برای تخلیه و تحویل ملک دارد.

متن نمونه:

بسمه تعالی
ریاست محترم شعبه ... دادگاه عمومی/اجرای احکام شهرستان ...

با سلام و احترام،

اینجانب [نام و نام خانوادگی محکوم علیه/مستأجر]، فرزند [نام پدر]، به شماره ملی [کد ملی]، ساکن [آدرس ملک مورد حکم تخلیه]، محکوم علیه پرونده کلاسه [شماره کلاسه پرونده]، که به موجب دادنامه قطعی شماره [شماره دادنامه] مورخ [تاریخ دادنامه] صادره از شعبه [شماره شعبه صادرکننده حکم]، محکوم به تخلیه یک باب منزل مسکونی واقع در [آدرس کامل ملک] در حق محکوم له محترم، سرکار خانم/جناب آقای [نام و نام خانوادگی محکوم له] گردیده ام، به استحضار آن عالی مقام می رساند:

همانطور که مستحضرید، مهلت قانونی برای تخلیه ملک مذکور در تاریخ [تاریخ پایان مهلت قانونی] به اتمام می رسد. متأسفانه، به دلیل [شرح دلیل موجه و اضطراری، مثال: بیماری شدید اینجانب/همسر بنده که نیازمند مراقبت های ویژه پزشکی است و انتقال ایشان در این وضعیت امکان پذیر نیست/علی رغم تلاش های فراوان، تاکنون موفق به یافتن منزل مسکونی مناسب و درخور شأن برای خانواده [تعداد اعضای خانواده] نفری خود نشده ام و در این شرایط اقتصادی، یافتن سرپناه جدید زمان بر است]، امکان تخلیه ملک در زمان مقرر برای اینجانب فراهم نمی باشد.

اینجانب تمامی تلاش خود را برای یافتن مکان جدید به کار بسته ام و [شرح اقدامات انجام شده، مثال: چندین مورد بازدید از املاک صورت گرفته، اما متأسفانه به دلیل عدم تطابق با شرایط ما/مشکلات مالی، به نتیجه نرسیده است]. تأخیر در تخلیه ناشی از سوء نیت نبوده و صرفاً به دلیل بروز شرایط اضطراری و غیرقابل پیش بینی می باشد که خارج از اراده اینجانب است.

لذا، با عنایت به مراتب فوق و به جهت جلوگیری از عسر و حرج شدید اینجانب و خانواده ام، تقاضا دارد با اعطای مهلت [مدت زمان مورد درخواست، مثال: یک ماهه] جهت تخلیه و تحویل ملک مذکور، موافقت فرمایید. اینجانب متعهد می گردم در مهلت اعطایی، قطعاً نسبت به تخلیه و تحویل کامل ملک اقدام نمایم.

مدارک زیر جهت تأیید اظهارات اینجانب به پیوست تقدیم می گردد:
1.  تصویر برابر اصل دادنامه قطعی و اجراییه صادره.
2.  تصویر کارت ملی و شناسنامه.
3.  گواهی پزشکی معتبر [در صورت وجود بیماری].
4.  تصویر اجاره نامه های مربوط به تلاش برای یافتن ملک جدید [در صورت وجود].
5.  استشهادیه محلی [در صورت نیاز].

با تشکر و احترام فراوان،
[نام و نام خانوادگی محکوم علیه/مستأجر]
تاریخ: [تاریخ]
امضاء:
شماره تماس:

4.4. نمونه 3: درخواست مهلت با توافق محکوم له یا پیشنهاد تضمین (در هر نوع دعوا)

سناریو: محکوم علیه با محکوم له به توافق جدیدی رسیده یا برای جلب اعتماد محکوم له و دادگاه، حاضر به ارائه تضمین کافی (مانند سفته، ضمانت نامه بانکی، معرفی ضامن) برای اجرای حکم در آینده نزدیک است.

متن نمونه:

بسمه تعالی
ریاست محترم شعبه ... دادگاه عمومی/اجرای احکام شهرستان ...

