مدارک لازم برای تعدیل مهریه

مدارک لازم برای تعدیل مهریه شامل رونوشت سند ازدواج، دادنامه قطعی محکومیت به مهریه، کارت ملی و شناسنامه خواهان، و همچنین اسناد و مدارکی است که اثبات کننده تغییر در وضعیت مالی فرد (اعم از کاهش یا افزایش درآمد و هزینه ها) باشد.

تعدیل مهریه، که هم می تواند به معنای کاهش اقساط و هم افزایش آن باشد، یک فرآیند حقوقی مهم است که پس از صدور حکم قطعی اعسار و تقسیط اولیه مهریه مطرح می شود. نوسانات اقتصادی، تغییرات در وضعیت شغلی یا مالی زوجین، و افزایش یا کاهش ارزش مهریه (مانند سکه) می تواند مبنای این درخواست باشد. درک کامل از شرایط، مدارک و مراحل قانونی تعدیل مهریه برای هر دو طرف، یعنی هم زوج محکوم به پرداخت و هم زوجه ذی نفع، از اهمیت بالایی برخوردار است تا بتوانند از حقوق خود به نحو احسن دفاع کنند.

آشنایی با مفهوم تعدیل مهریه

در زندگی مشترک، تغییر شرایط مالی زن و شوهر امری طبیعی است. گاهی این تغییرات به حدی می رسد که پرداخت اقساط مهریه که قبلاً بر اساس توان مالی زوج تعیین شده بود، غیرممکن یا بسیار دشوار می شود. در چنین شرایطی، قانون راهکاری به نام تعدیل مهریه را پیش بینی کرده است تا عدالت و توازن مالی بین طرفین حفظ شود.

تعدیل مهریه چیست؟

تعدیل مهریه به معنای تغییر در میزان و یا زمان پرداخت اقساط مهریه است که پیش تر طی حکم قطعی دادگاه خانواده و پس از پذیرش دادخواست اعسار زوج، تقسیط شده بود. این مفهوم با اعسار از پرداخت مهریه که به تقسیط اولیه مهریه به دلیل عدم توانایی زوج در پرداخت یکجای آن اشاره دارد، متفاوت است. در اعسار، برای نخستین بار مهریه تقسیط می شود؛ اما در تعدیل مهریه، پس از آنکه حکم تقسیط قطعی شده و مدتی از پرداخت اقساط گذشته است، به دلیل تغییرات چشمگیر در وضعیت مالی یکی از زوجین، درخواست تغییر در همان اقساط قبلی مطرح می گردد. این تغییر می تواند شامل کاهش مبلغ یا تعداد اقساط مهریه (معمولاً از سوی زوج) یا افزایش آن (معمولاً از سوی زوجه) باشد. هدف اصلی این فرآیند، تطبیق حکم دادگاه با واقعیت های جدید مالی و اقتصادی زندگی زوجین است تا از تحمیل بار مالی غیرقابل تحمل یا از تضییع حقوق زوجه جلوگیری شود.

چه زمانی می توان درخواست تعدیل مهریه داد؟ (شرایط قانونی)

درخواست تعدیل مهریه یک اقدام حقوقی است که نمی توان آن را در هر زمان و بدون دلیل موجه مطرح کرد. برای اینکه دادگاه به این درخواست رسیدگی کند، وجود شرایط قانونی خاصی الزامی است:

