کوه های معروف آسیا

قاره آسیا پهناورترین خشکی زمین با تنوع جغرافیایی بی نظیر خود میزبان برخی از باشکوه ترین و چالش برانگیزترین منظره های کوهستانی سیاره ماست. این کوه ها از بلندترین قله های جهان گرفته تا رشته کوه های وسیع و باستانی که مرزهای طبیعی و فرهنگی را شکل داده اند نه تنها زیستگاه های منحصربه فردی هستند بلکه برای علاقه مندان به طبیعت کوهنوردان حرفه ای و پژوهشگران جذابیت فراوانی دارند. عظمت و زیبایی این سازه های طبیعی داستان میلیون ها سال تاریخ زمین شناسی و همچنین حکایت تلاش و استقامت انسان در مواجهه با نیروهای طبیعت را روایت می کند. شناخت این کوه های مشهور آسیا فرصتی است برای درک بهتر جغرافیای این قاره عظیم و آشنایی با عجایب طبیعی آن.

مشهورترین کوه های قاره آسیا

قاره آسیا با داشتن مرتفع ترین نقاط روی زمین بهشت کوهنوردان و جغرافی دانان است. شهرت کوه های آسیا نه تنها به دلیل ارتفاع سرسام آور آن ها بلکه به خاطر چالش های فنی صعود تاریخچه اکتشافات و جایگاه آن ها در فرهنگ و اساطیر مردمان منطقه است. این کوه ها نماد عظمت و شکوه طبیعت و مقصدی برای ماجراجویی و کشف محسوب می شوند.

بلندترین کوه های آسیا

ده قله از چهارده قله بلند جهان که ارتفاعی بیش از ۸۰۰۰ متر دارند در قاره آسیا و عمدتاً در رشته کوه های هیمالیا و قره قروم واقع شده اند. این غول های سنگی و یخی نهایت چالش را برای کوهنوردان در سراسر دنیا فراهم می کنند و صعود به هر یک از آن ها دستاوردی بزرگ محسوب می شود. در ادامه به معرفی ده قله از بلندترین کوه های آسیا می پردازیم:

کوه اورست (Everest)

کوه اورست با ارتفاع رسمی ۸۸۴۸.۸۶ متر بلندترین قله جهان و بدون شک مشهورترین کوه آسیا است. این قله در مرز نپال و منطقه خودمختار تبت چین قرار دارد و بخشی از رشته کوه هیمالیا محسوب می شود. اورست نماد نهایی چالش برای کوهنوردان است اما صعود به آن نیازمند آمادگی جسمانی فوق العاده تجربه فنی بالا و سازگاری با ارتفاع بسیار زیاد و کمبود اکسیژن است. مسیرهای اصلی صعود به اورست شامل مسیر یال جنوب شرقی از نپال و مسیر یال شمال شرقی از تبت هستند. تاریخچه تلاش برای فتح اورست پر از داستان های حماسی پیروزی ها و تراژدی ها است و اولین صعود موفقیت آمیز آن در سال ۱۹۵۳ توسط سر ادموند هیلاری و تنزینگ نورگای انجام شد. امروزه با وجود پیشرفت تجهیزات اورست همچنان کوهی بسیار خطرناک باقی مانده اما جذابیت آن برای کوهنوردان از سراسر جهان همچنان پابرجاست.

کوه K2

کوه K2 با ارتفاع ۸۶۱۱ متر دومین قله بلند جهان است و در رشته کوه قره قروم در مرز پاکستان و چین قرار دارد. K2 به دلیل دشواری فنی فوق العاده و خطرات عینی نظیر بهمن سقوط سنگ و هوای غیرقابل پیش بینی به «کوه وحشی» (Savage Mountain) شهرت دارد. نرخ مرگ و میر در K2 به طور قابل توجهی بالاتر از اورست است و صعود موفقیت آمیز به آن حتی برای باتجربه ترین کوهنوردان دستاوردی کم نظیر محسوب می شود. اولین صعود به K2 در سال ۱۹۵۴ توسط تیمی ایتالیایی انجام شد. این کوه با وجود ارتفاع کمتر نسبت به اورست از نظر فنی بسیار چالش برانگیزتر تلقی می شود و برای کوهنوردانی که به دنبال نهایت دشواری هستند مقصدی ایده آل است.

