کوهستان آلپ

کوهستان آلپ، پهناورترین و بلندترین رشته کوهی است که به طور کامل در قاره اروپا قرار گرفته و از فرانسه تا اسلوونی امتداد دارد. این رشته کوه عظیم با قله های سر به فلک کشیده و دره های عمیق، قلب طبیعی و فرهنگی قاره اروپا محسوب می شود.

آلپ تنها یک رشته کوه نیست؛ بلکه مجموعه ای بی نظیر از اکوسیستم های متنوع، گنجینه ای از منابع طبیعی، شاهدی بر تاریخ غنی بشر و مقصدی بی مانند برای میلیون ها گردشگر و ماجراجو به شمار می رود. این منطقه با آب وهوای خاص، پوشش گیاهی و جانوری منحصر به فرد، و رودخانه ها و دریاچه های خروشانی که از آن سرچشمه می گیرند، نقش حیاتی در تعادل زیستی و اقتصادی اروپا ایفا می کند.

هدف این مقاله، سفر به اعماق این کوهستان باشکوه است؛ از زمین شناسی پیچیده و چگونگی شکل گیری آن گرفته تا زندگی جانوران و گیاهان بومی، تاریخ پر فراز و نشیب انسان در دامنه های آن، و البته، جاذبه های بی شماری که هر ساله میلیون ها بازدیدکننده را به سوی خود می کشاند.

آلپ کجاست؟ جغرافیای حیرت انگیز قلب اروپا

کوهستان آلپ، با موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد خود، ستون فقرات اروپا را تشکیل می دهد. این رشته کوه عظیم و پیچیده، نه تنها بزرگ ترین و بلندترین مجموعه کوهستانی در قاره سبز است، بلکه نقشی اساسی در تعیین مرزهای طبیعی و فرهنگی کشورهای مختلف ایفا کرده است. درک دقیق موقعیت و گستردگی آن، کلید شناخت اهمیت و تنوع این منطقه شگفت انگیز است.

تعریف و موقعیت جغرافیایی دقیق

آلپ به معنای واقعی کلمه، یک قوس عظیم کوهستانی به طول تقریبی ۱۲۰۰ کیلومتر و عرضی حدود ۲۰۰ کیلومتر است که از شمال دریای مدیترانه در نزدیکی نیس فرانسه آغاز شده و به سمت شرق تا وین در اتریش و مناطق غربی اسلوونی امتداد می یابد. میانگین ارتفاع قله های آن به ۲.۵ کیلومتر می رسد که نشان دهنده ابهت و عظمت این ساختار طبیعی است. این رشته کوه در جنوب تا شمال ایتالیا و در شمال تا مرز جنوبی باواریا در آلمان کشیده شده است. مرزبندی آن با زمین های هموار در برخی نقاط مانند کیاسو در سوئیس و آلگو در باواریا کاملاً مشخص است، در حالی که در مناطقی نظیر ژنو، این مرزبندی کمتر به چشم می آید و به تدریج ارتفاعات آغاز می شوند.

کشورهای آلپی و سهم هر کشور

هشت کشور اصلی در قلب اروپا به عنوان کشورهای آلپی شناخته می شوند که بخش قابل توجهی از قلمرو آلپ را در خود جای داده اند. این کشورها عبارتند از اتریش، فرانسه، آلمان، ایتالیا، لیختن اشتاین، موناکو، اسلوونی و سوئیس. البته لازم به ذکر است که بخش های کوچکی از رشته کوه آلپ یا ارتفاعات مرتبط با آن نیز در کشورهای دیگری نظیر بوسنی و هرزگوین، آلبانی، صربستان و مونته نگرو در منطقه بالکان یافت می شوند، اما وسعت و اهمیت آن ها به مراتب کمتر است. جدول زیر، درصد تقریبی وسعت آلپ در هر یک از کشورهای اصلی آلپی را نشان می دهد:

کشور	درصد تقریبی وسعت آلپ در آن کشور
اتریش	۲۸.۷٪
ایتالیا	۲۷.۲٪
فرانسه	۲۱.۴٪
سوئیس	۱۳.۲٪
آلمان	۵.۸٪
اسلوونی	۳.۶٪
لیختن اشتاین	۰.۲٪
موناکو	کمتر از ۰.۱٪

تقسیم بندی های اصلی رشته کوه آلپ

برای درک بهتر وسعت و تنوع رشته کوه آلپ، زمین شناسان و جغرافیدانان آن را به سه بخش اصلی تقسیم کرده اند که هر یک ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند. این تقسیم بندی به طور کلی بر اساس موقعیت جغرافیایی و تفاوت های زمین شناختی صورت گرفته است.

آلپ شرقی

بخش شرقی آلپ، مناطق وسیعی از آلمان، اتریش، ایتالیا و اسلوونی را در بر می گیرد. این بخش شامل رشته کوه های معروفی نظیر آلپ باوارین، آلپ کارنیک، آلپ دیناری، آلپ دولومیت و جولیان آلپ است که هر کدام دارای ویژگی های طبیعی و اقلیمی خاص خود هستند. وسعت آلپ شرقی به حدود ۱۳۰ هزار کیلومتر مربع می رسد. این منطقه به دلیل وجود دریاچه های زیبا و مراتع سرسبز شهرت دارد و بلندترین قله آن، پیز بوئین است که در مرز اتریش و سوئیس قرار دارد.

آلپ مرکزی

آلپ مرکزی بین سوئیس و ایتالیا واقع شده و از گذرگاه بزرگ سنت برنارد در غرب تا گذرگاه اسپلوگن در شرق امتداد می یابد. این بخش از آلپ، منزلگاه برخی از مشهورترین و مرتفع ترین قله های منطقه، از جمله ماترهورن و ویشورن است. علاوه بر قله ها، دریاچه های مهمی مانند دریاچه ماجیوره و دریاچه کومو که به زیبایی های بی نظیرشان شهرت دارند، در این بخش از کوهستان آلپ واقع شده اند. این منطقه از نظر زمین شناسی نیز بسیار پیچیده و از نظر یخچال های طبیعی غنی است.

