آیا سهم دختر و پسر از ارث پدر برابر است؟

طبق قوانین جاری جمهوری اسلامی ایران در سال 1404، سهم فرزند پسر از ارث پدر (و مادر) دو برابر سهم فرزند دختر است. این تفاوت در تقسیم ارث بر اساس ماده 907 قانون مدنی و مبانی فقهی اسلام است که تا به امروز تغییر نکرده است.

مسئله تقسیم ارث همواره یکی از مباحث مهم و گاه پیچیده در حقوق خانواده و جامعه بوده است. اطلاع از جزئیات و ظرایف قانونی در این زمینه می تواند به شفاف سازی ابهامات و پیشگیری از بروز مشکلات و اختلافات آتی کمک شایانی کند. قانون ارث در ایران، ریشه های عمیقی در فقه اسلامی دارد و بر اساس اصول مشخصی تنظیم شده است. بسیاری از افراد، به ویژه در شرایط فوت یکی از والدین، با این پرسش کلیدی مواجه می شوند که آیا سهم دختر و پسر از ارث پدر برابر است؟ این سوال نه تنها از جنبه حقوقی حائز اهمیت است، بلکه از بُعد اجتماعی و فرهنگی نیز محل بحث و بررسی قرار می گیرد. با وجود طرح های پیشنهادی و گفتگوهایی که در سالیان اخیر در خصوص اصلاح این قوانین مطرح شده است، درک وضعیت فعلی و مستند قوانین موجود برای عموم مردم ضروری است. این مقاله به بررسی جامع و دقیق قانون تقسیم ارث بین فرزندان، مبانی فقهی آن، نحوه محاسبه سهم الارث در شرایط مختلف، تصحیح باورهای رایج درباره قوانین جدید و همچنین معرفی راهکارهای قانونی برای افرادی می پردازد که تمایل به برابرسازی یا نزدیک کردن سهم الارث فرزندان خود دارند. آگاهی از این اطلاعات به افراد کمک می کند تا با دیدی روشن تر، برنامه ریزی های مالی و حقوقی خود را انجام دهند و در مواجهه با امور مربوط به انحصار وراثت و تقسیم ترکه، با اطمینان خاطر بیشتری گام بردارند.

پاسخ صریح به سوال: سهم الارث دختر و پسر طبق قانون و شرع (1404)

یکی از پرتکرارترین و شاید حساس ترین سوالات در حوزه حقوق ارث، مربوط به میزان سهم الارث فرزندان دختر و پسر است. این پرسش نه تنها از بعد حقوقی، بلکه از جنبه های اجتماعی و فرهنگی نیز اهمیت فراوانی دارد. برای پاسخ به این سوال، باید به صراحت و مستند به قوانین جاری کشورمان، یعنی قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، اشاره کرد.

اصل کلی قانون مدنی (ماده 907)

بر اساس ماده 907 قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، در صورتی که متوفی (شخص فوت شده) فرزندانی شامل هم پسر و هم دختر داشته باشد، سهم الارث فرزند پسر دو برابر سهم الارث فرزند دختر است. این قاعده یک اصل کلی و ثابت در نظام حقوقی ایران است که در طول سال ها بدون تغییر باقی مانده است. بنابراین، پاسخ صریح به این پرسش که آیا سهم دختر و پسر از ارث پدر در سال 1404 برابر است یا خیر، خیر است؛ سهم پسر کماکان دو برابر سهم دختر تعیین شده است.

این ماده قانونی تصریح می کند: اگر برای متوفی اولاد یا اولاد اولاد متعدد باشند، در صورتی که تمام آنها پسر یا تمام آنها دختر باشند، ترکه بین آنها بالسویه تقسیم می شود. در صورتی که بعضی از آنها پسر و بعضی دختر باشند، سهم الارث پسر دو برابر دختر است. این متن قانونی به وضوح نحوه تقسیم ارث را در حضور فرزندان پسر و دختر مشخص می کند و هیچ ابهامی در خصوص نابرابر بودن سهم آن ها باقی نمی گذارد.