• تغییر اساسی در وضعیت مالی زوج: این شرط مهم ترین دلیل برای درخواست تعدیل مهریه از سوی زوج (مرد) است. این تغییر باید آن قدر فاحش باشد که توانایی او را برای پرداخت اقساط قبلی به طور جدی تحت تأثیر قرار دهد. عواملی مانند از دست دادن شغل، کاهش قابل توجه درآمد، بروز بیماری های جدی که هزینه های درمانی سنگین را به دنبال دارد، افزایش تعداد افراد تحت تکفل، یا ایجاد بدهی های کلان و ناگهانی که خارج از اراده زوج بوده، می تواند مصادیق این تغییر باشد. این تغییرات باید قابل اثبات و مستند باشند.
• تغییر فاحش در ارزش مهریه: یکی دیگر از دلایل عمده، به ویژه در کشور ما، نوسانات شدید اقتصادی و تورم است. زمانی که مهریه بر اساس سکه یا طلا تعیین شده باشد و قیمت آن به طور چشمگیری افزایش یابد، ممکن است پرداخت اقساط قبلی برای زوج بسیار دشوار یا غیرممکن شود. دادگاه در این شرایط با توجه به نرخ جدید، به درخواست تعدیل رسیدگی می کند.
• تغییر مثبت در وضعیت مالی زوج (دلیل درخواست تعدیل از سوی زوجه): تعدیل مهریه همیشه به نفع مرد نیست. اگر زوجه بتواند ثابت کند که وضعیت مالی زوج پس از صدور حکم تقسیط اولیه به طرز قابل توجهی بهبود یافته است (مثلاً ترفیع شغلی با افزایش حقوق چشمگیر، به دست آوردن ارث، شروع کسب و کار پردرآمد یا افزایش ثروت)، می تواند درخواست افزایش اقساط مهریه را به دادگاه ارائه دهد. در این حالت نیز اثبات این تغییرات مالی با ارائه مستندات ضروری است.

مهم است که هر گونه تغییر در وضعیت مالی، پس از صدور حکم تقسیط اولیه و بعد از گذشت زمان معقولی (معمولاً حداقل شش ماه تا یک سال) از آخرین حکم تقسیط یا تعدیل اتفاق افتاده باشد تا دادگاه آن را مبنای رسیدگی قرار دهد.

مدارک لازم برای دادخواست تعدیل مهریه

جمع آوری و ارائه کامل و صحیح مدارک، سنگ بنای موفقیت در پرونده تعدیل مهریه است. دادگاه صرفاً بر اساس ادعا تصمیم گیری نمی کند و نیازمند مستندات محکمی است که تغییر وضعیت مالی را به اثبات برساند. این مدارک به دو دسته عمومی و اختصاصی تقسیم می شوند:

مدارک عمومی و الزامی

این مدارک برای هر دو طرف (زوج یا زوجه) که خواهان تعدیل مهریه هستند، مشترک و ضروری است:

• اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه خواهان: برای احراز هویت فرد درخواست دهنده.
• رونوشت سند رسمی ازدواج: برای اثبات رابطه زوجیت و تعلق مهریه.
• رونوشت دادنامه قطعی مبنی بر محکومیت مرد به پرداخت اقساط مهریه (حکم تقسیط قبلی): این مدرک نشان می دهد که قبلاً حکم تقسیط صادر شده و اکنون قصد تعدیل آن وجود دارد.
• فیش پرداخت هزینه های دادرسی و خدمات قضایی: هزینه های قانونی طرح دادخواست.
• فرم ثبت نام در سامانه ثنا: برای اطلاع رسانی های قضایی الکترونیکی.

مدارک اختصاصی برای اثبات تغییر وضعیت مالی (جهت کاهش اقساط از سوی زوج)

اگر زوج خواهان کاهش اقساط مهریه باشد، باید مدارکی ارائه دهد که نشان دهنده کاهش توان مالی اوست:

• استشهادیه محلی: یک فرم مخصوص است که باید توسط حداقل دو نفر از افراد مطلع از وضعیت مالی فعلی زوج امضا شود. این شاهدان باید از نزدیک با شرایط اقتصادی و معیشتی زوج آشنا باشند و بتوانند در دادگاه شهادت دهند. محتوای استشهادیه باید دقیق و روشن باشد.
• لیست کامل اموال منقول و غیرمنقول: شامل تمامی دارایی ها (مانند خودرو، ملک، حساب های بانکی، سهام) و بدهی ها (وام، قرض) به همراه مستندات مربوطه. این لیست باید صادقانه و جامع باشد.
• گواهی کسر از حقوق (در صورت کارمند بودن) یا مدارک اثبات کاهش درآمد (برای مشاغل آزاد): برای کارمندان، فیش های حقوقی جدید که کاهش درآمد را نشان می دهد. برای مشاغل آزاد، ارائه مدارکی مانند دفاتر حسابداری، گواهی از اتحادیه مربوطه، یا اسناد مالیاتی که دال بر کاهش درآمد است.
• مدارک اثبات بیکاری یا از دست دادن شغل: مانند گواهی پایان کار، بیمه بیکاری، یا هر مدرک رسمی که بیکاری را تأیید کند.
• مدارک اثبات بدهی های جدید و سنگین: شامل قراردادهای وام بانکی، چک ها و سفته های پرداخت شده، یا هر مدرکی که بدهی های جدی و ضروری را نشان دهد.
• مدارک اثبات افزایش هزینه های ضروری زندگی: مانند فاکتورهای هزینه های درمانی سنگین و طولانی مدت، افزایش تعداد افراد تحت تکفل (مانند تولد فرزند یا حمایت از والدین بیمار)، یا مدارکی که هزینه های غیرقابل اجتناب را افزایش داده است.
• ترازنامه مالی (برای صاحبان کسب و کار): برای افرادی که کسب و کار مستقل دارند، ترازنامه های مالی که وضعیت سود و زیان و کاهش توان مالی را به وضوح نشان می دهد، اهمیت دارد.