آلپ غربی

بخش غربی رشته کوه آلپ، شامل مناطق وسیعی از فرانسه و شمال غربی ایتالیا می شود و تا دریاچه ژنو و دره رون در سوئیس ادامه پیدا می کند. این بخش از آلپ از نظر تنوع زمین شناختی و توپوگرافیکی بسیار غنی است. از سنگ آهک های آلپ دریایی در نزدیکی دریای مدیترانه گرفته تا بریدگی های عمیق در فرانسه و قله های بلورین پوشیده از یخچال در سوئیس، همگی در این منطقه جای دارند. مون بلان، بلندترین قله آلپ و اروپا، نیز در بخش غربی این رشته کوه قرار دارد که اهمیت ویژه ای به آن می بخشد.

کوه آلپ جنوبی در نیوزلند

بسیاری با شنیدن نام کوه آلپ جنوبی ممکن است ذهنشان به سمت اروپا متمایل شود، اما این رشته کوه باشکوه در واقع در قاره اقیانوسیه و در کشور نیوزلند قرار دارد. از آنجایی که کاشفان اروپایی بسیاری از مناطق استرالیا و نیوزلند را کشف کردند، نام های اروپایی بر روی بخش هایی از این سرزمین ها گذاشته شد. کوهستان آلپ جنوبی، زنجیره ای طولانی از کوه ها است که بیشتر طول جزیره جنوبی نیوزلند را تشکیل می دهد و در بخش غربی این جزیره به بالاترین ارتفاع خود می رسد. بلندترین قله نیوزلند، یعنی کوه کوک، نیز در این رشته کوه قرار دارد. این تفاوت نام گذاری، گاهی اوقات منجر به سردرگمی می شود، اما اهمیت این نکته در تمایز بین دو سیستم کوهستانی مجزا و باشکوه است.

قله های سر به فلک کشیده: اوج شکوه آلپ

کوهستان آلپ با قله های مرتفع و دلفریبش، همواره مقصدی رویایی برای کوهنوردان، ماجراجویان و علاقه مندان به طبیعت بوده است. این قله ها نه تنها از نظر ارتفاع، بلکه از نظر زیبایی های طبیعی و اهمیت تاریخی در دنیای کوهنوردی، جایگاه ویژه ای دارند. در ادامه به معرفی بلندترین و معروف ترین قله های این رشته کوه باشکوه می پردازیم.

معرفی بلندترین و معروف ترین قله های آلپ

مون بلان (Mont Blanc)

مون بلان با ارتفاع ۴۸۰۹ متر، نه تنها بلندترین قله آلپ است، بلکه به عنوان بلندترین قله در کل قاره اروپا (در تقسیم بندی هایی که قفقاز را جزو اروپا نمی دانند) شناخته می شود. این قله نمادین در مرز بین فرانسه و ایتالیا قرار گرفته و از بهترین جاذبه های فرانسه و ایتالیا محسوب می شود. سالانه بیش از ۲۰ هزار گردشگر و کوهنورد به آن صعود می کنند. مون بلان همچنین دارای بزرگ ترین یخچال طبیعی در فرانسه با عمقی بیش از ۲۰۰ متر است. تاریخچه اولین صعود به این قله به سال ۱۷۸۶ بازمی گردد که آغازگر عصر طلایی آلپینیسم بود.

مونته روزا (Monte Rosa)

مونته روزا با چندین قله مرتفع، دومین قله بلند آلپ و بلندترین نقطه در سوئیس محسوب می شود. بلندترین قله آن با ارتفاع ۴۶۳۴ متر در مرز بین سوئیس و ایتالیا و در بخش شرقی آلپ پنین قرار دارد. با وجود مناظر breathtaking و باشکوه، مونته روزا معمولاً خلوت تر از مون بلان است، که فرصتی برای کوهنوردان و طبیعت گردانی که به دنبال آرامش بیشتر هستند، فراهم می کند.

دام (Dom)

کوه دام با ارتفاع ۴۵۴۵ متر، یکی از مرتفع ترین قله های آلپ است که به طور کامل در خاک سوئیس قرار دارد. این قله به دلیل مسیر صعود نسبتاً مستقیم و فنی تر، برای کوهنوردان با تجربه متوسط نیز قابل دسترسی است. اولین صعود موفق به قله دام در سال ۱۸۵۸ انجام شد و از آن زمان تا کنون، این قله به دلیل چشم اندازهای پانورامای خیره کننده خود، محبوبیت زیادی پیدا کرده است.

لیسکام (Lyskamm)

قله لیسکام با ارتفاع ۴۵۳۳ متر، در مرز بین سوئیس و ایتالیا قرار گرفته و به دلیل بهمن های خطرناک و شیب های تندش، به آدم خوار شهرت یافته است. صعود به این قله نیازمند مهارت های بسیار بالا در یخ نوردی و برف نوردی است و کوهنوردان تنها با احتیاط فراوان و پیگیری دقیق وضعیت آب وهوا اقدام به صعود می کنند. اولین صعود موفق به لیسکام پیش از سال ۱۸۶۱ انجام نشده بود، که نشان دهنده چالش برانگیز بودن آن است.

ویشورن (Weisshorn)

ویشورن با ارتفاع ۴۵۰۶ متر، قله ای با زیبایی حیرت انگیز در سوئیس است که در نزدیکی ماترهورن قرار دارد. این قله به دلیل شکل هرمی منظم و خط الرأس های تیز و برجسته اش، یکی از زیباترین قله های آلپ محسوب می شود. با این حال، صعود به آن به مهارت های پیشرفته در یخ نوردی و صخره نوردی نیاز دارد و به همین دلیل، نسبت به ماترهورن، گردشگران کمتری از آن دیدن می کنند.

ماترهورن (Matterhorn)

ماترهورن با ارتفاع ۴۴۷۸ متر، نماد و شناسنامه کوهستان آلپ و یکی از مشهورترین قله های جهان است. این کوه با شکل هرمی متمایز خود، در مرز بین سوئیس و ایتالیا واقع شده و سالانه میلیون ها گردشگر را برای تماشای عظمتش به زرمات سوئیس جذب می کند. با وجود شهرت جهانی، صعود به ماترهورن بسیار چالش برانگیز و خطرناک است و به راهنمایی افراد متخصص و مهارت های کوهنوردی بالا نیاز دارد. اولین صعود موفق به ماترهورن در سال ۱۸۶۵، پایان بخش عصر طلایی آلپینیسم بود.

لیست چهار هزار متری های آلپ، که شامل ۸۲ قله و زیرقله با ارتفاع بیش از ۴۰۰۰ متر می شود، گواه تنوع و عظمت بی نظیر این رشته کوه برای کوهنوردان حرفه ای است.