مبانی شرعی و فقهی تفاوت سهم الارث

قانون مدنی ایران در بسیاری از موارد، از جمله در مباحث مربوط به ارث، برگرفته از فقه اسلامی و احکام شرع مقدس است. تفاوت در سهم الارث پسر و دختر نیز ریشه در آیات قرآن کریم و سنت نبوی دارد. در آیه 11 سوره نساء به صراحت آمده است: یوصیکُمُ اللَّهُ فِی أَوْلَادِکُمْ لِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَیَیْنِ… که ترجمه آن این است: خداوند درباره فرزندانتان به شما سفارش می کند که سهم پسر مانند سهم دو دختر است.

فلسفه این تفاوت در فقه اسلامی به مسئولیت های مالی و حمایت های اجتماعی که بر عهده مردان قرار داده شده، باز می گردد. در نظام خانواده اسلامی، مرد مسئول تامین معاش خانواده، پرداخت مهریه و نفقه همسر و فرزندان است. این مسئولیت ها، که بار مالی سنگینی را بر دوش مرد قرار می دهد، از جمله دلایل فقهی هستند که برای توجیه سهم الارث بیشتر پسر نسبت به دختر ذکر شده اند. در واقع، سهم الارث بیشتر برای پسر به نوعی جبرانی برای تعهدات مالی است که او در طول زندگی خود بر عهده می گیرد.

بنابراین، این تفاوت در سهم الارث نه تنها یک حکم قانونی، بلکه یک قاعده شرعی است که مبنای اصلی قانون گذاری در جمهوری اسلامی ایران را تشکیل می دهد. آگاهی از این مبانی به درک عمیق تر و جامع تری از این قانون کمک می کند.

نحوه تقسیم ارث بین فرزندان در وضعیت های مختلف

برای درک کامل چگونگی تقسیم ارث، لازم است حالت های مختلفی را که ممکن است فرزندان در آن قرار داشته باشند، بررسی کنیم. این حالات بسته به تعداد و جنسیت فرزندان متفاوت خواهد بود و در هر مورد، قوانین خاصی اعمال می شود.

اگر متوفی فقط یک فرزند داشته باشد

در صورتی که متوفی تنها یک فرزند داشته باشد، وضعیت تقسیم ارث به شرح زیر است:

• اگر تنها وارث متوفی یک پسر باشد، تمام ترکه (اموال و دارایی های باقی مانده از متوفی) پس از کسر دیون و وصایا (در صورت وجود)، به او خواهد رسید.
• اگر تنها وارث متوفی یک دختر باشد، تمامی ترکه، پس از کسر دیون و وصایا، به او تعلق می گیرد.

در این حالت، تفاوتی بین دختر و پسر وجود ندارد و تنها فرزند، فارغ از جنسیت، وارث تمام اموال باقی مانده خواهد بود. البته در هر دو حالت، ابتدا سهم همسر متوفی (در صورت حیات) پرداخت می شود و سپس مابقی به تنها فرزند می رسد.

اگر متوفی چند فرزند همجنس داشته باشد

اگر متوفی بیش از یک فرزند داشته باشد و همه آن ها از یک جنس باشند، تقسیم ارث به این صورت است:

• اگر همه فرزندان دختر باشند، ترکه متوفی پس از کسر دیون و وصایا، به تساوی بین آن ها تقسیم می شود. هر دختر سهمی برابر با دیگری خواهد داشت.
• اگر همه فرزندان پسر باشند، ترکه متوفی پس از کسر دیون و وصایا، به تساوی بین آن ها تقسیم می شود. هر پسر سهمی برابر با دیگری دریافت می کند.

در این وضعیت نیز اصل برابری در تقسیم ارث جاری است، اما فقط در میان فرزندان همجنس. یعنی خواهران از یکدیگر به تساوی ارث می برند و برادران نیز از یکدیگر به تساوی.