مدارک اختصاصی برای اثبات تغییر وضعیت مالی (جهت افزایش اقساط از سوی زوجه)

چنانچه زوجه خواهان افزایش اقساط مهریه باشد، باید مدارکی را ارائه کند که نشان دهنده بهبود وضعیت مالی زوج است:

• اسناد و مدارک دال بر افزایش درآمد زوج: مانند فیش حقوقی جدید، مدارک اثبات ترفیع شغلی، یا اسناد مربوط به شروع یک فعالیت اقتصادی جدید که درآمدزایی بالایی دارد.
• اسناد و مدارک دال بر افزایش ثروت زوج: شامل مدارک خرید ملک جدید، خودروی لوکس، سرمایه گذاری های عمده در بورس یا سایر بازارها، یا هر مدرکی که نشان دهنده افزایش دارایی های زوج است.
• گزارش کارشناسی: در مواردی که نیاز به اثبات ارزش واقعی اموال یا درآمد پنهان زوج باشد، زوجه می تواند درخواست ارجاع امر به کارشناس را مطرح کند. کارشناس رسمی دادگستری با بررسی دقیق، گزارشی از وضعیت مالی زوج تهیه خواهد کرد.

هر یک از این مدارک باید به صورت دقیق و قابل استناد جمع آوری شوند تا در دادگاه خانواده مورد پذیرش قرار گیرند. همچنین، بهتر است قبل از طرح دادخواست، با یک وکیل متخصص خانواده مشورت شود تا از کامل بودن و صحت مدارک اطمینان حاصل شود.

مراحل کامل درخواست و رسیدگی به دادخواست تعدیل مهریه

درخواست و رسیدگی به تعدیل مهریه، یک فرآیند حقوقی مرحله ای است که نیازمند دقت و آگاهی از جزئیات قانونی است. این مراحل شامل انتخاب روش درخواست تا اجرای حکم قطعی دادگاه می شود.

روش های درخواست تعدیل

برای تعدیل اقساط مهریه، دو مسیر اصلی وجود دارد که زوجین می توانند انتخاب کنند:

• توافق طرفین: بهترین و کم تنش ترین راه برای تعدیل مهریه، توافق مسالمت آمیز بین زوج و زوجه است. در این روش، زوجین با گفت وگو و مذاکره، به یک توافق جدید درباره میزان اقساط مهریه می رسند. این توافق باید به صورت کتبی تنظیم و برای رسمیت یافتن، در یکی از دفاتر اسناد رسمی به ثبت برسد (معمولاً در قالب یک صلح نامه یا اقرارنامه). این روش سریع تر، کم هزینه تر و با بار روانی کمتری همراه است و به هر دو طرف اجازه می دهد تا با حفظ کرامت یکدیگر، به راه حلی منطقی دست یابند.
• طرح دادخواست در دادگاه خانواده (در صورت عدم توافق): اگر زوجین نتوانند به توافق برسند، تنها راه باقی مانده طرح دادخواست در دادگاه خانواده است. در این صورت، هر یک از طرفین که ادعای تغییر وضعیت مالی را دارد، می تواند با ارائه مدارک و مستندات لازم، از دادگاه درخواست تعدیل اقساط مهریه را نماید. این مسیر پیچیده تر و زمان برتر است و نیازمند پیروی دقیق از تشریفات قانونی است.