تاریخچه صعود به قله های آلپ

تاریخچه صعود به قله های آلپ، داستانی از اراده انسان، پیشرفت تکنولوژی و روح ماجراجویی است. در ابتدا، کوه ها بیشتر به عنوان مانعی برای عبور و مرور و سکونتگاه موجودات افسانه ای تلقی می شدند. اما با گذشت زمان و پیشرفت دانش، رویکرد به کوهستان تغییر کرد. اولین صعود به مون بلان در سال ۱۷۸۶ توسط ژاک بالما و میشل پاکارد، نقطه عطفی در تاریخ کوهنوردی بود و آغازگر دوره ای شد که به عصر طلایی آلپینیسم (دهه ۱۸۵۰ تا ۱۸۶۵) شهرت یافت. در این دوره، بسیاری از قله های اصلی و مرتفع آلپ برای اولین بار فتح شدند. کوهنوردان بریتانیایی و راهنمایان سوئیسی نقش بسزایی در این اکتشافات ایفا کردند. فتح ماترهورن در سال ۱۸۶۵ توسط ادوارد وایمپر و تیمش، با وجود تراژدی سقوط، نقطه اوج این دوران بود.

در قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، صعود به قله های باقی مانده و همچنین مسیرهای دشوارتر بر روی قله های شناخته شده، ادامه یافت. فتح شش جبهه شمالی بزرگ آلپ، از جمله جبهه شمالی آیگر در سال ۱۹۳۸، نشان دهنده اوج مهارت و جسارت کوهنوردان بود. امروزه، با وجود پیشرفت تجهیزات و دانش کوهنوردی، قله های آلپ همچنان چالش های جدی را برای کوهنوردان فراهم می کنند و هر ساله میزبان هزاران علاقه مند به این ورزش هستند.

زمین شناسی و شکل گیری: رازهای باستانی آلپ

تشکیل کوهستان آلپ، داستانی شگفت انگیز از نیروهای عظیم و بی وقفه طبیعت است که در طول میلیون ها سال زمین را شکل داده اند. این فرآیند پیچیده زمین شناختی، که به کوهزایی آلپ معروف است، نتیجه برخورد تدریجی و مداوم صفحات تکتونیکی بوده و همچنان ادامه دارد.

کوهزایی آلپ (Alpine Orogeny)

کوهزایی آلپ یک فرآیند کوهزایی است که از حدود ۳۰۰ میلیون سال پیش در دوره پالئوزوئیک آغاز شد و تا به امروز نیز ادامه دارد. عامل اصلی این پدیده، برخورد صفحات تکتونیکی آفریقا و اوراسیا است. در دوران مزوزوئیک، ابرقاره پانگه آ به صفحات کوچک تر تقسیم شد و دریای تتیس بین لوراسیا (شامل اوراسیا) و گندوانا (شامل آفریقا) شکل گرفت. با گذشت زمان، این صفحات به سمت یکدیگر حرکت کرده و به هم برخورد کردند.

فشار و تنش های حاصل از این برخورد، باعث شد سنگ های رسوبی دریایی که در بستر دریای تتیس رسوب کرده بودند، به سمت بالا رانده شوند و چین خوردگی های عظیم (ناپ ها) و گسل های رانشی را تشکیل دهند. این فرآیند، نه تنها منجر به بالا آمدن قله های سر به فلک کشیده مانند مون بلان و ماترهورن شد، بلکه پدیده های زمین شناختی پیچیده ای نظیر چین های خوابیده و پوشک ها را نیز به وجود آورد. این کوهزایی، بخشی از کمربند آلپید است که از جبل الطارق تا هیمالیا و اندونزی امتداد یافته و شامل رشته کوه های مهم دیگری مانند زاگرس، پیرنه، البرز و هیمالیا نیز می شود.

ساختار سنگی و انواع سنگ ها در آلپ

ساختار زمین شناختی کوهستان آلپ بسیار پیچیده و متنوع است و از لایه های سنگی با منشأ اروپایی، آفریقایی و اقیانوسی تشکیل شده است. به زبان ساده، لایه های پایینی بیشتر از سنگ های با منشأ قاره اروپا هستند که روی آن ها رسوب های دریایی قرار گرفته اند. در بالای این لایه ها، پوشک هایی از جنس سنگ های با منشأ صفحه آفریقا دیده می شود. این ترکیب بی نظیر از سنگ های مختلف، از جمله گنیس، سنگ آهک، شیست و مرمر، نشان دهنده تاریخچه زمین شناختی طولانی و پرتحول آلپ است. قله ماترهورن نمونه بارزی از این فرآیند است؛ نوک آن از گنیس های با منشأ آفریقایی و پایه آن از سنگ های زیرزمینی اروپایی تشکیل شده است.

لرزه خیزی و فعالیت های زمین شناختی امروزی در آلپ

با وجود اینکه فرآیند اصلی کوهزایی آلپ در گذشته های دور رخ داده، اما فعالیت های زمین شناختی در این منطقه همچنان ادامه دارد. کوهستان آلپ به دلیل عدم ثبات زمین شناختی و ادامه برخورد صفحات تکتونیکی، منطقه ای فعال از نظر لرزه خیزی محسوب می شود. زمین لرزه ها با شدت های مختلف به طور مداوم در این منطقه رخ می دهند، هرچند که معمولاً شدیدترین آن ها بین ۶ تا ۷ ریشتر بوده اند. این فعالیت ها نشان می دهد که آلپ هنوز هم در حال شکل گیری و تحول است و زیبایی های کنونی آن، نتیجه میلیون ها سال فرآیندهای زمین شناختی پیوسته است.

آب و هوا و اقلیم: تنوع شگفت انگیز در ارتفاعات

کوهستان آلپ به دلیل گستردگی و تفاوت چشمگیر در ارتفاعات، دارای اقلیم های بسیار متنوعی است که از دامنه های سرسبز و معتدل تا قله های یخی و سرد تغییر می کند. این تنوع اقلیمی، تأثیر زیادی بر پوشش گیاهی، حیات وحش و زندگی انسان در این منطقه دارد و نقش مهمی در تنظیم آب وهوای کل قاره اروپا ایفا می کند.

