کوه های مناسب کوهنوردی در دنیا

انتخاب کوه مناسب برای کوهنوردی، بر اساس سطح تجربه و آمادگی جسمانی شما، می تواند تجربه ای فراموش نشدنی را رقم بزند. از قله های آسان تر با مسیرهای مشخص برای مبتدیان تا قله های ۸۰۰۰ متری برای کوهنوردان حرفه ای، گزینه های متعددی در سراسر جهان وجود دارد که هر یک چالش ها و زیبایی های منحصر به فرد خود را دارند.

کوهنوردی، ورزشی فراتر از یک فعالیت جسمانی صرف است؛ این ماجراجویی، دعوتی است به کشف ظرفیت های درونی، غلبه بر چالش ها و پیوند عمیق با طبیعت. کوهستان ها، با عظمت و سکوت خود، همواره الهام بخش انسان ها بوده اند تا مرزهای توانایی خود را به چالش بکشند. اما دنیای کوهستان وسیع و متنوع است؛ از ارتفاعات ملایم و دلپذیر برای یک پیاده روی روزانه گرفته تا قله های سر به فلک کشیده و یخی که صعود به آن ها نیازمند سال ها تجربه و مهارت های فنی است. انتخاب بهترین کوه برای کوهنوردی، نه تنها به شهرت آن قله، بلکه به فاکتورهای متعددی از جمله سطح آمادگی جسمانی، مهارت های فنی، زمان و بودجه شما بستگی دارد. این راهنمای جامع به شما کمک می کند تا با درک عمیق تر از ویژگی های مختلف کوه های مناسب کوهنوردی در دنیا، قله ای را انتخاب کنید که هم راستا با اهداف و توانایی های شما باشد و سفری ایمن و ماندگار را تجربه نمایید.

چرا انتخاب کوه مناسب برای کوهنوردی مهم است؟ فاکتورهای کلیدی

انتخاب آگاهانه قله برای صعود، اولین و مهم ترین گام در برنامه ریزی یک ماجراجویی کوهنوردی است. این انتخاب نه تنها بر موفقیت یا عدم موفقیت صعود تأثیر می گذارد، بلکه مستقیماً با ایمنی و لذت بردن شما از این تجربه مرتبط است. در نظر گرفتن فاکتورهای زیر می تواند به شما در تصمیم گیری کمک کند:

سطح تجربه و آمادگی جسمانی

قبل از هر چیز، باید با خود صادق باشید و سطح تجربه و آمادگی جسمانی خود را ارزیابی کنید. کوهنوردان مبتدی باید از قله هایی با ارتفاع متوسط و مسیرهای مشخص شروع کنند که نیاز به مهارت های فنی پیچیده ندارند. کوهنوردان متوسط با تجربه صعودهای قبلی، می توانند به دنبال چالش های بزرگ تر و ارتفاعات بیشتر باشند. در نهایت، کوهنوردان حرفه ای که سابقه صعودهای بلند و فنی را دارند، می توانند قله های ۸۰۰۰ متری و صعودهای دشوار را هدف قرار دهند. نادیده گرفتن این مورد می تواند به خطرات جانی و دلسردی از کوهنوردی منجر شود.

اهداف صعود

هدف شما از صعود چیست؟ آیا به دنبال یک ترکینگ ساده برای لذت بردن از طبیعت هستید، یا قصد یک قله نوردی فنی و چالش برانگیز دارید؟ شاید هدف شما یک سفر اکتشافی به مناطق دورافتاده یا تجربه ای فرهنگی در کنار مردم محلی باشد. قله های معروف کوهنوردی جهان هر کدام تجربه ای متفاوت ارائه می دهند. مشخص کردن هدف به شما کمک می کند تا قله ای را انتخاب کنید که بیشترین تطابق را با انتظارات شما داشته باشد.

زمان و فصل مناسب

هر کوهستان پنجره های صعودی خاص خود را دارد که معمولاً به شرایط آب و هوایی و دمایی منطقه بستگی دارد. بهترین فصل برای کوهنوردی در یک قله ممکن است در قله ای دیگر کاملاً متفاوت باشد. توجه به آب و هوا و پیش بینی های جوی برای زمان صعود ضروری است، زیرا شرایط نامساعد آب و هوایی می تواند خطرات جدی ایجاد کند و حتی صعود را غیرممکن سازد. برنامه ریزی دقیق بر اساس این فاکتور حیاتی است.