کوه کانچنجونگا (Kanchenjunga)

کانچنجونگا با ارتفاع ۸۵۸۶ متر سومین قله بلند جهان است و در مرز نپال و ایالت سیکیم هند واقع شده است. این کوه که نامش به معنای «پنج گنجینه برفی بزرگ» است مجموعه ای از پنج قله مجزا را شامل می شود. کانچنجونگا نیز کوهی بسیار دشوار برای صعود است و به دلیل موقعیت دورافتاده و مسیرهای پیچیده کمتر از اورست و K2 مورد توجه قرار گرفته است. این مسئله باعث شده تا زیبایی طبیعی و بکر آن تا حد زیادی دست نخورده باقی بماند. اولین صعود موفقیت آمیز به قله اصلی کانچنجونگا در سال ۱۹۵۵ توسط تیمی انگلیسی انجام شد. این کوه از نظر فرهنگی برای مردم محلی در سیکیم مقدس شمرده می شود و اغلب کوهنوردان به احترام باورهای بومی از ایستادن بر روی بالاترین نقطه قله خودداری می کنند.

کوه لهوتسه (Lhotse)

کوه لهوتسه با ارتفاع ۸۵۱۶ متر چهارمین قله بلند جهان است و به دلیل نزدیکی فیزیکی به اورست اغلب به عنوان بخشی از توده کوهستانی اورست شناخته می شود. لهوتسه از طریق گردنه جنوبی به اورست متصل است و بسیاری از کوهنوردانی که قصد صعود به اورست را دارند از کمپ های مشترک در مسیر یال جنوبی استفاده می کنند. لهوتسه خود نیز قله ای بسیار چالش برانگیز است به خصوص رخ جنوبی آن که یکی از سخت ترین دیواره های صخره ای جهان برای صعود محسوب می شود. اولین صعود موفقیت آمیز به قله اصلی لهوتسه در سال ۱۹۵۶ توسط کوهنوردان سوئیسی انجام شد. این کوه به دلیل ارتفاع زیاد و مسیرهای فنی مقصدی محبوب برای کوهنوردان با تجربه است.

کوه ماکالو (Makalu)

کوه ماکالو با ارتفاع ۸۴۸۵ متر پنجمین قله بلند جهان است و در رشته کوه هیمالیا در مرز نپال و چین در حدود ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی اورست قرار دارد. ماکالو به دلیل شکل هرمی متمایز و چهار رخ تیز خود شناخته می شود. صعود به ماکالو نیازمند مهارت های فنی بالا و استقامت فراوان است و مسیرهای آن شامل یال های صخره ای و پوشیده از یخ هستند. اولین صعود به ماکالو در سال ۱۹۵۵ توسط تیمی فرانسوی انجام شد. این کوه کمتر از اورست و لهوتسه شلوغ است اما چالش های منحصر به فرد خود را دارد و مقصدی جذاب برای کوهنوردانی است که به دنبال تجربه ای متفاوت در ارتفاعات بالا هستند.

کوه چو او یو (Cho Oyu)

کوه چو او یو با ارتفاع ۸۱۸۸ متر ششمین قله بلند جهان است و در رشته کوه هیمالیا در مرز نپال و چین در حدود ۲۰ کیلومتری غرب اورست قرار دارد. نام چو او یو به معنای «الهه فیروزه ای» است. این قله به دلیل وجود یک گردنه عریض و نسبتاً هموار در مسیر اصلی صعود از سمت تبت اغلب به عنوان یکی از فنی ترین قله های هشت هزار متری برای کوهنوردان باتجربه مبتدی در این ارتفاعات شناخته می شود. این ویژگی باعث شده تا چو او یو یکی از محبوب ترین قله های هشت هزار متری برای صعود باشد. اولین صعود به این قله در سال ۱۹۵۴ توسط تیمی اتریشی انجام شد و امروزه مسیرهای متعددی برای رسیدن به قله آن وجود دارد.

