سیاست خارجی ترامپ در دور دوم/ احتمال تسلیم اوکراین به روسیه و نابودی ایتلاف ناتو

رسول سلیمی: نظرسنجی های اخیر انجام شده در امریکا، به دونالد ترامپ شانس قابل توجهی برای شکست جو بایدن رییس جمهور فعلی ایالات متحده در انتخابات 5 نوامبر می دهد. ناظران سیاسی پیش بینی کرده اند که ریاست جمهوری دوم ترامپ ممکن است برای سیاست داخلی او با “عطش عمیق او برای انتقام” همراه شده و امریکا به مسیر ” برگشت ناپذیر به دیکتاتوری” هدایت کند.

بااین حال، تا کنون، ترامپ و رسانه هایی که او را دنبال می کنند، عمدتاً در مورد سیاست خارجی در دور دوم او سکوت کرده اند. نیویورک تایمز با اشاره به وعده اخیر او مبنی بر “برنامه چهارساله برای حذف تمام واردات کالاهای ضروری چین” دارد، نتیجه گرفت که یک جنگ تجاری جدید با چین “در راه خواهد بود و اقتصاد ایالات متحده را مختل خواهد کرد. این جنگ با برآمدن ترامپ منجر به ازدست دادن 744000 شغل و 1.6 تریلیون دلار تولید ناخالص داخلی خواهد شد. با این حال، روابط اقتصادی با چین یک قطعه از یک پازل بسیار بزرگ تر در مورد قدرت جهانی اینده امریکا است.

برژینسکی مشاور امنیت ملی در دولت جیمی کارتر در سال 1997 باتکیه بر این دیدگاه که اوراسیا همچنان “پایه مرکزی برتری جهانی” است، استدلال کرد که واشنگتن باید فقط سه کار برای حفظ رهبری جهان انجام دهد: اول، حفظ موقعیت خود در اروپای غربی از طریق اتحاد ناتو. دوم، حفظ پایگاه های نظامی خود در امتداد ساحل اقیانوس آرام برای نظارت بر چین؛ و در نهایت، جلوگیری از فعالیت هر “نهاد واحد قاطع” مانند چین یا روسیه در آسیای مرکزی و خاورمیانه. ازاین رو برخی تحلیلگران معتقدند بسیار محتمل است که ترامپ در دور دوم ریاست جمهوری خود به ستون های قدرت جهانی امریکا آسیب برساند. اما چگونه؟

نابودی ایتلاف ناتو

ترامپ را یک ایتلاف ستیز توصیف می کنند. خصومت ترامپ با ایتلاف ها به طورکلی و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به طور خاص یک موضوع تاریخی است. مخالفت او با بند مهم دفاع متقابل ناتو (ماده 5) که همه امضاکنندگان را ملزم به پاسخ در صورت حمله به آنها می کند، برای دیگر کشورها گران تمام خواهد شد. ترامپ تنها چند روز پس از نشست سال 2018 با ولادیمیر پوتین، فاکس نیوز از ترامپ پرسید: “چرا پسرم باید به مونته نگرو برود تا از آن در مقابل حمله دفاع کند؟” ترامپ در پاسخ گفته بود «من انچه را که می گویید درک می کنم. برای من هم همین سوال مطرح است.» البته از آن زمان، پوتین به اوکراین حمله کرده و کاخ سفیدی که بایدن در آن حضور دارد، ناتو را برای دفاع از این کشور در خط مقدم اروپا متحد کرده است. چه آنکه کنگره 111 میلیارد دلار کمک (از جمله 67 میلیارد دلار کمک نظامی) به اوکراین را در 18 ماه اول جنگ تصویب کرده بود.

تحلیلگران روابط بین الملل معتقدند ترامپ در صورت انتخاب مجدد، به سادگی اوکراین را ترک خواهد کرد و در بهترین حالت آنها را مجبور به مذاکراتی خواهد کرد که معادل تسلیم شدن است. درحالی که کشورهای بی طرف سابق فنلاند و سوید در ناتو متحد شده اند و متحدانی مانند بریتانیا و المان تحویل عمده سلاح به اوکراین را انجام می دهند، اروپا به وضوح تهاجم و جنگ روسیه را یک تهدید برای هستی خود توصیف کرده است. در چنین شرایطی، تمایل ترامپ به سمت پوتین می تواند ناتو را وارد چالش جدی کند.

افزایش تنش ها در جنوب آسیا

ترامپ با نادیده گرفتن درخواست متحدان نزدیک آسیایی، مشارکت ترانس پاسیفیک را لغو کرد و درها را برای چین باز گذاشت تا مشارکت اقتصادی جامع منطقه ای خود را با 15 کشور اسیا و اقیانوس ارام که اکنون نزدیک به یک سوم تجارت خارجی پکن را تشکیل می دهند، به پایان برساند. چهار سال دیگر دیپلماسی “نخست امریکا” ترامپ در اقیانوس ارام می تواند آسیب جبران ناپذیری به اتحادهای استراتژیک کلیدی وارد کند. از سوی دیگر ترامپ، از تایوان برای مقابله با چین استفاده کرد و در حالی که اجازه داد فیلیپین به سمت مدار پکن حرکت کند و یک جنگ تجاری اشتباه را با چین آغاز کند، نسخه ترامپ از “دیپلماسی” آسیایی به پکن اجازه داد تا برخی از دستاوردهای دیپلماتیک، اقتصادی و نظامی واقعی را به دست اورد، در حالی که به طور مشخص موقعیت امریکا را در منطقه تضعیف می کرد.

در جنوب آسیا، جایی که رقابت بین هند و پاکستان در جریان است، ترامپ اتحاد نظامی 70ساله با پاکستان را با یک پیام روز سال نو نابود کرد. ترامپ در توییتی نوشت: «ایالات متحده در 15 سال گذشته بیش از 33 میلیارد دلار به پاکستان کمک کرده است و آنها چیزی جز دروغ و فریب به ما نداده اند و رهبران ما را احمق می دانند. دیگر نه!» این همان نقطه ای بود که پاکستان قاطعانه به مدار پکن منتقل شد، درحالی که هند برای منافع اقتصادی خود هم زمان با کارت مسکو و واشنگتن بازی می کند.

چین قدرت واحد در آسیای مرکزی

قدرت چین در سال 2021 اشکار شد، زمانی که پکن به بیرون کردن ارتش امریکا از افغانستان در یک بازی ژیوپلیتیکی ایفای نقش کرد. همچنین، پکن با انعقاد یک تفاهم دیپلماتیک بین ایران و عربستان سعودی، واشنگتن و بسیاری از دیپلمات های غربی را غافلگیر کرد. اگرچه سیاست خاورمیانه ای ترامپ در اولین دوره ریاست جمهوری اش تنها بر حمایت از نتانیاهو متمرکز بود اما اقداماتی مانند به رسمیت شناختن اورشلیم به عنوان پایتخت اسراییل، لغو توافق هسته ای با ایران، طرد فلسطینی ها و ترویج به رسمیت شناختن اسراییل توسط اعراب از برنامه های او بود. از زمان حمله حماس در 7 اکتبر و حمله ویرانگر نتانیاهو به جمعیت غیرنظامی غزه، نشان داد که در صورت برآمدن ترامپ، دولت جدید او تنها آسیب ها را افزایش خواهد داد.

311213