اگر متوفی هم فرزند دختر و هم فرزند پسر داشته باشد

این حالت، همان موردی است که قاعده سهم پسر دو برابر دختر اعمال می شود. نحوه محاسبه سهم الارث در این وضعیت به شرح زیر است:

1. ابتدا، برای هر فرزند پسر، دو سهم و برای هر فرزند دختر، یک سهم در نظر گرفته می شود.
2. سپس، مجموع این سهام برای تمامی فرزندان محاسبه می شود.
3. کل ترکه باقی مانده از متوفی (پس از کسر دیون، وصایای تا یک سوم و سهم الارث همسر)، بر تعداد کل سهام تقسیم می شود تا ارزش هر سهم مشخص شود.
4. در نهایت، هر فرزند پسر دو برابر ارزش هر سهم و هر فرزند دختر یک برابر ارزش هر سهم را دریافت خواهد کرد.

طبق ماده 907 قانون مدنی، در صورت وجود هم فرزند پسر و هم فرزند دختر، سهم فرزند پسر دو برابر سهم فرزند دختر است. این حکم یک اصل ثابت در قانون ارث ایران محسوب می شود.

مثال عددی:

فرض کنید متوفی یک فرزند پسر و دو فرزند دختر دارد و مجموع ترکه خالص او (پس از کسر دیون و وصایا و سهم همسر) 500 میلیون تومان باشد.

1. تعداد سهم برای پسر: 2 سهم
2. تعداد سهم برای دختران: 1 سهم (برای هر دختر، پس 2 سهم برای دو دختر)
3. مجموع کل سهام: 2 (پسر) + 1 (دختر اول) + 1 (دختر دوم) = 4 سهم
4. ارزش هر سهم: 500,000,000 تومان / 4 سهم = 125,000,000 تومان
5. سهم فرزند پسر: 2 سهم × 125,000,000 تومان = 250,000,000 تومان
6. سهم هر فرزند دختر: 1 سهم × 125,000,000 تومان = 125,000,000 تومان

این مثال به وضوح نشان می دهد که چگونه قاعده 2 به 1 در تقسیم ارث اعمال می شود.

سهم الارث دختر و پسر از مادر

قاعده سهم پسر دو برابر دختر تنها محدود به ارث از پدر نیست و همین قاعده در خصوص ارث بردن فرزندان از مادر نیز صادق است. یعنی در صورتی که مادر فوت کند و فرزندان او شامل هم پسر و هم دختر باشند، سهم فرزند پسر از ترکه مادر نیز دو برابر سهم فرزند دختر خواهد بود. قانون در این مورد تفاوتی قائل نشده و مبانی فقهی و حقوقی یکسان اعمال می شود.

بررسی شایعات و طرح های قانون جدید برابری سهم الارث

با توجه به بحث های اجتماعی و حقوقی پیرامون تفاوت سهم الارث دختر و پسر، شایعات و گمانه زنی هایی در مورد تصویب قانون جدید برابری ارث در ایران مطرح می شود. بررسی دقیق و مستند این موضوع برای رفع ابهامات ضروری است.

آیا قانون برابری سهم الارث دختر و پسر در 1404 تصویب شده است؟

پاسخ قاطع و صریح به این سوال خیر است. تا کنون، هیچ قانون جدیدی مبنی بر برابری سهم الارارث دختر و پسر در سال 1404 یا سال های پیش از آن، در جمهوری اسلامی ایران به تصویب نهایی نرسیده و لازم الاجرا نشده است. بنابراین، تمامی اخبار و شایعاتی که در این خصوص منتشر می شوند، صحت ندارند و قاعده حقوقی مبنی بر ارث بری پسر دو برابر دختر، همچنان به قوت خود باقی است.