کوه دهاولگیری

کوه دهاولگیری با ارتفاع ۸۱۶۷ متر هفتمین قله بلند جهان است و در منطقه دهاولگیری در مرکز نپال قرار دارد. نام آن از واژه سانسکریت «دهاوالا گیری» به معنای «کوه سفید» گرفته شده است. دهاولگیری یک توده کوهستانی عظیم و پیچیده است و صعود به قله اصلی آن به دلیل شیب های تند خطرات بهمن و شرایط جوی متغیر بسیار چالش برانگیز محسوب می شود. این کوه به دلیل اختلاف ارتفاع زیاد بین قله و دره های اطراف خود از نظر بصری بسیار چشمگیر است. اولین صعود موفقیت آمیز به دهاولگیری در سال ۱۹۶۰ توسط تیمی سوئیسی انجام شد. این منطقه همچنین مقصدی محبوب برای کوهنوردی و پیمایش در مسیرهای اطراف توده دهاولگیری است.

کوه ماناسلو

کوه ماناسلو با ارتفاع ۸۱۶۳ متر هشتمین قله بلند جهان است و در منطقه گورخا در غرب-مرکزی نپال قرار دارد. نام «ماناسلو» از واژه سانسکریت «ماناسا» به معنای «روح» یا «عقل» گرفته شده و به معنای «کوه روح» است. این کوه به دلیل زیبایی خیره کننده و مسیرهای صعود چالش برانگیز مقصدی محبوب برای کوهنوردان است هرچند که به دلیل دورافتادگی و خطرات عینی مانند بهمن های بزرگ صعود به آن نیازمند آمادگی و تجربه فراوان است. اولین صعود موفقیت آمیز به ماناسلو در سال ۱۹۵۶ توسط تیمی ژاپنی انجام شد. منطقه ماناسلو همچنین دارای مسیرهای پیمایشی زیبایی است که به دور این توده کوهستانی می گردند.

کوه نانگاپاربات

کوه نانگاپاربات با ارتفاع ۸۱۲۶ متر نهمین قله بلند جهان است و در منطقه گیلگیت-بالتستان پاکستان در انتهای غربی رشته کوه هیمالیا قرار دارد. نام «نانگاپاربات» به معنای «کوه برهنه» است اشاره به این واقعیت که برف و یخ نمی توانند برای مدت طولانی بر روی شیب های بسیار تند آن باقی بمانند. این کوه به دلیل تاریخچه غم انگیز تلاش برای صعود و نرخ بالای مرگ و میر در گذشته به «قاتل» شهرت دارد. رخ رپال آن با ۴۶۰۰ متر ارتفاع عمودی از پایگاه یکی از بلندترین دیواره های کوهستانی جهان است. اولین صعود موفقیت آمیز به نانگاپاربات در سال ۱۹۵۳ توسط هرمان بول انجام شد. این کوه همچنان یکی از خطرناک ترین و چالش برانگیزترین قله های هشت هزار متری برای صعود محسوب می شود.

کوه آنناپورنا اول

کوه آنناپورنا اول با ارتفاع ۸۰۹۱ متر دهمین قله بلند جهان است و بخشی از توده کوهستانی آنناپورنا در مرکز نپال است. نام «آنناپورنا» از واژه سانسکریت به معنای «الهه برداشت محصول» یا «الهه فراوانی» گرفته شده است. آنناپورنا ۱ اولین قله هشت هزار متری بود که در سال ۱۹۵۰ توسط تیمی فرانسوی فتح شد. با این حال این کوه به دلیل مسیرهای بسیار فنی خطرات بهمن بالا و شرایط جوی ناپایدار به عنوان خطرناک ترین قله از میان چهارده قله هشت هزار متری شناخته می شود و بالاترین نرخ مرگ و میر را در میان آن ها دارد. منطقه آنناپورنا نیز یک منطقه محبوب برای پیمایش است و مسیرهای معروف آن مناظر خیره کننده و فرهنگ محلی غنی را به نمایش می گذارند.