بودجه و لجستیک

کوهنوردی، به ویژه در قله های بلند و بین المللی، می تواند پرهزینه باشد. هزینه ها شامل بلیط هواپیما، مجوزهای صعود، خدمات راهنما و شرپا، تجهیزات تخصصی، بیمه و هزینه های اقامت است. تورهای کوهنوردی خارجی اغلب شامل بخشی از این هزینه ها می شوند. بررسی دقیق بودجه و برنامه ریزی لجستیکی مانند حمل و نقل و تهیه تجهیزات، قبل از آغاز سفر ضروری است.

ریسک پذیری و ایمنی

کوهنوردی با خطرات ذاتی مانند سقوط، بهمن، سرمازدگی، ارتفاع زدگی و تغییرات ناگهانی آب و هوا همراه است. میزان ریسک در قله های مختلف، متفاوت است. انتخاب قله ای که متناسب با سطح ریسک پذیری و مهارت های شما در مدیریت خطر باشد، از اهمیت بالایی برخوردار است. بیماری ارتفاع و پیشگیری از آن، یکی از مهم ترین ملاحظات در صعود به ارتفاعات بالا است.

تجهیزات مورد نیاز

نوع و حجم لوازم مورد نیاز کوهنوردی حرفه ای به قله انتخابی و شرایط آب و هوایی آن بستگی دارد. در حالی که برای یک ترکینگ ساده، تجهیزات اولیه کافی است، صعود به قله های فنی و بلند نیازمند تجهیزات پیشرفته ای نظیر کرامپون، تبر یخ، هارنس، طناب و لباس های تخصصی است. اطمینان از کیفیت و کارایی تجهیزات، تضمین کننده ایمنی شما در طول صعود خواهد بود.

کوهستان های رویایی برای هر کوهنورد: دسته بندی بر اساس سطح دشواری

دنیای کوهستان ها، آغوش خود را به روی همه کسانی که به دنبال ماجراجویی هستند، باز می کند؛ از افرادی که به تازگی قدم در این مسیر گذاشته اند تا کوهنوردان باتجربه که به دنبال فتح قله های سرکش هستند. در ادامه به معرفی کوه های مناسب کوهنوردی در دنیا بر اساس سطح دشواری می پردازیم تا هر کس بتواند قله رویایی خود را پیدا کند.

کوه های مناسب برای کوهنوردان مبتدی: اولین گام ها به سوی قله

برای کسانی که تازه وارد دنیای کوهنوردی شده اند، انتخاب قله های با چالش های کمتر و مسیرهای مشخص، اهمیت زیادی دارد. این قله ها فرصتی عالی برای کسب تجربه، آشنایی با اصول پایه کوهنوردی و افزایش آمادگی جسمانی برای کوهنوردی هستند.

کوه فوجی (Mount Fuji)، ژاپن

کوه فوجی، نماد کشور ژاپن، با ارتفاع ۳۷۷۶ متر، یکی از محبوب ترین قله ها برای کوهنوردان مبتدی و متوسط است. مسیرهای مشخص و وجود ایستگاه های استراحت متعدد، صعود به آن را نسبتاً آسان می کند. بهترین فصل برای صعود، ماه های جولای و آگوست است که هوا مطبوع و مسیرها عاری از برف هستند. صعود به فوجی نه تنها یک تجربه ورزشی، بلکه یک تجربه فرهنگی بی نظیر است که با دیدن طلوع خورشید از بالای قله به اوج خود می رسد.

کلیمانجارو (Mount Kilimanjaro)، تانزانیا – بام آفریقا

کلیمانجارو، با ارتفاع ۵۸۹۵ متر، بلندترین قله آفریقا و یکی از قله های آسان برای کوهنوردی در میان کوه های بلند جهان است که نیازی به مهارت های فنی پیشرفته ندارد. این کوه، یک آتشفشان خفته است و دارای مسیرهای مختلفی مانند مارانگو و ماچامه است که هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند. مسیر مارانگو که به مسیر کُکاکولا نیز معروف است، اقامتگاه های سرپوشیده ارائه می دهد و برای مبتدیان بسیار مناسب است. مدت زمان معمول صعود ۶ تا ۸ روز است که فرصت کافی برای هم هوایی را فراهم می کند. استخدام راهنمای محلی اجباری است و نکات بهداشتی و بیماری ارتفاع و پیشگیری از آن باید جدی گرفته شود.