طرح های پیشنهادی مجلس

در سالیان گذشته، طرح هایی با هدف اصلاح برخی مواد قانون مدنی از جمله مواد مربوط به ارث، در مجلس شورای اسلامی مطرح شده است. به عنوان مثال، در سال 1401 نیز طرحی در این خصوص به تصویب نمایندگان مجلس رسید. اما تصویب یک طرح در مجلس، به معنای تبدیل شدن آن به قانون لازم الاجرا نیست. هر طرح یا لایحه قانونی برای تبدیل شدن به قانون، نیاز به طی مراحل قانونی از جمله تأیید نهایی شورای نگهبان دارد.

شورای نگهبان، که وظیفه نظارت بر مطابقت مصوبات مجلس با قانون اساسی و موازین شرع را بر عهده دارد، در بسیاری از موارد به دلیل عدم انطباق این طرح ها با مبانی شرعی اسلام، آن ها را رد کرده یا خواستار اصلاحاتی شده است. از آنجا که تفاوت سهم الارث پسر و دختر ریشه در فقه اسلامی و آیات قرآن کریم دارد، هرگونه تغییر در آن نیازمند تأیید شورای نگهبان است که تاکنون این تأیید صورت نگرفته است.

موانع و چالش های تغییر قانون ارث

تغییر قانون ارث در ایران با چالش ها و موانع جدی روبروست. اصلی ترین مانع، مبانی فقهی و شرعی این قانون است که در فقه شیعه جایگاهی ثابت دارد. علمای اسلام و حقوقدانان اسلامی معتقدند که احکام ارث منصوص و قطعی هستند و هرگونه تغییر در آن ها باید با دقت و بر اساس اجتهاد معتبر صورت گیرد. از سوی دیگر، در جامعه نیز دیدگاه های متفاوتی در این زمینه وجود دارد که بحث بر سر برابری یا عدم برابری سهم الارث را پیچیده تر می کند. این موضوع، همواره در محافل فقهی، حقوقی و اجتماعی مورد بحث بوده و احتمال تغییر اساسی در آن در آینده نزدیک، با توجه به ساختار قانون گذاری و نظارت شرعی، بسیار کم به نظر می رسد.

راهکارهای قانونی برای برابرسازی یا نزدیک کردن سهم الارث (در صورت تمایل متوفی)

با وجود اینکه قانون ارث در ایران سهم پسر را دو برابر دختر می داند، اما افراد در طول حیات خود، می توانند با استفاده از برخی ابزارهای قانونی، اقداماتی انجام دهند تا پس از فوتشان، تقسیم اموالشان به گونه ای باشد که سهم فرزندان دختر و پسر به هم نزدیک تر شود یا حتی برابر گردد. این راهکارها شامل تنظیم وصیت نامه یا انتقال اموال در زمان حیات است.

وصیت نامه

وصیت نامه یکی از مهم ترین ابزارهای قانونی برای ابراز اراده متوفی در مورد اموالش پس از فوت است. وصیت بر دو نوع اصلی تقسیم می شود:

وصیت تملیکی (تا یک سوم اموال)

شخص می تواند تا یک سوم از مجموع اموال و دارایی های خود را (که به آن ثلث ترکه گفته می شود) از طریق وصیت نامه به هر کسی که می خواهد (شامل فرزندان، حتی فرزندان دختر برای برابرسازی) تملیک کند. این وصیت تا میزان یک سوم، بدون نیاز به رضایت سایر ورثه، نافذ و لازم الاجرا است. این بدان معناست که اگر پدری بخواهد سهم دخترانش را با پسرانش برابر کند، می تواند در وصیت نامه خود قید کند که بخشی از یک سوم اموالش را به دخترانش بدهند تا سهم آن ها از مجموع ارثی که می برند، به سهم پسرانش نزدیک شود.

نکات مهم در تنظیم وصیت نامه:

• وصیت نامه باید به صورت صحیح تنظیم شود. وصیت نامه می تواند رسمی (که در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می شود و از اعتبار بالایی برخوردار است)، خودنوشت (که توسط خود وصیت کننده با دستخط و امضای او نوشته شده و تاریخ دارد)، یا سری (که در اداره ثبت اسناد امانت گذاشته می شود) باشد.
• برای جلوگیری از هرگونه ابهام یا اختلاف در آینده، توصیه می شود وصیت نامه به صورت رسمی تنظیم شود.