مراحل قضایی گام به گام

در صورتی که راهکار توافق میسر نباشد و یکی از طرفین ناچار به طرح دعوا در دادگاه شود، مراحل زیر به ترتیب طی خواهد شد:

1. تنظیم دقیق دادخواست: اولین گام، تنظیم یک دادخواست حقوقی جامع و دقیق است. در این دادخواست باید مشخصات خواهان (درخواست کننده) و خوانده (طرف مقابل)، خواسته (کاهش یا افزایش اقساط مهریه)، دلایل و مستندات (تغییر وضعیت مالی، نرخ تورم، از دست دادن شغل و غیره) به طور کامل و با ذکر جزئیات قید شود. اهمیت شرح دادخواست و پیوست مدارک به آن بسیار بالاست.
2. ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: پس از تنظیم دادخواست، باید آن را به همراه مدارک پیوست، از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت و به دادگاه خانواده صالح ارسال کرد.
3. ابلاغ دادخواست به طرف مقابل: پس از ثبت، دادخواست به صورت رسمی به خوانده ابلاغ می شود تا از مفاد آن مطلع شده و فرصت دفاع داشته باشد.
4. تعیین وقت رسیدگی و حضور در جلسه دادگاه: دادگاه پس از دریافت دادخواست، وقت رسیدگی تعیین کرده و به طرفین ابلاغ می کند. حضور در جلسه دادگاه برای هر دو طرف و ارائه دفاعیات ضروری است.
5. نقش شهود در دادگاه: در بسیاری از پرونده های تعدیل مهریه، به ویژه از سوی زوج برای اثبات اعسار یا کاهش توان مالی، حضور شهود مطلع و مورد اعتماد اهمیت زیادی دارد. شهود باید در دادگاه سوگند یاد کرده و به سؤالات قاضی درباره وضعیت مالی زوج پاسخ دهند. اطلاعات دقیق و یکسان شهود از شرایط زوج، اعتبار شهادت را افزایش می دهد.
6. بررسی مدارک و دفاعیات طرفین: قاضی در جلسه رسیدگی، تمامی مدارک ارائه شده از سوی خواهان و خوانده را بررسی می کند و به دفاعیات هر دو طرف گوش می دهد. هر یک از طرفین فرصت دارد تا ادعای خود را اثبات و ادعای طرف مقابل را رد کند.
7. صدور رأی بدوی (تعدیل یا رد دادخواست): پس از بررسی های لازم، قاضی رأی خود را صادر می کند. این رأی می تواند شامل تعدیل اقساط (کاهش یا افزایش) یا رد دادخواست باشد.
8. اعتراض و تجدیدنظرخواهی: هر یک از طرفین که به رأی بدوی اعتراض داشته باشد، می تواند ظرف مهلت قانونی (معمولاً 20 روز)، درخواست تجدیدنظرخواهی را به دادگاه تجدیدنظر استان ارائه دهد.
9. قطعیت حکم و نحوه اجرای آن: پس از طی مراحل تجدیدنظرخواهی و یا در صورت عدم اعتراض در مهلت مقرر، حکم دادگاه قطعی و لازم الاجرا می شود. اجرای این حکم از طریق واحد اجرای احکام دادگستری پیگیری خواهد شد.

رعایت دقیق مراحل قانونی و ارائه مستندات محکم، نقش کلیدی در موفقیت درخواست تعدیل مهریه ایفا می کند و می تواند مسیر پرونده را به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار دهد.

نکات حقوقی و کاربردی کلیدی برای تعدیل مهریه

در فرآیند تعدیل مهریه، آگاهی از برخی نکات حقوقی و کاربردی می تواند به طرفین کمک کند تا با دید بازتری به این پرونده نگاه کرده و اقدامات مؤثرتری انجام دهند. این نکات، شامل مواردی فراتر از جمع آوری مدارک و طی مراحل قضایی است.