رشته کوه های معروف آسیا

علاوه بر قله های منفرد قاره آسیا محل قرارگیری برخی از بزرگترین و مهم ترین رشته کوه های جهان است که تأثیر عمیقی بر جغرافیا آب و هوا و تنوع زیستی منطقه دارند. این رشته کوه ها نه تنها موانع طبیعی عظیمی را ایجاد می کنند بلکه منابع مهمی نظیر آب را از طریق یخچال ها و برف های دائمی فراهم می آورند. در اینجا به معرفی چند رشته کوه معروف در آسیا می پردازیم:

رشته کوه وسیع هیمالیا

رشته کوه هیمالیا وسیع ترین و بلندترین رشته کوه جهان است که در امتداد مرزهای چندین کشور آسیایی از جمله نپال چین هند بوتان و پاکستان کشیده شده است. این رشته کوه نتیجه برخورد مداوم صفحه تکتونیکی هند با صفحه اوراسیا در میلیون ها سال پیش است و همچنان در حال بالا آمدن است. هیمالیا نه تنها محل قرارگیری بلندترین قله های جهان از جمله اورست کانچنجونگا لهوتسه ماکالو چو او یو دهاولگیری ماناسلو و آنناپورنا است بلکه منبع اصلی رودخانه های بزرگی مانند گنگ سند براهماپوترا و یانگ تسه است که میلیون ها نفر در پایین دست از آن ها بهره می برند. این رشته کوه همچنین نقش مهمی در تنظیم الگوهای آب و هوایی منطقه ایفا می کند به خصوص در ایجاد پدیده موسمی در شبه قاره هند. تنوع زیستی در هیمالیا نیز بسیار غنی و منحصربه فرد است.

رشته کوه قراقورم دومین رشته کوه مرتفع جهان

رشته کوه قراقورم در شمال غربی هیمالیا در مرزهای پاکستان چین و هند واقع شده است و دومین رشته کوه مرتفع جهان پس از هیمالیا محسوب می شود. این رشته کوه میزبان چهار قله از چهارده قله هشت هزار متری جهان است از جمله K2 دومین قله بلند دنیا. قراقورم به دلیل زمین های بسیار ناهموار شیب های تند و یخچال های طبیعی بزرگ و طولانی (از جمله یخچال بالتورو یکی از طولانی ترین یخچال های خارج از مناطق قطبی) شناخته می شود. این رشته کوه کمتر از هیمالیا مورد اکتشاف قرار گرفته و صعود در آن از نظر فنی بسیار دشوار است. زیبایی خشن و بکر قراقورم آن را به مقصدی رویایی برای کوهنوردان و عکاسان تبدیل کرده است.

رشته کوه هندوکش در افغانستان و پاکستان

رشته کوه هندوکش در امتداد مرز افغانستان و پاکستان کشیده شده و به سمت تاجیکستان نیز گسترش می یابد. این رشته کوه بخشی از سیستم کوهستانی بزرگ تر است که شامل هیمالیا و قراقورم نیز می شود. هندوکش از نظر تاریخی اهمیت فراوانی داشته و به عنوان یک سد طبیعی و همچنین مسیری برای تجارت و فتوحات در طول قرن ها عمل کرده است. بلندترین قله های آن در قسمت شرقی قرار دارند و ارتفاع آن ها به بیش از ۷۰۰۰ متر می رسد مانند نوشاخ (۷۴۹۲ متر) بلندترین قله افغانستان. این رشته کوه به دلیل زمین های ناهموار آب و هوای متغیر و مسائل امنیتی برای کوهنوردی چالش برانگیز است اما زیبایی های طبیعی و فرهنگ محلی غنی آن جذابیت خاصی دارد.

کوه های اورال از قدیمی ترین مناطق کوهستانی جهان

کوه های اورال یک رشته کوه طولانی است که به طور سنتی به عنوان مرز بین قاره اروپا و آسیا در روسیه و قزاقستان در نظر گرفته می شود. اورال ها در مقایسه با هیمالیا یا قراقورم بسیار قدیمی تر و کم ارتفاع تر هستند و به دلیل فرسایش در طول میلیون ها سال قله های نوک تیز کمتری دارند و بیشتر به صورت تپه های گرد و فلات های مرتفع دیده می شوند. بلندترین قله آن کوه نارودنایا با ارتفاع ۱۸۹۵ متر است. با وجود ارتفاع کم کوه های اورال از نظر منابع طبیعی بسیار غنی هستند و نقش مهمی در صنعت و اقتصاد روسیه ایفا می کنند. این رشته کوه تنوع زیستی قابل توجهی دارد و مناطق شمالی آن تحت تأثیر آب و هوای قطبی قرار دارند در حالی که مناطق جنوبی آن معتدل تر هستند.