وصیت مازاد بر ثلث

اگر متوفی در وصیت نامه خود بخواهد بیش از یک سوم اموال خود را به کسی تملیک کند (مثلاً برای برابرسازی سهم الارث، بخواهد نیمی از اموالش را به دخترانش بدهد)، این قسمت از وصیت که مازاد بر یک سوم است، تنها در صورتی نافذ و قابل اجرا خواهد بود که رضایت و تنفیذ تمامی ورثه (پس از فوت متوفی) حاصل شود. در صورت عدم رضایت یکی از ورثه، وصیت فقط تا حد یک سوم کل اموال قابل اجرا است.

انتقال اموال در زمان حیات (هبه، صلح عمری و بیع)

راهکار دیگر برای کنترل بیشتر بر نحوه تقسیم اموال و برابرسازی سهم الارث، انتقال اموال به فرزندان در زمان حیات متوفی است. این روش ها از اعتبار بالایی برخوردارند و پس از فوت، نیازی به رضایت ورثه ندارند.

هبه (بخشیدن مال)

شخص می تواند در طول حیات خود، بخشی از اموالش را به صورت هبه (بخشش) به فرزندانش، به ویژه به دختران، منتقل کند. در هبه، انتقال مالکیت بلاعوض است. این کار به صورت سند رسمی انجام می شود و در آن زمان مالکیت به فرزند منتقل می شود. اما باید توجه داشت که واهب (بخشنده) می تواند تحت شرایطی از هبه رجوع کند، مگر اینکه مال مورد هبه تلف شده باشد، یا به ملکیت متهب (کسی که مال به او هبه شده) درآمده باشد یا تغییر کرده باشد.

صلح عمری

یکی از رایج ترین و مؤثرترین راهکارها برای انتقال اموال و تنظیم تقسیم ارث، صلح عمری است. در این نوع قرارداد صلح، شخص (مصالح) می تواند در زمان حیات خود، مالکیت اموالش را به فرزندانش (متصالحین) منتقل کند، با این شرط که حق استفاده و منافع آن اموال تا پایان عمر مصالح، برای خودش باقی بماند. به عبارت دیگر، متصالح مالک عین مال می شود اما تا زمانی که مصالح زنده است، حق استفاده و بهره برداری از آن مال را ندارد.

مزایای صلح عمری:

• انتقال مالکیت به صورت قطعی در زمان حیات انجام می شود.
• پس از فوت مصالح، اموال منتقل شده جزو ترکه محسوب نمی شوند و نیازی به طی مراحل انحصار وراثت برای این اموال نیست.
• این قرارداد لازم الاجراست و نیازی به رضایت سایر ورثه ندارد، حتی اگر مازاد بر یک سوم اموال باشد.
• مصالح می تواند تا پایان عمر از منافع اموال خود استفاده کند.

بیع (فروش)

والدین می توانند بخشی از اموال خود را به صورت صوری یا واقعی به فرزندان دختر خود بفروشند. اگرچه این روش از لحاظ حقوقی کاملاً صحیح است، اما ممکن است از لحاظ عرفی یا خانوادگی مشکلاتی ایجاد کند. در صورتی که بیع واقعی باشد، فرزند باید مبلغ معامله را پرداخت کند؛ اگر صوری باشد، ممکن است در آینده مشکلاتی در اثبات مالکیت ایجاد شود.

استفاده از این راهکارها، به افراد این امکان را می دهد که با برنامه ریزی قبلی و قانونی، اراده خود را در مورد تقسیم اموالشان محقق سازند و از بروز اختلافات احتمالی در آینده جلوگیری کنند.