چند بار می توان درخواست تعدیل مهریه داد؟

در قوانین ایران، هیچ محدودیتی برای تعداد دفعات درخواست تعدیل مهریه وجود ندارد. این بدان معناست که اگر پس از صدور یک حکم تعدیل، مجدداً شرایط مالی زوج یا زوجه به صورت اساسی تغییر کند (خواه به سمت کاهش یا افزایش توان مالی)، می توان دادخواست جدیدی برای تعدیل مجدد اقساط مهریه ارائه داد. شرط اصلی پذیرش این درخواست های مکرر، احراز تغییر شرایط مالی و گذشت زمان منطقی از آخرین حکم صادره است. دادگاه هر بار با بررسی مجدد وضعیت، تصمیم گیری خواهد کرد. این انعطاف پذیری قانونی، به دلیل نوسانات اقتصادی و تغییرات احتمالی در زندگی افراد پیش بینی شده است تا عدالت همواره برقرار باشد.

دلایل رایج رد دادخواست تعدیل مهریه

دادگاه ممکن است به دلایل مختلفی، دادخواست تعدیل مهریه را رد کند. آگاهی از این دلایل می تواند به خواهان کمک کند تا از بروز آن ها جلوگیری کند:

• عدم اثبات تغییر شرایط مالی: اگر خواهان نتواند مدارک کافی و مستدل برای اثبات تغییر اساسی در وضعیت مالی خود (اعم از کاهش یا افزایش) ارائه دهد، دادگاه درخواست را رد خواهد کرد. ادعای صرف، بدون مدرک، پذیرفته نیست.
• نقص در شهادت نامه یا عدم آگاهی شهود: در مواردی که به استشهادیه و شهادت شهود نیاز است، اگر شهادت نامه به درستی تنظیم نشده باشد یا شهود اطلاعات دقیق و کافی از وضعیت مالی خواهان نداشته باشند، شهادت آن ها مؤثر نخواهد بود.
• طرح دادخواست در زمان نامناسب: اگر خواهان بلافاصله پس از صدور حکم تقسیط اولیه یا حکم تعدیل قبلی، بدون اینکه تغییر محسوسی در شرایط مالی ایجاد شده باشد، مجدداً درخواست تعدیل دهد، دادگاه آن را رد می کند. باید یک دوره زمانی منطقی (مانند شش ماه تا یک سال) از آخرین حکم گذشته باشد.
• عدم صداقت در ارائه اطلاعات: هرگونه پنهان کاری یا ارائه اطلاعات نادرست در مورد دارایی ها، درآمدها یا بدهی ها، می تواند منجر به رد دادخواست و حتی تبعات حقوقی دیگر شود.

بخشنامه ها و آرای وحدت رویه مهم

سیستم قضایی ایران، به منظور ایجاد وحدت رویه و شفافیت در رسیدگی به پرونده ها، گاهی اقدام به صدور بخشنامه ها یا آرای وحدت رویه می کند. این موارد در پرونده های مهریه نیز کاربرد دارند. به عنوان مثال، بخشنامه ۱۹ دی ماه ۱۴۰۱ ریاست قوه قضاییه، بر لزوم رعایت حقوق زوجه و تجدیدنظر در پرونده های مهریه سکه ای با توجه به نوسانات اقتصادی تأکید دارد. همچنین، آرای وحدت رویه دیوان عالی کشور که در خصوص تعدیل اقساط مهریه صادر می شوند، برای تمامی محاکم لازم الاجرا هستند و می توانند مسیر رسیدگی به پرونده را تغییر دهند. اطلاع از این بخشنامه ها و آرا برای قضات و وکلا از اهمیت ویژه ای برخوردار است و می تواند در دفاعیات مورد استناد قرار گیرد.

اهمیت مشاوره با وکیل متخصص خانواده

دعاوی خانواده، از جمله پرونده های تعدیل مهریه، دارای پیچیدگی های حقوقی و فنی خاص خود هستند. مشاوره با یک وکیل متخصص خانواده می تواند نقش بسیار مهمی در موفقیت پرونده داشته باشد. وکیل با اشراف کامل بر قوانین و رویه های قضایی، می تواند در تنظیم صحیح دادخواست، جمع آوری مدارک لازم، نحوه اثبات ادعا در دادگاه، و دفاع مؤثر از حقوق موکل خود یاری رسان باشد. یک وکیل مجرب می تواند جلوی اشتباهات رایجی که ممکن است منجر به رد دادخواست شود را بگیرد و به تسریع روند رسیدگی و دستیابی به بهترین نتیجه کمک کند.