کوهستان اطلس (Atlas Mountains) – قله توقال (Mount Toubkal)، مراکش

قله توقال، با ارتفاع ۴۱۶۷ متر، بلندترین قله شمال آفریقا و مقصدی عالی برای کوهنوردان مبتدی و متوسط است. این صعود معمولاً ۲ تا ۳ روز طول می کشد و نیازی به تجهیزات فنی سنگین ندارد، مگر در فصل زمستان که برف کوبی و کرامپون لازم می شود. دسترسی به این منطقه از شهر مراکش آسان است و تجربه فرهنگی غنی از ملاقات با مردم بربر (Bərbər) و عبور از روستاهای زیبای کوهستانی را به همراه دارد.

برخی قله های منتخب در آمریکای جنوبی (مسیرهای ترکینگ)

مناطقی مانند مسیر اینکا در پرو (به سمت ماچوپیچو) یا ترکینگ های پاتاگونیا در شیلی و آرژانتین، تجربه های کوهنوردی برای مبتدیان در دنیا را با مناظر بی نظیر فراهم می کنند. این مسیرها معمولاً ترکینگ های طولانی هستند و نیاز به آمادگی جسمانی بالا دارند، اما مهارت های فنی خاصی لازم نیست. قله های معروف کوهنوردی جهان در آمریکای جنوبی اغلب چالش های فنی بالاتری دارند، اما مسیرهای ترکینگ اطراف آن ها فرصت های خوبی برای شروع هستند.

انتخاب یک راهنمای معتبر و باتجربه برای صعودهای بین المللی، به خصوص برای کوهنوردان مبتدی، نه تنها ایمنی شما را تضمین می کند بلکه به شما در یادگیری اصول صحیح کوهنوردی کمک شایانی می نماید.

کوه های مناسب برای کوهنوردان متوسط: چالش های هیجان انگیزتر

پس از کسب تجربه های اولیه، کوهنوردان متوسط می توانند به دنبال قله هایی با ارتفاع بیشتر، شرایط آب و هوایی متغیرتر و نیاز به مهارت های فنی پایه باشند. این قله ها فرصت خوبی برای ارتقاء مهارت ها و آمادگی برای صعودهای دشوارتر هستند.

کوه دماوند (Mount Damavand)، ایران – بام ایران

کوه دماوند، با ارتفاع ۵۶۱۰ متر، بلندترین قله ایران و خاورمیانه است که در قلب رشته کوه البرز قرار دارد. این آتشفشان خفته، مقصدی محبوب برای دماوند کوهنوردی است و چالش های متنوعی را ارائه می دهد. مسیرهای صعود متعددی دارد که معروف ترین آن ها مسیرهای جنوبی و شمالی هستند. مسیر جنوبی از بارگاه سوم می گذرد و معمولاً آسان تر است، در حالی که مسیر شمالی فنی تر و چالش برانگیزتر است. بهترین فصل صعود تابستان (تیر و مرداد) است. صعود به دماوند نیازمند آمادگی جسمانی بالا، تجربه هم هوایی و تجهیزات مناسب است. این قله با اساطیر و تاریخ ایران گره خورده و صعود به آن از نظر فرهنگی نیز ارزشمند است.

کوه البروس (Mount Elbrus)، روسیه – بلندترین قله اروپا

کوه البروس، با ارتفاع ۵۶۴۲ متر (قله غربی)، بلندترین قله اروپا و یکی از هفت قله بلند هر قاره است. این آتشفشان خفته در رشته کوه قفقاز قرار دارد و با وجود ارتفاع زیاد، صعود به آن از طریق مسیر عادی و با استفاده از تله کابین تا ارتفاعات بالاتر، برای کوهنوردان متوسط با آمادگی جسمانی خوب امکان پذیر است. چالش اصلی البروس صعود، شرایط آب و هوایی بسیار متغیر و بادهای شدید است. نیاز به تجهیزات زمستانی، کرامپون و تبر یخ، حتی در تابستان، ضروری است. این منطقه همچنین برای اسکی کوهستان بسیار محبوب است.

ماترهورن (Matterhorn)، سوئیس – قله نمادین آلپ

ماترهورن، با ارتفاع ۴۴۷۸ متر، یکی از نمادین ترین و زیباترین قله های آلپ است که به دلیل شکل هرمی خاص خود شهرت دارد. ماترهورن صعود نیازمند مهارت های فنی متوسط تا پیشرفته (بسته به مسیر) و تجربه قبلی در صعودهای آلپاین است. مسیر عادی به نام هورنلی (Hörnli Ridge) معمولاً با راهنما و در بهترین شرایط آب و هوایی انجام می شود. زیبایی های منطقه آلپ و دیدن این قله از نزدیک، هر کوهنوردی را به وجد می آورد. بهترین زمان صعود معمولاً از اواسط جولای تا اواسط سپتامبر است.