نکات تکمیلی و استثنائات مهم در قانون ارث

قانون ارث دارای جزئیات و ظرایف متعددی است که شناخت آن ها برای هر کسی که با موضوع ارث و انحصار وراثت سروکار دارد، ضروری است. در کنار قواعد مربوط به سهم الارث فرزندان، مواردی چون سهم همسر، نوه، طبقات ارث و برخی استثنائات نیز وجود دارد که در ادامه به آن ها می پردازیم.

سهم الارث همسر (زوج و زوجه)

یکی از مهم ترین وراثی که قبل از فرزندان یا سایر خویشاوندان سهم خود را از ترکه دریافت می کند، همسر متوفی است. سهم همسر (زوج یا زوجه) بسته به وجود یا عدم وجود فرزند برای متوفی، متفاوت است:

سهم الارث زوجه (همسر زن):

• اگر متوفی فرزند یا نوه داشته باشد، سهم زن یک هشتم از کل اموال است.
• اگر متوفی فرزند یا نوه نداشته باشد، سهم زن یک چهارم از کل اموال است.

نکته مهم این است که سهم زن از عین اموال منقول و قیمت اموال غیرمنقول محاسبه می شود، نه از عین اموال غیرمنقول (مانند زمین و خانه). به عبارت دیگر، زن از خود زمین ارث نمی برد، بلکه از قیمت آن سهم می برد.

سهم الارث زوج (همسر مرد):

• اگر متوفی فرزند یا نوه داشته باشد، سهم مرد یک چهارم از کل اموال است.
• اگر متوفی فرزند یا نوه نداشته باشد، سهم مرد یک دوم (نصف) از کل اموال است.

سهم مرد از تمامی اموال (منقول و غیرمنقول) محاسبه می شود.

سهم الارث نوه (اولاد اولاد)

نوه (اولاد اولاد) در طبقه اول وراث قرار دارد، اما ارث بری او دارای شرایط خاصی است. نوه تنها در صورتی از متوفی ارث می برد که هیچ فرزند مستقیم (پسر یا دختر) از متوفی در قید حیات نباشد.

در این صورت، نوه به جای پدر یا مادر فوت شده خود (که فرزند متوفی محسوب می شده) قائم مقام می شود و سهم الارث آن ها را دریافت می کند. این بدان معناست که اگر نوه از طریق یک پسر متوفی به متوفی اصلی مرتبط باشد، سهم پدر خود را می برد و اگر از طریق یک دختر متوفی باشد، سهم مادر خود را می برد.

همچنین، قاعده سهم پسر دو برابر دختر در میان خود نوه ها نیز رعایت می شود. یعنی اگر نوه ها از طریق یک پدر یا مادر فوت شده ارث ببرند و خودشان شامل نوه پسر و نوه دختر باشند، سهم نوه پسر دو برابر نوه دختر خواهد بود.

طبقات و درجات ارث

قانون مدنی ایران ورثه را به سه طبقه اصلی تقسیم می کند و وجود یک وارث در طبقه بالاتر، مانع از ارث بری وراث در طبقات پایین تر می شود:

1. طبقه اول: شامل پدر، مادر، فرزندان (پسر و دختر) و نوه ها (اولاد اولاد). تا زمانی که یک نفر از این طبقه زنده باشد، طبقات بعدی ارث نمی برند.
2. طبقه دوم: شامل اجداد (پدربزرگ و مادربزرگ) و خواهر و برادر متوفی و اولاد آن ها.
3. طبقه سوم: شامل عمو، عمه، دایی، خاله متوفی و اولاد آن ها.

فرزندان متوفی در طبقه اول ارث قرار دارند و از اولویت بالایی برخوردارند. وجود فرزندان (یا نوه ها در صورت عدم وجود فرزندان مستقیم) مانع ارث بری سایر طبقات می شود.

محرومیت از ارث

یکی از باورهای غلط رایج، امکان محروم کردن فرزند از ارث توسط پدر یا مادر است. طبق قانون ایران، هیچ کس نمی تواند فرزند یا سایر ورثه قانونی خود را از ارث محروم کند، مگر در موارد بسیار محدود و خاص قانونی که آن هم مستلزم تحقق شرایط بسیار سخت گیرانه ای است (مانند قتل عمد مورث توسط وارث). بنابراین، وصیت بر محرومیت از ارث، فاقد اعتبار قانونی است و ورثه حتی اگر با این وصیت مخالفت کنند، سهم الارث خود را دریافت خواهند کرد.