پنج اقلیم مختلف در آلپ و تأثیر ارتفاع

ارتفاع، عامل اصلی تعیین کننده اقلیم در رشته کوه آلپ است. به طور کلی، پنج منطقه اقلیمی اصلی را می توان در آلپ شناسایی کرد که هر یک ویژگی های خاص خود را دارند:

1. ارتفاعات بالای ۳۰۰۰ متر: این مناطق بالاترین و سردترین بخش های آلپ هستند که عمدتاً با برف دائمی و یخچال های طبیعی پوشیده شده اند. پوشش گیاهی در این ارتفاعات بسیار ناچیز است و تنها گونه های خاصی از گیاهان مقاوم به سرما می توانند در آنجا رشد کنند.
2. مناطق ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ متر: در این ارتفاعات، سرمای هوا کمی کمتر است، اما همچنان آب وهوا سرد و خشن است. گل های وحشی آلپی و انواع علف ها در این مناطق رشد می کنند و بهار و تابستان کوتاهی را تجربه می کنند.
3. مناطق ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ متر: این بخش ها عمدتاً با جنگل های انبوه درختان مخروطی مانند صنوبر و کاج پوشیده شده اند. دمای هوا معتدل تر است و شرایط برای رشد گونه های متنوع تری از گیاهان فراهم می شود.
4. مناطق ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ متر: در این ارتفاعات، درختان برگ ریز مانند بلوط نیز در کنار درختان مخروطی رشد می کنند. آب وهوا به اندازه ای ملایم است که امکان کشاورزی محدود نیز در برخی دامنه ها وجود دارد.
5. مناطق زیر ۱۰۰۰ متر: این پایین ترین بخش های آلپ هستند که نزدیک به دشت ها و دره ها قرار دارند. آب وهوا نسبتاً گرم و معتدل است و تنوع گیاهی و جانوری بسیار بالایی دارند. بیشتر سکونتگاه های انسانی و شهرهای آلپی در این مناطق قرار گرفته اند.

نقش آلپ در آب وهوای اروپا

کوهستان آلپ به دلیل موقعیت و ارتفاع خود، نقش مهمی در شکل گیری سیستم های آب وهوایی و الگوهای بارش در اروپا دارد. این رشته کوه مانند یک سد عظیم عمل می کند و جریان توده های هوایی را تغییر می دهد. بادهایی که از فراز آلپ می گذرند، رطوبت خود را به شکل بارش (برف یا باران) در دامنه های رو به باد تخلیه می کنند و در سمت دیگر، بادهای گرم و خشکی به نام فون (Föhn) ایجاد می شوند که می توانند باعث افزایش دما در دره ها شوند. این پدیده، تنوع آب وهوایی زیادی را در مناطق اطراف آلپ ایجاد می کند.

تأثیر تغییرات اقلیمی بر آلپ

متأسفانه، کوهستان آلپ به شدت تحت تأثیر تغییرات اقلیمی قرار گرفته است. افزایش دمای جهانی منجر به ذوب سریع یخچال های طبیعی آلپ شده است. این پدیده نه تنها منظره طبیعی و چشم اندازهای این کوهستان را تغییر می دهد، بلکه بر منابع آبی، اکوسیستم ها و حتی صنعت گردشگری (به ویژه اسکی) نیز تأثیرات منفی و قابل توجهی دارد. کاهش رواناب رودخانه ها در فصل های گرم و نگرانی های زیست محیطی مربوط به از بین رفتن زیستگاه های گونه های خاص، از جمله مهم ترین چالش هایی است که آلپ در قرن حاضر با آن روبرو است.

پوشش گیاهی و جانوری: بهشت حیات وحش

تنوع اقلیمی و زیستی کوهستان آلپ، آن را به یکی از غنی ترین مناطق اروپا از نظر پوشش گیاهی و جانوری تبدیل کرده است. این رشته کوه با جنگل های انبوه، مراتع آلپی، و قله های برفی، زیستگاه هزاران گونه گیاهی و جانوری منحصر به فرد است که بسیاری از آن ها در هیچ جای دیگری از جهان یافت نمی شوند.

پوشش گیاهی آلپ

پوشش گیاهی آلپ به شدت تحت تأثیر ارتفاع و شرایط اقلیمی هر منطقه است. در دامنه های پایین تر (زیر ۱۵۰۰ متر)، جنگل های برگ ریز ترکیبی از درختانی مانند بلوط، راش، توس، افرا و شاه بلوط غالب هستند. با افزایش ارتفاع (۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ متر)، جنگل های سوزنی برگ شامل صنوبر، کاج و سرو، جایگزین می شوند. این درختان به دلیل مقاومت بالا در برابر سرما و برف، به خوبی با شرایط کوهستانی سازگار شده اند.

در ارتفاعات بالاتر (بالای ۲۰۰۰ متر)، جایی که درختان نمی توانند رشد کنند، مراتع آلپی و مناطق زیرآلپی با گل های وحشی رنگارنگ و علف ها خودنمایی می کنند. گل هایی مانند ادلوایس (Edelweiss)، زعفران، گل پامچال و گل صدتومانی آلپی، از جمله نمادین ترین و مشهورترین گیاهان این مناطق هستند. این گیاهان نه تنها به زیبایی منطقه می افزایند، بلکه نقش مهمی در حفظ تنوع زیستی و جلوگیری از فرسایش خاک دارند. آلپ به دلیل تنوع زیستی گیاهی خود، یک آزمایشگاه طبیعی برای مطالعه اکوسیستم های کوهستانی محسوب می شود.