با سلام و احترام،

اینجانب [نام و نام خانوادگی محکوم علیه]، فرزند [نام پدر]، به شماره ملی [کد ملی]، ساکن [آدرس کامل]، محکوم علیه پرونده کلاسه [شماره کلاسه پرونده]، که به موجب دادنامه قطعی شماره [شماره دادنامه] مورخ [تاریخ دادنامه] صادره از شعبه [شماره شعبه صادرکننده حکم]، محکوم به [شرح نوع و مبلغ محکوم به، مثال: پرداخت مبلغ 200،000،000 ریال/انجام عمل معین تحویل سند ملک/تخلیه ملک] در حق محکوم له محترم، سرکار خانم/جناب آقای [نام و نام خانوادگی محکوم له] گردیده ام، به استحضار آن عالی مقام می رساند:

پس از ابلاغ اجراییه و آغاز فرآیند اجرایی، مذاکراتی با محکوم له محترم، جناب آقای/سرکار خانم [نام محکوم له]، صورت گرفت و ایشان با [شرح توافق یا پیشنهاد، مثال: اعطای مهلت سه ماهه برای پرداخت محکوم به/پذیرش پرداخت در دو قسط/قبول تعهد اینجانب مبنی بر ارائه سفته به مبلغ محکوم به به عنوان تضمین] موافقت فرموده اند. [در صورت توافق: تصویر توافقنامه رسمی/مکتوب فی مابین مورخ [تاریخ توافقنامه] به پیوست تقدیم می گردد.] [در صورت پیشنهاد تضمین: اینجانب آمادگی خود را برای ارائه [نوع تضمین، مثال: یک فقره سفته به شماره... به مبلغ .../معرفی ضامن معتبر] جهت تضمین اجرای حکم در مهلت مورد درخواست اعلام می دارم.]

اینجانب معتقد هستم که این توافق/تضمین، حقوق محکوم له را به طور کامل حفظ نموده و موجب تسریع در فرآیند اجرای حکم بدون نیاز به اقدامات اجرایی پیچیده تر خواهد شد. هدف اینجانب، ایفای کامل و به موقع تعهدات، اما با فراهم آوردن شرایط لازم در یک مهلت معقول است.

لذا، با توجه به [وجود توافق با محکوم له/پیشنهاد ارائه تضمین کافی] و با استناد به اصول حفظ حقوق طرفین و جلوگیری از اطاله دادرسی، تقاضای اعطای مهلت [مدت زمان مورد درخواست، مثال: سه ماهه] جهت اجرای حکم فوق الذکر را از محضر محترم دادگاه/واحد اجرای احکام استدعا دارم.

مدارک زیر جهت تأیید اظهارات اینجانب به پیوست تقدیم می گردد:
1.  تصویر برابر اصل دادنامه قطعی و اجراییه صادره.
2.  تصویر کارت ملی و شناسنامه.
3.  تصویر توافقنامه کتبی با محکوم له [در صورت وجود].
4.  تصویر سفته/ضمانت نامه [در صورت ارائه تضمین].

با تشکر و احترام فراوان،
[نام و نام خانوادگی محکوم علیه]
تاریخ: [تاریخ]
امضاء:
شماره تماس:

4.5. نمونه 4: درخواست مهلت در خصوص انجام عمل معین (غیرمالی)

سناریو: محکوم علیه مکلف به انجام یک عمل معین (مثلاً تحویل سند، تعمیر خرابی، حضور در مراسم) شده و برای انجام آن نیاز به زمان بیشتری دارد، زیرا مقدمات آن به زمان احتیاج دارد.

متن نمونه:

بسمه تعالی
ریاست محترم شعبه ... دادگاه عمومی/اجرای احکام شهرستان ...

با سلام و احترام،

اینجانب [نام و نام خانوادگی محکوم علیه]، فرزند [نام پدر]، به شماره ملی [کد ملی]، ساکن [آدرس کامل]، محکوم علیه پرونده کلاسه [شماره کلاسه پرونده]، که به موجب دادنامه قطعی شماره [شماره دادنامه] مورخ [تاریخ دادنامه] صادره از شعبه [شماره شعبه صادرکننده حکم]، محکوم به [شرح عمل معین، مثال: تحویل سند مالکیت یک دستگاه آپارتمان واقع در .../تعمیر سقف و دیوار واحد شماره 3 واقع در آدرس ...] در حق محکوم له محترم، سرکار خانم/جناب آقای [نام و نام خانوادگی محکوم له] گردیده ام، به استحضار آن عالی مقام می رساند:

مهلت قانونی برای انجام عمل معین فوق الذکر در تاریخ [تاریخ پایان مهلت قانونی] به اتمام می رسد. اینجانب قصد کامل برای اجرای حکم را دارم و هیچگونه تمایلی به تأخیر یا عدم اجرای آن ندارم. با این حال، انجام عمل معین مورد نظر، نیازمند مقدماتی است که خارج از اراده اینجانب و در مهلت فعلی امکان پذیر نمی باشد. [شرح دلیل نیاز به مهلت، مثال: برای تحویل سند، نیاز به اخذ پایان کار و استعلامات ثبتی جدید است که فرآیند اداری زمان بری دارد/تعمیر سقف و دیوار، نیازمند تهیه مصالح خاص و هماهنگی با کارشناس متخصص است که در حال حاضر با کمبود آن مواجه هستیم].

