اقدام اخیر دولت دموکرات بایدن، گواه این مسیله است که امکان تعامل در چهارچوب برجام وجود ندارد و ظاهرا زودتر از آنچه که تصور می شد، ناقوس مرگ توافق هسته ای به صدا درآمده است.
به گزارش وایتال، الف نوشت:توافق هسته ای 2015 موسوم به برجام، در نقطه ای است که نه تنها تصور احیای آن وجود ندارد بلکه روز به روز به زوال نزدیک شده و حتی خبری از معافیت های تحریمی آمریکا که امکان همکاری های هسته ای ایران و سایر کشورهای باقی مانده در برجام را میسر می کرد، نیست و همین مسیله حاکی از آن است که برخلاف تصور برخی جریان های سیاسی داخل کشور، توافق هسته ای به موزه های تاریخ پیوسته است.
آمریکا معافیت همکاری هسته ای با ایران را تمدید نکرد
یک رسانه آمریکایی در گزارشی نوشت که معافیت همکاری هسته ای با ایران تمدید نمی شود. بر اساس گزارش رسانه «فری بیکن»، دولت بایدن معافیت همکاری صلح آمیز هسته ای با ایران طبق سند برجام را تاکنون تمدید نکرده است. با این حال دولت بایدن اکنون که معافیت ها منقضی شده اند، به اجرای آن تحریم ها متعهد نخواهد شد.
سخنگوی وزارت امور خارجه به «فری بیکن» گفت که مقامات آمریکایی «همچنان در حال بررسی معافیت ها به عنوان بخشی از روند منظم هستند» و اظهارنظر عمومی تنها پس از تصمیم گیری ارایه خواهد شد. این معافیت ها که آخرین بار در آگوست 2023 تمدید شده بود، در ابتدای سال 2024 منقضی شده است. این معافیت ها در چهارچوب برجام صادر می شود و دولت ایالات متحده هر 6 ماه موظف به تمدید آن بوده است.
جمهوری خواهان کنگره سال ها است که بر وزارت خارجه بایدن فشار می آورند تا معافیت ها را لغو کند و تحریم هایی را که مانع همکاری هسته ای با ایران شود، را اجرا نماید. دولت ترامپ در سال های 2019 و 2020 پس از خروج از توافق برجام، معافیت ها را لغو کرده بود و دولت بایدن بعد از ورود به کاخ سفید اعلام کرد که این معافیت ها را صادر خواهد کرد.
معافیت های همکاری هسته ای صادره از سوی آمریکا، به کشورها و شرکت های خارجی اجازه می دهد که در پروژه هایی که ماهیت نظامی ندارند فعالیت کنند؛ پروژه هایی چون نیروگاه هسته ای بوشهر، راکتور آب سنگین اراک و شراکت در برنامه بازسازی آن و همچنین تامین سوخت راکتور تحقیقاتی تهران که البته با وجود اعطای معافیت ها در این حوزه در ادوار قبل هم پیشبرد این پروژه ها به دلیل تحریم های ساختاری آمریکا با چالش های بسیاری روبرو بوده است.
چرا معافیت های هسته ای؟
در فضای سیاسی ایران همواره این سوال وجود داشته که چرا با وجود خروج آمریکا از برجام و اعمال سنگین ترین تحریم ها، ایالات متحده معافیت هایی را در حوزه همکاری های هسته ای ایران با سایر کشورها صادر می کرده است؟ دو نوع رویکرد در مواجهه با این سوال مطرح است. برخی تحلیل گران معتقدند که آمریکا برای تامین منافع خود معافیت های هسته ای را صادر می کرده و این تصمیم در راستای حفظ نظارت بر برنامه هسته ای کشورمان و محدود کردن توان ایران برای کاستن از زمان گریز لازم برای ساخت سلاح هسته ای – که هیچ گاه هم مدنظر ایران نبوده – و کنترل سطح غنی سازی اورانیوم توسط ایران گرفته می شده و عده دیگری هم معتقدند که این معافیت های هسته ای صادره، ابزار ایالات متحده برای فریب افکار عمومی و اتخاذ ژستی برای تمایل به مذاکره با ایران بوده است. این تحلیل گران می گویند که آمریکا در کنار اتخاذ راهبرد فشار اقتصادی و اعمال تحریم های شدید، معافیت های هسته ای را در نظر گرفته تا حسن نیت خود را نشان داده و به تمایل خود برای مذاکره تظاهر کند و بدین شکل فشارها را به دوش ایران بیندازد.
ناقوس مرگ برجام به صدا درآمد
مسیله عدم تمدید معافیت های هسته ای ایران، موضوع تازه ای نیست و در دولت ترامپ هم این اتفاق رخ داده بود و حالا دولت دموکرات بایدن برای نخستین بار دست به این اقدام زده که خود حاوی پیام مهمی است. به نظر می رسد ایالات متحده به این نتیجه رسیده که اهداف مدنظرش با تمدید معافیت های هسته ای محقق نخواهد شد و نه امکان نظارت مطلوبش بر برنامه هسته ای ایران و محدود کردن آن وجود دارد و نه ژست های مذاکره طلبانه اش دیگر محلی از اعراب خواهد داشت و بنابراین کوچک ترین منافذ تحریمی را مسدود می کند تا بدین ترتیب پازل فشار حداکثری خود را کامل تر از گذشته کند.
در برهه فعلی هیچ دورنمای مثبتی از مذاکرات برجامی مشاهده نمی شود و جمیع شرایط حاکی از آن است که رویکرد خصمانه غرب نسبت به ایران تداوم خواهد داشت. حتی به نظر می رسد با فرارسیدن اکتبر 2025 که موعد انقضای قطعنامه 2231 سازمان ملل و لغو کلیه تحریم های مربوط به برنامه هسته ای ایران است، این رویکرد تقابلی باز هم تداوم خواهد داشت؛ همان گونه که در مهرماه امسال و کلیدخوردن دومین بند غروب برجام که مربوط به رفع تحریم های موشکی و پهپادی است، اروپایی ها به صراحت از عدم پایبندی خود به رفع تحریم های تسلیحاتی ایران سخن گفتند و انتظار نمی رود که با پایان محدودیت های 10 ساله ایران و قطعنامه 2231، افق مشخصی در روابط ایران و غرب مشاهده شود. این اقدام اخیر دولت دموکرات بایدن هم گواه این مسیله است که امکان تعامل در چهارچوب برجام وجود ندارد و چه بسا زودتر از آنچه که تصور می شد، ناقوس مرگ توافق هسته ای به صدا درآمده است.
پایان خبر وایتال
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "برجام» در موزه تاریخ ؟!" هستید؟ با کلیک بر روی عمومی، آیا به دنبال موضوعات مشابهی هستید؟ برای کشف محتواهای بیشتر، از منوی جستجو استفاده کنید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "برجام» در موزه تاریخ ؟!"، کلیک کنید.