جانوران آلپ

کوهستان آلپ زیستگاه بیش از ۳۰۰۰۰ گونه جانوری، از حشرات ریز تا پستانداران بزرگ است. این تنوع بی نظیر، نشان دهنده اهمیت این منطقه به عنوان یک پناهگاه حیات وحش است. برخی از مهم ترین گونه های جانوری آلپ عبارتند از:

• پستانداران:
  • بز کوهی کاپرا (Alpine Ibex): نمادین ترین حیوان آلپ، که با شاخ های بلند و خمیده اش شناخته می شود و به راحتی در صخره های شیب دار حرکت می کند.
  • خرگوش آلپی (Snow Hare): گونه ای که رنگ پوشش بدنش در زمستان سفید می شود تا با برف هماهنگ شود.
  • آهوی سرخ (Red Deer): پستاندار بزرگی که در جنگل ها و مراتع آلپ یافت می شود.
  • مارموت (Marmot): جونده ای بزرگ که در سوراخ های زیرزمینی زندگی می کند و با صدای سوت بلند خود به همنوعانش هشدار می دهد. مارموت های آلپی در سوئیس با موفقیت احیا شده اند.
  • سیاه گوش اروپایی (Eurasian Lynx): گربه سان بزرگ و کمیاب که در جنگل های انبوه آلپ زندگی می کند و در برنامه های حفاظت از حیات وحش سوئیس نقش مهمی دارد.
  • خرس قهوه ای: هرچند تعدادشان کم است، اما هنوز در بخش هایی از آلپ، به ویژه در ایتالیا و اسلوونی، یافت می شوند.
• پرندگان:
  • عقاب طلایی (Golden Eagle): پرنده شکاری باشکوه که بر فراز قله های آلپ پرواز می کند.
  • قوش تیزپر (Peregrine Falcon): سریع ترین پرنده جهان که در صخره های بلند آلپ لانه می کند.
  • باقرقره سیاه (Black Grouse): پرنده ای زیبا که در مناطق جنگلی و مرتعی آلپ زندگی می کند.
  • دارکوب سیاه (Black Woodpecker): بزرگ ترین دارکوب اروپا که نقش مهمی در سلامت جنگل های آلپ دارد.
  • کرکس ریش دار (Bearded Vulture / Lammergeier): یکی از بزرگ ترین پرندگان شکاری اروپا که با موفقیت در آلپ احیا شده است.

برنامه های متعددی برای احیا و حفاظت از گونه های در معرض خطر در کوهستان آلپ در حال اجرا است. این برنامه ها شامل حفاظت از زیستگاه ها، کاهش تعارض با انسان و بازگرداندن گونه هایی مانند بز کوهی آلپ و سیاه گوش اروپایی به مناطقی است که زمانی در آنجا منقرض شده بودند. حفظ این تنوع زیستی، از اهمیت بالایی برای تعادل اکولوژیکی اروپا برخوردار است.

منابع طبیعی و اهمیت اقتصادی آلپ

کوهستان آلپ فراتر از زیبایی های طبیعی، منبعی غنی از مواد معدنی، آب شیرین و انرژی پاک است که نقش حیاتی در اقتصاد و توسعه کشورهای اطراف ایفا می کند. این منابع طبیعی در طول تاریخ مورد بهره برداری قرار گرفته اند و امروزه نیز اهمیت ویژه ای دارند.

مواد معدنی

تاریخچه استخراج مواد معدنی در رشته کوه آلپ به هزاران سال پیش بازمی گردد. در دوران فرهنگ هالشتات (قرون هشتم تا ششم پیش از میلاد)، گروه های سلتیک به استخراج مس می پرداختند. بعدها رومی ها در مناطقی مانند بد گاستاین، طلا را برای ضرب سکه استخراج می کردند. ارزبرگ در اشتایرمارک اتریش، به دلیل ذخایر غنی سنگ آهن با کیفیت بالا، برای قرن ها منبع مهمی برای صنعت فولاد بوده است.

علاوه بر فلزات، انواع کریستال های زیبا و با ارزش مانند سینابار، آمیتیست و کوارتز در بیشتر مناطق آلپ یافت می شوند. ذخایر سینابار در اسلوونی، منبع مهمی از رنگدانه سینابار بوده است. مطالعه و جمع آوری این کریستال ها از قرن هجدهم رواج داشته و دانشمندان مشهوری مانند لئونارد اویلر به بررسی اشکال کریستالی در این منطقه پرداختند. امروزه نیز، این کریستال ها هم از نظر علمی و هم از نظر جمع آوری، مورد توجه هستند.

یخچال های طبیعی

یخچال های طبیعی، بخش جدایی ناپذیری از چشم انداز کوهستان آلپ هستند و نقش حیاتی در اکوسیستم و تأمین آب منطقه ایفا می کنند. این یخچال ها، نه تنها منابع مهم آب شیرین هستند، بلکه با حرکت آهسته خود، باعث فرسایش و شکل دهی دره های U شکل شده اند. دره هایی مانند دره این، نمونه هایی بارز از حکاکی یخچال های طبیعی در طول دوره های یخبندان هستند.

با این حال، تغییرات اقلیمی تأثیر مخربی بر یخچال های آلپ گذاشته است. از سال ۱۸۷۶ تا ۱۹۷۳، وسعت یخچال های طبیعی آلپ از ۱۸۱۷ کیلومتر مربع به ۱۳۴۲ کیلومتر مربع کاهش یافته است. این روند نگران کننده همچنان ادامه دارد؛ به طوری که ۴۰ درصد از یخسارها در اتریش و ۳۰ درصد در سوئیس از سال ۱۸۵۰ ناپدید شده اند. ذوب یخچال ها منجر به کاهش رواناب رودخانه ها و نگرانی هایی در مورد تأمین آب در آینده شده است. با این حال، برخی از یخچال ها مانند یخچال رون (Rhône Glacier) همچنان جاذبه های گردشگری محبوبی هستند و حتی غارهای یخی جذابی را در دل خود جای داده اند.

رودخانه ها و دریاچه ها

کوهستان آلپ به عنوان برج آبی اروپا شناخته می شود؛ زیرا سرچشمه بسیاری از رودخانه های مهم این قاره است. رودخانه هایی مانند راین، رُن (Rhône)، این (Inn) و پو (Po) همگی از آلپ سرچشمه می گیرند و به سمت کشورهای همسایه جریان می یابند و در نهایت به دریاهای مهم اروپا مانند دریای شمال، دریای مدیترانه، دریای آدریاتیک و حتی دریای سیاه می ریزند (از طریق شاخه های دانوب). این رودخانه ها ۹۰ درصد آب مناطق پایین دست اروپا، به ویژه مناطق خشک در تابستان را تأمین می کنند. به عنوان مثال، شهر میلان ۸۰ درصد به رواناب های آلپ وابسته است.