آکونکاگوآ (Aconcagua)، آرژانتین – بلندترین قله آمریکای جنوبی

آکونکاگوآ، با ارتفاع ۶۹۶۱ متر، بلندترین قله آمریکای جنوبی و بلندترین قله خارج از قاره آسیا است. این کوه از نظر فنی در مسیر عادی دشواری زیادی ندارد، اما نیاز به آمادگی جسمانی برای کوهنوردی بلند و هم هوایی بسیار جدی دارد. صعود به آکونکاگوآ معمولاً ۱۲ تا ۱۵ روز طول می کشد و چالش های اصلی آن بادهای شدید و سرمای زیاد است. این کوه مقصدی عالی برای کوهنوردانی است که می خواهند تجربه صعود به ارتفاعات بسیار بالا را بدون درگیری با مهارت های فنی پیچیده کسب کنند.

ترکینگ های پیشرفته هیمالیا (مانند بیس کمپ اورست یا آناپورنا)

در حالی که صعود به قله های هیمالیا نیازمند مهارت های حرفه ای است، ترکینگ های پیشرفته به بیس کمپ اورست (EBC Trek) یا دور آناپورنا (Annapurna Circuit) فرصتی بی نظیر برای کوهنوردان متوسط فراهم می کند تا تجربه ارتفاعات بالا را کسب کنند. این مسیرها نیاز به آمادگی جسمانی بسیار خوب و هم هوایی مناسب دارند، اما معمولاً بدون نیاز به تجهیزات فنی خاص هستند. مناظر خیره کننده، فرهنگ بومی نپال و حس نزدیکی به کوه های 8000 متری برای صعود، این تجربه ها را فراموش نشدنی می سازد.

کوه های مناسب برای کوهنوردان حرفه ای: اوج چالش و ماجراجویی

برای کوهنوردان باتجربه که به دنبال اوج چالش و ماجراجویی هستند، قله های ۸۰۰۰ متری هیمالیا و سایر قله های فنی و خطرناک در سراسر جهان، مقاصد ایده آلی هستند. این صعودها نیازمند سال ها تجربه، مهارت های فنی بالا، آمادگی جسمانی و روانی فوق العاده و برنامه ریزی بسیار دقیق است.

اورست (Mount Everest)، نپال/تبت – بام جهان

اورست، با ارتفاع ۸۸۴۸ متر، بلندترین قله جهان و رویای بسیاری از کوهنوردان است. اورست صعود چالش برانگیزترین صعود در جهان محسوب می شود و نیازمند استفاده از شرپا (راهنمایان محلی) و اکسیژن کمکی است. خطراتی مانند منطقه مرگ (Death Zone) که در آن سطح اکسیژن بسیار پایین است، بهمن، شکاف های یخی و آب و هوای غیرقابل پیش بینی، صعود را بسیار دشوار و خطرناک می کنند. تاریخچه اولین صعودها و داستان های شگفت انگیز کوهنوردانی که آن را فتح کرده اند، همواره الهام بخش بوده است.

K2 (Mount K2)، پاکستان/چین – کوه وحشی

K2، با ارتفاع ۸۶۱۱ متر، دومین قله بلند جهان و به دلیل دشواری های فنی فوق العاده و آب و هوای غیرقابل پیش بینی، به کوه وحشی شهرت یافته است. این قله به مراتب خطرناک تر و چالش برانگیزتر از اورست شناخته می شود و نرخ مرگ و میر بالاتری دارد. صعود به K2 نیازمند مهارت های فنی بی نظیر، تجربه طولانی مدت در ارتفاعات بالا و تیمی متخصص و هماهنگ است. این قله اوج چالش برانگیزترین کوه های دنیا برای کوهنوردان حرفه ای است.

نانگاپاربات (Nanga Parbat)، پاکستان – کوه قاتل

نانگاپاربات، با ارتفاع ۸۱۲۶ متر، نهمین قله بلند جهان است که به دلیل نرخ بالای مرگ و میر در میان کوهنوردان، لقب کوه قاتل را به خود اختصاص داده است. مسیرهای صعود این قله بسیار خطرناک و پر از بهمن و یخ ریزش هستند. دشواری های فنی و روانی صعود به این قله، آن را به مقصدی برای تنها حرفه ای ترین و شجاع ترین کوهنوردان تبدیل کرده است.