اینجانب تمامی تلاش خود را برای فراهم آوردن مقدمات اجرای حکم به کار بسته و [شرح اقدامات انجام شده، مثال: درخواست پایان کار به شهرداری ارائه شده/با چندین کارشناس تماس گرفته شده است]. تأخیر در انجام این عمل، صرفاً به دلیل ماهیت کار و زمان بر بودن فرآیندهای لازم است.

لذا، با عنایت به مراتب فوق و به جهت فراهم آوردن امکان اجرای کامل و صحیح حکم، تقاضا دارد با اعطای مهلت [مدت زمان مورد درخواست، مثال: دو ماهه] جهت انجام عمل معین فوق الذکر، موافقت فرمایید. اینجانب متعهد می گردم در مهلت اعطایی، قطعاً نسبت به انجام و تکمیل عمل مورد حکم اقدام نمایم.

مدارک زیر جهت تأیید اظهارات اینجانب به پیوست تقدیم می گردد:
1.  تصویر برابر اصل دادنامه قطعی و اجراییه صادره.
2.  تصویر کارت ملی و شناسنامه.
3.  مستندات مربوط به اقدامات انجام شده [مانند رسید درخواست اداری/تصاویر مکاتبات با کارشناس].

با تشکر و احترام فراوان،
[نام و نام خانوادگی محکوم علیه]
تاریخ: [تاریخ]
امضاء:
شماره تماس:

راهنمای تکمیل نمونه ها: تمامی متون فوق صرفاً نمونه هستند و باید بر اساس جزئیات پرونده شما (مانند شماره کلاسه، نام طرفین، نوع و مبلغ محکوم به، دلایل و مدارک خاص شما) شخصی سازی شوند. اهمیت دارد که اطلاعات دقیق و صحیح را وارد کنید و از هرگونه اطلاعات ناقص یا نادرست خودداری نمایید.

فصل پنجم: آثار، تبعات و محدودیت های درخواست مهلت

درخواست مهلت از اجرای احکام، همانند هر اقدام حقوقی دیگری، دارای آثار مثبت و منفی، تبعات و محدودیت هایی است که آگاهی از آن ها برای محکوم علیه ضروری است. شناخت این موارد کمک می کند تا با دیدی واقع بینانه و برنامه ریزی شده اقدام به استمهال کند.

5.1. آثار مثبت پذیرش درخواست مهلت: چه اتفاقی می افتد؟

پذیرش درخواست مهلت از سوی دادگاه یا اجرای احکام، می تواند مزایای قابل توجهی برای محکوم علیه به همراه داشته باشد:

• توقف موقت عملیات اجرایی: اصلی ترین اثر مثبت، توقف عملیات اجرایی است. به این معنا که تا پایان مهلت اعطایی، اقداماتی مانند توقیف اموال، مزایده، یا بازداشت محکوم علیه متوقف خواهد شد.
• امکان تقسیط محکوم به: در دعاوی مالی و در صورت پذیرش اعسار، دادگاه حکم به تقسیط محکوم به صادر می کند که به محکوم علیه فرصت می دهد تا بدهی خود را در طول زمان و بر اساس توان مالی خود پرداخت کند.
• جلوگیری از توقیف اموال یا بازداشت: با توقف عملیات اجرایی، محکوم علیه از توقیف فوری اموال یا بازداشت خود جلوگیری می کند و فرصت می یابد تا به وضعیت خود سروسامان دهد.
• فرصت برای صلح و سازش: مهلت اعطایی می تواند فرصت مناسبی برای مذاکره مجدد با محکوم له و دستیابی به یک توافق صلح آمیز باشد که منافع هر دو طرف را تأمین کند.