آب رودخانه ها و ذوب برف های آلپ، در بیش از ۵۵۰ نیروگاه برق آبی (با ظرفیت تولید حداقل ۱۰ مگاوات) برای تولید برق پاک استفاده می شود که نقش مهمی در تأمین انرژی اروپا دارد. علاوه بر رودخانه ها، آلپ میزبان دریاچه های وسیع و خیره کننده ای است که توسط یخچال ها شکل گرفته اند. دریاچه هایی مانند دریاچه ژنو (در مرز سوئیس و فرانسه)، دریاچه گاردا در ایتالیا، دریاچه کومو در ایتالیا و دریاچه بلد در اسلوونی، نه تنها از نظر زیست محیطی اهمیت دارند، بلکه از مقاصد گردشگری بسیار محبوبی به شمار می روند که از دوران روم باستان به دلیل آب وهوای ملایمشان مورد توجه بوده اند.

آلپ در تاریخ و فرهنگ: داستان های هزاران ساله

کوهستان آلپ تنها یک پدیده طبیعی نیست؛ بلکه گهواره تاریخ و فرهنگ بخش مهمی از اروپاست. از دوران باستان تا به امروز، این رشته کوه شاهد رویدادهای بی شمار، گذرگاه لشکرها، زادگاه فرهنگ های محلی و بستری برای توسعه شهرهای مهم بوده است. زندگی مردم در دامنه های آن، داستان های مقاومت، خلاقیت و سازگاری با طبیعت را روایت می کند.

تاریخچه سکونت انسان در آلپ

مدارک باستان شناسی نشان می دهد که انسان از دوران پارینه سنگی در رشته کوه آلپ سکونت داشته است. نقاشی های غارنشینان و بقایای خانه های سنگی، گواه زندگی ۱۰ هزار ساله انسان در این منطقه است. یکی از مهم ترین کشفیات باستان شناسی، مومیایی اوتزی (Ötzi) یا مرد یخی است که در سال ۱۹۹۱ در یخچالی در مرز اتریش و ایتالیا کشف شد. اوتزی که حدود ۵۰۰۰ سال پیش زندگی می کرده، اطلاعات ارزشمندی درباره زندگی جوامع کشاورز آلپی در عصر مس فراهم آورده است.

در هزاره اول پیش از میلاد، فرهنگ سلتی لا تن (La Tène) در آلپ شکوفا شد. بعدها، امپراتوری روم نیز در این منطقه حضور گسترده ای یافت و استان های کوچکی را در محدوده آلپ بنا نهاد. کوه های آلپ در تاریخ روم باستان و همچنین درگیری های قرون وسطایی بین خاندان هایی مانند ساووی و هابسبورگ، نقش مهمی به عنوان مرز طبیعی و منطقه استراتژیک ایفا کرده اند.

وقایع تاریخی و نظامی مهم

کوهستان آلپ شاهد وقایع تاریخی و نظامی مهمی بوده است:

• گذر هانیبال: در دومین جنگ کارتاژ (حدود ۲۰۰ سال پیش از میلاد)، ژنرال هانیبال با ارتش ۴۶ هزار نفری و فیل های جنگی خود، از آلپ عبور کرد تا به قلب ایتالیا برسد؛ یکی از شگفت انگیزترین شاهکارهای نظامی تاریخ.
• جنگ های ناپلئونی: در سال ۱۸۰۰، ناپلئون بناپارت با ارتشی ۴۰ هزار نفری از یکی از گذرهای آلپ عبور کرد. این کوهستان بعدها در جنگ های ناپلئونی نقش محوری داشت و سنگرهایی نظامی در مناطق مختلف آن ساخته شد که آثارشان تا به امروز باقی است.
• جنگ جهانی دوم: رشته کوه آلپ، به ویژه در مرزهای بین آلمان، ایتالیا، فرانسه و اتریش، در جنگ جهانی دوم به عنوان یک منطقه استراتژیک و دفاعی مهم مطرح بود و شاهد درگیری های سنگینی بود.

معرفی اصلی ترین گذرهای آلپ

گذرهای کوهستانی در آلپ، برای هزاران سال مسیرهای حیاتی برای تجارت، مهاجرت، زیارت و حملات نظامی بوده اند. این گذرگاه ها، که اغلب از گودی ها و دره های طبیعی کوه ها عبور می کنند، ارتباط بین دشت های شمالی و جنوبی اروپا را فراهم می کردند:

• کول دو ایزران (Col de l’Iseran): با ارتفاع ۲۷۷۰ متر، مرتفع ترین گذر جاده ای آلپ در فرانسه است که مناظر بی نظیری را ارائه می دهد.
• گذرگاه برنر (Brenner Pass): در مرز ایتالیا و اتریش، از قرن چهاردهم به عنوان یک مسیر تجاری مهم استفاده می شده است. این گذر، کوه های آلپ اوتزتال و آلپ زیلرتال را از هم جدا می کند.
• گذرگاه بزرگ سنت برنارد (Great St. Bernard Pass): با ارتفاع ۲۴۶۹ متر، یکی از بلندترین گذرهای آلپ است که در مرز ایتالیا و سوئیس قرار دارد و مسیر عبور ناپلئون در سال ۱۸۰۰ بود. آسایشگاه های مذهبی در این گذرگاه از قرون وسطی برای کمک به مسافران وجود داشته است.
• گذرگاه مون سنیس (Mont Cenis Pass): یک جاده تجاری و نظامی اصلی بین اروپای غربی و ایتالیا بوده است که توسط نیروهای بسیاری از جمله کنستانتین یکم و شارلمانی مورد استفاده قرار گرفته است.
• گذرگاه سنت گوتارد (Gotthard Pass): در سوئیس مرکزی، اهمیت استراتژیک فوق العاده ای دارد. تونل راه آهن گوتارد در سال ۱۸۸۲ و تونل جاده ای آن در سال ۱۹۸۰ افتتاح شد. همچنین، طولانی ترین تونل راه آهن جهان، تونل پایه گوتارد (۵۷.۱ کیلومتر)، در سال ۲۰۱۶ افتتاح شد که آلپ را به صورت افقی طی می کند و زمان سفر را به شدت کاهش داده است.
• گذرگاه سمرینگ (Semmering Pass): پایین ترین گذرگاه آلپ با ارتفاع ۹۸۵ متر در اتریش است که از قرن دوازدهم مورد استفاده قرار می گرفته و مسیر راه آهن تاریخی سمرینگ نیز از آن می گذرد.
• گذرگاه استلویو (Stelvio Pass): با ۲۷۵۶ متر ارتفاع در شمال ایتالیا، یکی از مشهورترین جاده های کوهستانی اروپا است که در سال ۱۸۲۰ ساخته شد و به دلیل پیچ های متعدد و مناظر زیبایش شهرت دارد.