تعدیل مهریه از زندان

گاهی اوقات، زوج به دلیل عدم پرداخت مهریه و عدم توانایی در پرداخت آن، بازداشت و روانه زندان می شود. حتی در دوران حبس نیز امکان درخواست تعدیل مهریه وجود دارد. البته اثبات اعسار یا تغییر وضعیت مالی در زندان ممکن است با چالش هایی همراه باشد، اما به دلیل اینکه در زندان، وضعیت مالی فرد تحت نظارت دقیق تری قرار دارد و میزان درآمد او کاملاً شفاف است، گاهی اوقات اثبات اعسار یا کاهش توان مالی برای دادگاه روشن تر می شود. مرد در زندان نیز می تواند دادخواست تعدیل اقساط مهریه را تقدیم دادگاه کند و دادگاه با بررسی شرایط او، در صورت احراز، به تعدیل اقساط رأی خواهد داد. در این موارد، مشاوره حقوقی با وکیل برای زندانیان از اهمیت دوچندانی برخوردار است.

نمونه دادخواست تعدیل مهریه

تنظیم یک دادخواست دقیق و کامل، از مهم ترین گام ها در فرآیند تعدیل مهریه است. در ادامه یک نمونه دادخواست کلی برای تعدیل مهریه (کاهش اقساط از سوی زوج) ارائه می شود که می تواند راهنمای اولیه باشد. این نمونه باید با توجه به شرایط خاص هر پرونده و با کمک وکیل متخصص، تکمیل و شخصی سازی شود.

اطلاعات طرفین

خواهان: [نام کامل زوج]
اقامتگاه: [آدرس دقیق محل سکونت زوج]
کد ملی: [کد ملی زوج]

خوانده: [نام کامل زوجه]
اقامتگاه: [آدرس دقیق محل سکونت زوجه]
کد ملی: [کد ملی زوجه] (در صورت امکان)

خواسته

تقاضای تعدیل و کاهش اقساط مهریه (دادنامه شماره [شماره دادنامه قطعی تقسیط مهریه]) صادره از شعبه [شماره شعبه] دادگاه خانواده [نام شهرستان] با عنایت به تغییر فاحش وضعیت مالی و افزایش نرخ تورم.

دلایل و مستندات

• رونوشت سند رسمی ازدواج شماره [شماره سند ازدواج] تاریخ [تاریخ ثبت ازدواج]
• رونوشت دادنامه قطعی شماره [شماره دادنامه] تاریخ [تاریخ صدور دادنامه] صادره از شعبه [شماره شعبه] دادگاه خانواده [نام شهرستان] مبنی بر اعسار و تقسیط مهریه.
• استشهادیه محلی: به پیوست تقدیم می گردد.
• مدارک اثبات کاهش درآمد: [مانند فیش حقوقی، گواهی بیکاری، مدارک مربوط به کسب و کار آزاد و…]
• مدارک اثبات افزایش هزینه های زندگی: [مانند مدارک درمانی، افزایش تعداد افراد تحت تکفل، اقساط وام های ضروری و…]
• لیست اموال منقول و غیرمنقول: به پیوست تقدیم می گردد.

شرح دادخواست

ریاست محترم دادگاه خانواده شهرستان [نام شهرستان]

با سلام و احترام،

احتراماً به استحضار می رساند که اینجانب [نام خواهان] و خانم [نام خوانده]، به موجب سند رسمی ازدواج شماره [شماره سند ازدواج]، تاریخ [تاریخ ثبت ازدواج] به عقد دائم یکدیگر درآمده ایم و مهریه ایشان [تعداد] سکه تمام بهار آزادی تعیین شده است.

مطابق دادنامه قطعی شماره [شماره دادنامه] صادره از شعبه [شماره شعبه] دادگاه خانواده [نام شهرستان]، اینجانب به پرداخت [تعداد] سکه به عنوان پیش قسط و مابقی به صورت اقساط [تعداد] سکه در هر [مدت زمان، مثلاً سه ماه] یک بار محکوم شده ام. از آن تاریخ تاکنون، اینجانب تمامی اقساط تعیین شده را پرداخت نموده ام.