فرزندان نامشروع

طبق ماده 861 قانون مدنی، یکی از موجبات ارث، نسب است؛ یعنی خویشاوندی خونی. با این حال، فرزندان نامشروع (که در اثر رابطه غیرشرعی به دنیا آمده اند) طبق قانون ایران از پدر و مادر خود ارث نمی برند. رابطه نسبی مشروع، شرط اصلی ارث بری است.

وارث	وجود فرزند	عدم وجود فرزند
زوج (مرد)	یک چهارم (1/4)	یک دوم (1/2)
زوجه (زن)	یک هشتم (1/8)	یک چهارم (1/4)
پسر	دو سهم	تمام ترکه (اگر تنها وارث باشد)
دختر	یک سهم	تمام ترکه (اگر تنها وارث باشد)
چند پسر	تساوی	تمام ترکه (اگر تنها وراث باشند)
چند دختر	تساوی	تمام ترکه (اگر تنها وراث باشند)

شناخت این جزئیات و استثنائات کمک می کند تا تصویر کامل تری از قانون ارث در ایران به دست آید و از بروز سوءتفاهم ها و مشکلات حقوقی جلوگیری شود.

نتیجه گیری

بر اساس آنچه که به تفصیل در این مقاله بررسی شد، روشن است که مطابق با قوانین جاری جمهوری اسلامی ایران در سال 1404 و مستند به ماده 907 قانون مدنی و مبانی فقهی اسلام، سهم فرزند پسر از ارث پدر (و مادر) دو برابر سهم فرزند دختر است. این قاعده یک اصل ثابت و جاری در نظام حقوقی ایران است و برخلاف شایعات رایج، هیچ قانون جدیدی مبنی بر برابری سهم الارث دختر و پسر تاکنون به تصویب نهایی نرسیده است.

تقسیم ارث، فرآیندی حقوقی و گاهی پیچیده است که با جزئیات و استثنائات متعددی همراه است. از سهم الارث خاص همسر و نوه ها گرفته تا طبقات مختلف وراث و محدودیت های قانونی در محرومیت از ارث، هر یک از این موارد می تواند بر چگونگی تقسیم ترکه تأثیر بگذارد. آگاهی دقیق از این قوانین نه تنها به پیشگیری از اختلافات خانوادگی کمک می کند، بلکه زمینه را برای برنامه ریزی صحیح و اجرای اراده متوفی فراهم می آورد.

با این حال، برای افرادی که تمایل دارند سهم الارث فرزندانشان (پسر و دختر) تا حد امکان برابر باشد، راهکارهای قانونی مشخصی وجود دارد. تنظیم وصیت نامه تملیکی تا ثلث اموال، که بدون نیاز به رضایت وراث لازم الاجراست، یا استفاده از روش هایی مانند صلح عمری و هبه در زمان حیات، ابزارهای قدرتمندی هستند که می توانند برای تحقق این هدف به کار گرفته شوند. این اقدامات، نه تنها به افراد امکان می دهد تا بر نحوه تقسیم اموال خود پس از فوت کنترل بیشتری داشته باشند، بلکه از بروز هرگونه چالش حقوقی در آینده نیز جلوگیری می کند.

برای دریافت مشاوره حقوقی تخصصی در زمینه انحصار وراثت، تقسیم ارث، تنظیم وصیت نامه، صلح عمری و هرگونه ابهام حقوقی مرتبط، با کارشناسان مجرب ما تماس بگیرید. سوالات و تجربیات خود را نیز می توانید در بخش نظرات با ما و سایر کاربران به اشتراک بگذارید تا تبادل اطلاعات و آگاهی رسانی هرچه بهتر صورت گیرد.