فرهنگ و زندگی مردم آلپ

جمعیت ساکن در کوهستان آلپ امروزه به حدود ۱۴ میلیون نفر می رسد که در ۱۵۰ سال گذشته تقریباً دو برابر شده است. زندگی در این منطقه، به طور سنتی بر پایه کشاورزی، دامپروری، پنیرسازی و نجاری بنا شده است. با وجود گذشت زمان و توسعه صنعت گردشگری، بسیاری از این مشاغل و سنت ها هنوز هم در روستاهای آلپی حفظ شده اند.

تنوع زبانی و گویش ها در آلپ بسیار زیاد است، چرا که این رشته کوه هشت کشور را در بر می گیرد. زبان هایی مانند آلمانی، فرانسوی، ایتالیایی و اسلوونیایی در مناطق مختلف آلپ رواج دارند و هر منطقه نیز گویش ها و لهجه های خاص خود را دارد. دهکده ها و شهرهای رؤیایی آلپی مانند شامونی در فرانسه، بولزانو در ایتالیا، اینسبروک در اتریش و زرمات در سوئیس، نمادهایی از زندگی آرام و همگام با طبیعت در این کوهستان باشکوه هستند. سبک زندگی مردم آلپ، نشان دهنده تعامل طولانی و عمیق انسان با محیط کوهستانی است.

فرهنگ سنتی کشاورزی، پنیرسازی و نجاری هنوز هم در روستاهای آلپ وجود دارد، که اصالت زندگی مردمان این مناطق را به نمایش می گذارد.

ارتباط آلپ با هیمالیا

گاهی عبارت آلپ هیمالیا شنیده می شود و این تصور را به وجود می آورد که این دو رشته کوه عظیم به هم متصل اند. با نگاهی به نقشه جهان، واضح است که کوهستان آلپ و هیمالیا فاصله بسیار زیادی از یکدیگر دارند. با این حال، مهم ترین وجه اشتراک آن ها، نحوه شکل گیری شان است. هر دو رشته کوه در دوره کوهزایی آلپی شکل گرفته اند که ناشی از برخورد صفحات تکتونیکی عظیم زمین است. کمربند آلپاین (Alpide belt)، یک نوار کوهستانی است که از جبل الطارق در غرب تا اندونزی در شرق امتداد دارد و شامل رشته کوه هایی مانند آلپ، هیمالیا، زاگرس، پیرنه و البرز می شود. بنابراین، هرچند این دو کوه از نظر جغرافیایی جدا هستند، اما از نظر زمین شناسی، جزئی از یک سیستم کوهزایی بزرگ تر و مشترک به شمار می روند.

گردشگری و تفریحات: تجربه ای فراموش نشدنی در آلپ

کوهستان آلپ، با مناظر خیره کننده، قله های برف پوش، دریاچه های فیروزه ای و دره های سرسبز، بهشتی برای گردشگران و ماجراجویان است. هر ساله بیش از ۱۲۰ میلیون بازدیدکننده از سراسر جهان به این منطقه سفر می کنند تا از تنوع بی نظیر فعالیت های تفریحی و ورزشی آن بهره مند شوند. گردشگری در آلپ، موتور محرکه اقتصاد بسیاری از مناطق کوهستانی است و از اوایل قرن بیستم شروع به رشد کرده و پس از جنگ جهانی دوم به صنعت غالب تبدیل شد.

محبوب ترین فعالیت های گردشگری

اسکی و اسنوبورد

بدون شک، اسکی و اسنوبورد از معروف ترین و محبوب ترین فعالیت های تفریحی در کوهستان آلپ هستند. در ماه های زمستان، دامنه های آلپ به پیست های اسکی بی شماری تبدیل می شوند که برای تمام سطوح مهارتی، از مبتدی تا حرفه ای، مناسب هستند. منطقه سه دره (Les Trois Vallées) در آلپ فرانسه، بزرگ ترین منطقه اسکی به هم پیوسته در جهان است. همچنین، پیست های اسکی در اتریش، سوئیس و آلمان، به دلیل زیرساخت های عالی و خدمات درجه یک، شهرت جهانی دارند.

پاراگلایدینگ

آلپ به عنوان زادگاه پاراگلایدر، یکی از بهترین مکان های دنیا برای تجربه پرواز در آسمان است. پاراگلایدینگ در آلپ، چه به صورت پروازهای آرام و تماشای مناظر پانوراما و چه به شکل پروازهای هیجان انگیز و آدرنالین زا، تجربه ای بی نظیر را برای علاقه مندان فراهم می کند. چشم اندازهای کوهستانی از بالا، واقعاً نفس گیر است.

راه آهن کوهستانی

کوهستان آلپ دارای برخی از زیباترین مسیرهای راه آهن کوهستانی در جهان است. قطارهای آلپ، با پنجره های بزرگ خود، مناظری رؤیایی از قله های برف پوش، دره های عمیق و دهکده های کوچک را به نمایش می گذارند. برخی از این مسیرها، مانند راه آهن یونگفراوبان (Jungfraubahn) در سوئیس، مرتفع ترین ایستگاه قطار در اروپا (یونگفراوجوخ) را در خود جای داده اند که خود یک جاذبه بی نظیر است.

دوچرخه سواری کوهستان

جاده های پر پیچ و خم و مسیرهای کوهستانی آلپ، مقصدی عالی برای دوچرخه سواران، به ویژه علاقه مندان به دوچرخه سواری کوهستان هستند. سراشیبی های هیجان انگیز و مسیرهای مخصوص دوچرخه سواری در سراسر کوهستان های آلپ، ماجراجویی های فراموش نشدنی را برای ورزشکاران فراهم می کنند.

ورزش های آبی در دریاچه ها

شهرت آلپ تنها به کوهستان هایش محدود نمی شود. وجود تعداد زیادی رودخانه و دریاچه زیبا، امکان انجام انواع ورزش های آبی را نیز در این منطقه فراهم کرده است. دریاچه هایی مانند دریاچه ژنو، دریاچه گاردا در ایتالیا، دریاچه کومو و دریاچه بلد در اسلوونی، از زیباترین و شناخته شده ترین دریاچه های آلپ هستند. قایق سواری، کایاک سواری و شنا در آب های زلال این دریاچه ها، تجربه ای دلپذیر در فصل تابستان است.