کوه های زاگرس

کوه های زاگرس یک رشته کوه بزرگ است که عمدتاً در ایران واقع شده و بخش هایی از آن به شمال عراق و جنوب شرقی ترکیه نیز کشیده می شود. این رشته کوه طولانی ترین رشته کوه در ایران و عراق است و از مناطق مهم از نظر جغرافیایی و اکولوژیکی محسوب می شود. زاگرس دارای قله های متعددی است که بلندترین آن ها به بیش از ۴۰۰۰ متر می رسد مانند دنا (۴۴۰۹ متر) و زردکوه (۴۲۲۱ متر). این رشته کوه نقش حیاتی در تأمین منابع آب برای مناطق وسیعی از ایران و عراق دارد و زیستگاه گونه های گیاهی و جانوری منحصربه فردی است. تاریخ و فرهنگ مرتبط با کوه های زاگرس نیز بسیار غنی است و شواهدی از سکونت انسان در آن به دوران باستان بازمی گردد.

کوه های پامیر

کوه های پامیر که اغلب به عنوان «بام دنیا» شناخته می شوند در محل تلاقی چندین رشته کوه بزرگ آسیایی از جمله هیمالیا قراقورم هندوکش تیان شان و کونلون واقع شده اند. این منطقه عمدتاً در تاجیکستان قرار دارد و بخش هایی از آن در قرقیزستان افغانستان چین و ازبکستان است. پامیر یک فلات مرتفع با قله های بلند و یخچال های طبیعی وسیع است. بلندترین قله آن قله اسماعیل سامانی (قله کمونیسم سابق) با ارتفاع ۷۴۹۵ متر است. پامیر منطقه ای دورافتاده و کم جمعیت است که به دلیل زیبایی طبیعی خیره کننده کوه های چالش برانگیز برای کوهنوردی و جاده های تاریخی مانند بخشی از جاده ابریشم جذابیت فراوانی دارد. شرایط آب و هوایی در پامیر بسیار سخت است و زمستان های طولانی و سردی دارد.

کوه های تیان شان

رشته کوه تیان شان که نامش به معنای «کوه های بهشت» است یک رشته کوه بزرگ در آسیای مرکزی است که عمدتاً در شمال غربی چین شرق قرقیزستان و جنوب شرقی قزاقستان قرار دارد. این رشته کوه یکی از بزرگترین سیستم های کوهستانی در جهان است و دارای قله های متعددی با ارتفاع بیش از ۷۰۰۰ متر است از جمله جنگیش چوکوسو (قله پوبدا) با ارتفاع ۷۴۳۹ متر بلندترین نقطه آن. تیان شان نقش مهمی در اقلیم منطقه ایفا می کند و منبع آب مهمی برای دشت های اطراف است. این رشته کوه به دلیل تنوع زیستی یخچال های طبیعی بزرگ و مناظر طبیعی چشمگیر از جمله دریاچه های کوهستانی زیبا شناخته می شود. بخش هایی از تیان شان به عنوان میراث جهانی یونسکو ثبت شده اند.

چهار رشته کوه معروف آسیا کدامند؟

چهار رشته کوه معروف آسیا شامل هیمالیا قراقورم هندوکش و تیان شان هستند که هر یک ویژگی های جغرافیایی و اهمیت خاص خود را دارند.

بلندترین قله آسیا چه نام دارد و در کجا قرار دارد؟

بلندترین قله آسیا کوه اورست نام دارد که با ارتفاع ۸۸۴۸.۸۶ متر در مرز کشورهای نپال و چین (تبت) واقع شده است.

بلندترین قله های جهان کدام اند؟

پنج قله بلند جهان به ترتیب ارتفاع عبارتند از کوه اورست کی۲ کانچنجونگا لهوتسه و ماکالو که همگی در قاره آسیا قرار دارند.

کوه چیست؟

کوه به بخشی از سطح زمین گفته می شود که به طور قابل توجهی از زمین های اطراف خود بلندتر بوده دارای شیب تند و معمولاً قله ای مشخص است.