متاسفانه، پس از صدور حکم مذکور، شرایط اقتصادی کشور به طرز بی سابقه ای دچار نوسانات شدید گردیده و قیمت سکه تمام بهار آزادی از [مبلغ حدودی] ریال در زمان صدور حکم، به [مبلغ حدودی فعلی] ریال در حال حاضر افزایش یافته است. علاوه بر آن، اینجانب نیز دچار تغییرات اساسی در وضعیت مالی خود شده ام که شامل [شرح جزئیات تغییرات مالی، مثلاً: کاهش قابل توجه درآمد به دلیل از دست دادن شغل/بیماری/کاهش فعالیت کاری، افزایش هزینه های ضروری زندگی به دلیل هزینه های درمانی سنگین/افزایش تعداد افراد تحت تکفل/بدهی های ناخواسته] می باشد. (مدارک و مستندات مربوطه ضمیمه دادخواست می باشد).

با توجه به شرایط فعلی و عدم افزایش حقوق و مزایای بنده متناسب با نرخ تورم و گرانی سکه، عملاً پرداخت اقساط مهریه با مبلغ و زمان بندی فعلی برای اینجانب غیرممکن شده و ادامه این وضعیت، فشار مالی غیرقابل تحملی را بر بنده وارد می کند که ادامه زندگی عادی را نیز مختل ساخته است.

لذا با تقدیم این دادخواست، مستنداً به تبصره ۲ ماده ۱۱ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی و با استناد به شهادت شهود معرفی شده، از دادگاه محترم استدعا دارم که با بررسی دقیق شرایط موجود و احراز تغییر فاحش در وضعیت مالی اینجانب و ارزش مهریه، نسبت به تعدیل و کاهش منطقی مبلغ و یا افزایش مدت زمان اقساط مهریه تعیین شده در دادنامه فوق الذکر، حکم مقتضی را صادر فرمایند.

با تشکر و احترام
[نام و امضا خواهان]

اقدام	خواهان	خوانده
تنظیم دادخواست	زوج یا زوجه	–
پیوست مدارک عمومی	کارت ملی، شناسنامه، سند ازدواج، دادنامه تقسیط، فیش دادرسی، ثنا	–
پیوست مدارک اختصاصی (کاهش اقساط)	استشهادیه، لیست اموال، فیش حقوقی/مدارک کاهش درآمد، مدارک بدهی، مدارک هزینه های درمانی	–
پیوست مدارک اختصاصی (افزایش اقساط)	–	مدارک افزایش درآمد زوج، مدارک افزایش ثروت زوج، گزارش کارشناسی
ثبت دادخواست	دفاتر خدمات الکترونیک قضایی	–
حضور در دادگاه	اجباری	اجباری
ارائه شهود	در صورت لزوم	–

نتیجه گیری

تعدیل مهریه، چه به شکل کاهش اقساط از سوی زوج و چه افزایش آن از طرف زوجه، یک راهکار قانونی حیاتی برای حفظ عدالت در شرایط متغیر اقتصادی و مالی است. این فرآیند، پس از صدور حکم تقسیط اولیه مهریه و در صورت احراز تغییرات اساسی در توان مالی زوج یا ارزش مهریه، قابل طرح است. جمع آوری دقیق و مستند مدارک، اعم از اسناد هویتی، رونوشت دادنامه قطعی، و مهم تر از همه، مدارک مثبته تغییر وضعیت مالی (مانند استشهادیه، فیش های حقوقی، اسناد بدهی یا دارایی)، نقش تعیین کننده ای در پذیرش دادخواست ایفا می کند. مراحل قانونی این دعوا، از تنظیم دادخواست و ثبت آن در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی تا حضور در دادگاه و ارائه دفاعیات، باید با آگاهی و دقت کامل طی شود. همچنین، درک دلایل احتمالی رد دادخواست و آگاهی از بخشنامه ها و آرای وحدت رویه مرتبط، می تواند مسیر پرونده را هموارتر سازد. با توجه به پیچیدگی های حقوقی و اهمیت این موضوع در زندگی افراد، بهره گیری از مشاوره وکلای متخصص خانواده توصیه می شود تا از حقوق هر دو طرف به شیوه ای مؤثر و کارآمد دفاع شود و عدالت به بهترین نحو ممکن برقرار گردد.