کوه نوردی، کوه پیمایی، یخ نوردی و صخره نوردی

با صدها قله که بسیاری از آن ها بیش از ۴۰۰۰ متر ارتفاع دارند، آلپ بهشتی برای کوه نوردان و کوه پیماها است. مسیرهای متنوعی برای تمام سطوح مهارتی، از پیاده روی های سبک در دره ها تا صعودهای فنی به قله های یخی و صخره ای، وجود دارد. همچنین، برنامه های آموزشی مبتدی و حرفه ای بسیاری در بخش های مختلف این رشته کوه برای آموزش یخ نوردی و صخره نوردی برگزار می شود.

جاذبه های دیدنی خاص و کمتر شناخته شده

علاوه بر قله های معروف و فعالیت های هیجان انگیز، کوهستان آلپ دارای جاذبه های دیدنی خاصی است که ممکن است کمتر شناخته شده باشند، اما زیبایی های بی نظیری را ارائه می دهند:

• روستای گرابوندن (Graubünden) در سوئیس: این روستا با هوای پاک و طبیعتی خیره کننده، طولانی ترین پیست اسکی رشته کوه آلپ را در خود جای داده و مقصدی محبوب برای دوستداران ورزش های زمستانی است.
• منطقه لاوتربراون (Lauterbrunnen) در سوئیس: معروف به دره آبشارها، این منطقه با ۷۲ آبشار خروشان، چشمه های پرآب و دره های عمیق، منظره ای نقاشی گونه از خلقت طبیعت را به نمایش می گذارد و الهام بخش بسیاری از هنرمندان بوده است.
• برنیس اوبرلند (Bernese Oberland) در سوئیس: با کوهستان های برف گرفته و دریاچه هایی با آب های زلال و شفاف، این منطقه برای پیاده روی، عکاسی و قایق رانی بسیار جذاب است.
• منطقه گاستین (Gastein) در اتریش: این منطقه به چشمه های آب گرم معدنی با خواص درمانی اش شهرت دارد. طبیعت جذاب و جنگل های بلند آن نیز به زیبایی های این مقصد درمانی و توریستی می افزاید.

کوه آلپ ایران: شباهت های شگفت انگیز

گاهی اوقات، وقتی صحبت از کوهستان های باشکوه و مناظر چشم نواز می شود، ذهن ما به سمت مناطق دوری چون کوهستان آلپ در اروپا می رود. اما در قلب ایران نیز، کوهستانی وجود دارد که به دلیل شباهت های شگفت انگیز در ساختار و عظمت، به آلپ ایران شهرت یافته است. این کوهستان، اشترانکوه نام دارد.

معرفی اشترانکوه (آلپ ایران)

اشترانکوه، بخش مهمی از رشته کوه زاگرس است که در استان لرستان، بین شهرستان های ازنا و الیگودرز قرار گرفته است. این کوهستان به دلیل قله های مرتفع و خط الرأس های سنگی و برف گیرش، به عنوان بلندترین بخش استان لرستان و یکی از مهم ترین قلل زاگرس شناخته می شود. بلندترین قله آن، سن بران با ارتفاع ۴۱۵۰ متر است که پس از دنا و زردکوه، سومین قله بلند زاگرس به شمار می آید.

دلیل اصلی نام گذاری اشترانکوه به آلپ ایران، شباهت ظاهری آن به رشته کوه آلپ اروپا است. این کوهستان نیز مانند آلپ اروپا، دارای قلل صخره ای، دره های عمیق و یخچال های طبیعی دائمی است (هرچند به مراتب کوچک تر از یخچال های آلپ). مناظر بکر و دست نخورده، دریاچه های طبیعی (مانند گهر)، تنوع گیاهی و جانوری، و آب وهوای نسبتاً سرد و کوهستانی، همگی یادآور طبیعت زیبای آلپ اروپا هستند.

اهمیت اشترانکوه تنها به شباهت های ظاهری آن با آلپ محدود نمی شود. این کوهستان، به عنوان یک منطقه حفاظت شده، از نظر زیست محیطی بسیار ارزشمند است و زیستگاه گونه های گیاهی و جانوری خاصی محسوب می شود. از نظر گردشگری نیز، اشترانکوه و دریاچه گهر آن، مقصدی محبوب برای کوهنوردان، طبیعت گردان و علاقه مندان به اکوتوریسم در ایران است. این منطقه پتانسیل زیادی برای توسعه گردشگری پایدار دارد و می تواند به عنوان یک نماد از زیبایی های طبیعی ایران، مورد توجه قرار گیرد.

نتیجه گیری

کوهستان آلپ، با عظمت بی بدیل و زیبایی های بی کرانش، نه تنها یک رشته کوه، بلکه قلب تپنده ای است که در طول میلیون ها سال، تاریخ، فرهنگ و جغرافیای اروپا را شکل داده است. از قله های سر به فلک کشیده اش که نمادهای کوهنوردی جهان هستند تا دره های سرسبز و دریاچه های فیروزه ای، هر گوشه از این سرزمین داستانی برای گفتن دارد.

نقش رشته کوه آلپ در اکوسیستم جهانی، از تأمین آب شیرین برای میلیون ها نفر تا حفظ تنوع بی نظیری از گونه های گیاهی و جانوری، غیرقابل انکار است. این کوهستان، شاهد گذر تمدن ها، جنگ ها و صلح ها بوده و گذرگاه های تاریخی اش، مسیرهای ارتباطی مهمی بین فرهنگ ها و ملت ها را فراهم کرده اند. امروزه نیز، آلپ با جاذبه های گردشگری متنوع خود، میلیون ها نفر را به سوی خود می کشاند تا تجربه ای فراموش نشدنی از طبیعت، ورزش و آرامش را به ارمغان آورد.

حفظ این میراث طبیعی و فرهنگی، مسئولیت مشترک ماست. درک اهمیت کوهستان آلپ و تهدیداتی که تغییرات اقلیمی برای آن به وجود آورده، به ما یادآوری می کند که باید در جهت حفاظت از این شگفتی بی نظیر طبیعت گام برداریم. سفر به آلپ، فرصتی برای درک بهتر عظمت طبیعت و پیوند ناگسستنی انسان با آن است. با کشف زیبایی های بی شمار آلپ، نه تنها تجربه ای از یاد نرفتنی کسب خواهید کرد، بلکه به حفظ و پایداری این گنجینه بی همتا نیز کمک خواهید کرد.