5.2. پیامدهای رد درخواست مهلت: در صورت عدم پذیرش چه کنیم؟

در صورتی که درخواست مهلت محکوم علیه از سوی دادگاه یا اجرای احکام رد شود، پیامدهای زیر محتمل است:

• ادامه عملیات اجرایی: با رد درخواست مهلت، عملیات اجرایی بلافاصله یا پس از طی تشریفات قانونی، از سر گرفته می شود. این به معنای امکان توقیف اموال، مزایده، یا بازداشت است.
• تحمیل هزینه های بیشتر: در برخی موارد، ممکن است محکوم علیه به دلیل رد درخواست مهلت و ادامه عملیات اجرایی، متحمل هزینه های اجرایی بیشتری شود.
• اهمیت ارائه دلایل محکم در صورت درخواست مجدد: اگرچه امکان درخواست مجدد مهلت وجود دارد، اما این کار بسیار دشوارتر خواهد بود و نیازمند ارائه دلایل بسیار محکم و جدید است که اثبات کند شرایط نسبت به دفعه قبل تغییر کرده است.

5.3. مواردی که دادگاه درخواست استمهال را رد می کند: محدودیت های قانونی

دادگاه در موارد زیر، ممکن است درخواست استمهال را رد کند:

• عدم وجود دلایل موجه و مستند: اگر محکوم علیه نتواند دلایل قانع کننده و مدارک کافی برای اثبات نیاز به مهلت ارائه دهد، درخواست او رد خواهد شد.
• تأخیر در اجرا منجر به تضییع حقوق محکوم له شود: در مواردی که اعطای مهلت به محکوم علیه، موجب ورود ضرر جدی یا تضییع حقوق محکوم له (مثلاً کاهش ارزش مال موضوع حکم، یا فرار محکوم علیه) شود، دادگاه با درخواست مهلت موافقت نخواهد کرد.
• عدم رعایت تشریفات قانونی: عدم تنظیم صحیح درخواست (در قالب لایحه یا دادخواست)، تقدیم به مرجع غیرصالح، یا عدم پیوست مدارک لازم، می تواند منجر به رد درخواست از نظر شکلی شود.
• سوءاستفاده از حق: اگر دادگاه تشخیص دهد که درخواست مهلت صرفاً به قصد اطاله دادرسی و سوءاستفاده از حق است، آن را رد خواهد کرد.

5.4. مدت اعتبار اجراییه و تأثیر استمهال بر آن (ماده 168 قانون اجرای احکام مدنی)

یکی از سؤالات مهم این است که آیا درخواست مهلت می تواند بر مدت اعتبار اجراییه تأثیر بگذارد؟

مطابق ماده 168 قانون اجرای احکام مدنی: هرگاه از تاریخ صدور اجراییه بیش از پنج سال گذشته و محکوم له عملیات اجرایی را تعقیب نکرده باشد، اجراییه بلااثر تلقی می شود.

به عبارت دیگر، اجراییه پس از 5 سال از تاریخ صدور، در صورتی که محکوم له در این مدت آن را تعقیب نکرده باشد (یعنی هیچ اقدامی برای اجرای آن انجام نداده باشد)، بلااثر می شود. این بدان معنا نیست که حکم از بین رفته است، بلکه برای اجرای آن باید مجدداً درخواست صدور اجراییه جدید داده شود.

تأثیر استمهال بر این مدت:

• درخواست و پذیرش استمهال روند عملیات اجرایی را متوقف می کند. یعنی در طول مهلت اعطایی، اقدامات اجرایی متوقف می شوند.
• اما خود استمهال معمولاً تأثیری بر مدت اعتبار 5 ساله اجراییه ندارد. به این معنا که اگر محکوم له در طول این 5 سال ولو با وجود درخواست مهلت، پیگیر پرونده باشد و اقدامات اجرایی را تعقیب کند، اجراییه همچنان معتبر می ماند. توقف موقت عملیات اجرایی به دلیل استمهال، به منزله تعقیب نکردن عملیات اجرایی توسط محکوم له نیست.
• اگر محکوم له پس از اتمام مهلت نیز هیچ اقدامی برای ادامه عملیات اجرایی نکند و 5 سال از صدور اجراییه بگذرد، در این صورت اجراییه بلااثر خواهد شد.

نتیجه مهم: استمهال می تواند برای مدتی اجرای حکم را به تأخیر بیندازد و به محکوم علیه فرصت دهد، اما به خودی خود باعث ابطال یا بی اثر شدن اجراییه پیش از پایان مدت 5 سال (در صورت پیگیری محکوم له) نمی شود.

نتیجه گیری: گامی آگاهانه برای مدیریت اجرای حکم

مرحله اجرای احکام یکی از حساس ترین و چالش برانگیزترین بخش های یک فرآیند حقوقی است. برای محکوم علیهی که به دلایل موجه نیاز به زمان بیشتری برای ایفای تعهدات خود دارد، درخواست مهلت از اجرای احکام، یک حق قانونی و ابزاری کارآمد است. این مقاله نشان داد که با آگاهی از مبانی قانونی، دلایل موجه، فرآیند صحیح و تهیه مدارک مستدل، می توان با موفقیت از این حق استفاده کرد.

استمهال، نه تنها به توقف موقت عملیات اجرایی و جلوگیری از عواقب ناخواسته کمک می کند، بلکه فرصتی برای برنامه ریزی مالی، فراهم آوردن شرایط لازم، و حتی دستیابی به توافقات جدید با محکوم له فراهم می آورد. با این حال، اهمیت دارد که این فرآیند با دقت، سرعت و مستندسازی کامل انجام شود تا شانس پذیرش درخواست افزایش یابد و از رد آن جلوگیری شود.

به یاد داشته باشید که درخواست مهلت، نیازمند یک برنامه ریزی استراتژیک و شناخت عمیق از جزئیات پرونده و قوانین مربوطه است. در موارد پیچیده و برای تنظیم دقیق لایحه یا دادخواست، همیشه توصیه می شود که از مشاوره حقوقی تخصصی یک وکیل مجرب بهره مند شوید. این گام آگاهانه می تواند به شما در مدیریت مؤثر اجرای حکم و کاهش نگرانی های حقوقی کمک شایانی کند.

سوالات متداول

اگر مهلت داده شده تمام شود و هنوز نتوانم حکم را اجرا کنم، چه می شود؟

اگر مهلت داده شده به پایان برسد و محکوم علیه همچنان نتواند حکم را اجرا کند، عملیات اجرایی از سر گرفته خواهد شد و محکوم له می تواند تقاضای ادامه اجرای حکم را از واحد اجرای احکام بنماید. در این شرایط، محکوم علیه ممکن است با توقیف اموال، بازداشت، یا سایر اقدامات اجرایی مواجه شود. امکان درخواست مجدد مهلت بسیار دشوار است و نیازمند ارائه دلایل کاملاً جدید و موجه است که نشان دهد مانع پیش آمده خارج از اراده او بوده و در مهلت قبلی قابل رفع نبوده است.

آیا موافقت محکوم له برای اعطای مهلت لازم است؟

موافقت محکوم له برای اعطای مهلت، به ویژه در دعاوی مالی، می تواند تأثیر بسزایی در تصمیم دادگاه یا واحد اجرای احکام داشته باشد و شانس پذیرش درخواست را به شدت افزایش دهد. با این حال، در برخی موارد، حتی بدون موافقت صریح محکوم له، اگر دادگاه دلایل محکوم علیه را (مانند اعسار یا حوادث غیرمترقبه) موجه تشخیص دهد و اعطای مهلت را ضروری بداند، می تواند با درخواست استمهال موافقت کند. اما توافق با محکوم له همواره راهکار مؤثرتری است.

آیا درخواست مهلت هزینه های دادرسی دارد؟

درخواست مهلت در قالب لایحه به دادگاه یا واحد اجرای احکام، معمولاً هزینه دادرسی جداگانه ای ندارد. اما اگر درخواست به شکل دادخواست اعسار (برای تقسیط محکوم به) مطرح شود، ممکن است مشمول هزینه های دادرسی مربوط به دادخواست اعسار گردد. این هزینه در صورت اثبات اعسار، از محکوم علیه اخذ نمی شود.

چند بار می توانم درخواست مهلت بدهم؟

بر اساس ماده 450 قانون آیین دادرسی مدنی، اعطای مهلت از سوی دادگاه عمدتاً برای یک بار مجاز است، مگر اینکه متقاضی ثابت کند مانعی خارج از اختیار او مانع اجرای حکم شده است یا در تعیین موعد قبلی اشتباهی رخ داده است. بنابراین، درخواست های مکرر مهلت، به ندرت پذیرفته می شود و باید دلایل بسیار قوی و جدیدی برای هر بار ارائه شود.

اگر حکم کیفری باشد، آیا می توانم درخواست مهلت کنم؟

در خصوص احکام کیفری (مانند حبس یا شلاق)، فرآیندها و شرایط اعطای مهلت متفاوت است و تحت شمول قوانین اجرای احکام کیفری قرار می گیرد. در مواردی مانند پرداخت جزای نقدی، امکان تقاضای مهلت یا تقسیط وجود دارد، اما در خصوص مجازات های حبس، شرایط خاص تری (مانند بیماری شدید) باید احراز شود. موضوع عفو، آزادی مشروط، و تعلیق مجازات نیز مکانیسم های دیگری در احکام کیفری هستند.