آناپورنا (Annapurna I)، نپال – یکی از مرگبارترین قله ها

آناپورنا ۱، با ارتفاع ۸۰۹۱ متر، دهمین قله بلند جهان و یکی دیگر از مرگبارترین قله ها با نرخ مرگ و میر بالا است. این کوهستان با بهمن های فراوان و دیواره های یخی عمودی شناخته می شود. صعود به آناپورنا نیازمند مهارت های فنی بسیار بالا و آمادگی برای مواجهه با خطرات جدی است. با این حال، زیبایی های طبیعی منطقه آناپورنا و مسیرهای ترکینگ اطراف آن، جذابیت های خاص خود را دارد.

سایر ۸۰۰۰ متری های هیمالیا: لوتسه، ماکالو، چوآویو، ماناسلو

سایر قله های بالای ۸۰۰۰ متر در هیمالیا مانند لوتسه (Lhotse – 8516 متر)، ماکالو (Makalu – 848۵ متر)، چوآویو (Cho Oyu – 818۸ متر)، و ماناسلو (Manaslu – 816۳ متر) نیز هر کدام چالش های منحصر به فرد خود را دارند. لوتسه که نزدیک اورست است، دارای دیواره ای شیب دار و فنی است. ماکالو با شکل هرمی خود و مسیرهای طولانی و پربرف شناخته می شود. چوآویو یکی از آسان ترین ۸۰۰۰ متری ها محسوب می شود و اغلب به عنوان پله ای برای اورست استفاده می شود. ماناسلو، کوه روح، نیز دارای مسیرهای فنی و خطر بهمن است. صعود به هر یک از این قله ها نیازمند لوازم مورد نیاز کوهنوردی حرفه ای، تجربه قبلی در ارتفاعات بالا و تیمی بسیار مجرب است.

در ارتفاعات بالای ۸۰۰۰ متری، هر تصمیم اشتباه می تواند عواقب جبران ناپذیری داشته باشد. برنامه ریزی دقیق لجستیک، مدیریت ریسک و آمادگی روانی، برای موفقیت و بقا حیاتی هستند.

نکات عمومی و ضروری برای هر کوهنوردی در سفر به کوهستان های دنیا

صرف نظر از سطح تجربه و قله ای که انتخاب می کنید، رعایت برخی نکات عمومی و ضروری می تواند ایمنی، راحتی و لذت شما را از تجربه کوهنوردی در هر نقطه از دنیا افزایش دهد.

مجوزها و روادید

برای صعود به بسیاری از قله های معروف جهان، به ویژه در کشورهایی مانند نپال، پاکستان یا چین، نیاز به دریافت مجوزهای خاص کوهنوردی و همچنین روادید کشور مقصد دارید. این فرآیند ممکن است زمان بر باشد، بنابراین برنامه ریزی و اقدام به موقع برای دریافت آن ها ضروری است.

بیمه مسافرتی و کوهنوردی

یکی از مهم ترین اقدامات، تهیه بیمه مسافرتی و کوهنوردی جامع است که شامل پوشش حوادث، امداد و نجات در کوهستان (به ویژه هلیکوپتر) و هزینه های درمانی در ارتفاعات بالا باشد. خطرات کوهنوردی جدی هستند و داشتن پوشش بیمه ای مناسب آرامش خاطر را فراهم می کند.

آمادگی پزشکی

قبل از سفر، یک چک آپ کامل پزشکی انجام دهید و از سلامت خود اطمینان حاصل کنید. داروهای ضروری و کمک های اولیه شخصی را همراه داشته باشید و در مورد بیماری ارتفاع و پیشگیری از آن اطلاعات کافی کسب کنید. مشورت با پزشک در مورد داروهای مناسب برای هم هوایی نیز مفید است.

تجهیزات مناسب و با کیفیت

انتخاب تجهیزات مناسب و با کیفیت، متناسب با نوع صعود و شرایط آب و هوایی، حیاتی است. از کفش های کوهنوردی گرفته تا لباس های چند لایه، کوله پشتی، چادر، کیسه خواب و تجهیزات فنی (در صورت لزوم)، همگی باید از استانداردهای لازم برخوردار باشند. لیست لوازم مورد نیاز کوهنوردی حرفه ای را با دقت بررسی و تهیه کنید.

همراهی با راهنما/تیم مجرب

به ویژه در مناطق ناآشنا و قله های بلند و فنی، همراهی با یک راهنما یا تیم مجرب و محلی توصیه می شود. راهنمایان می توانند در جهت یابی، مدیریت ریسک، هم هوایی و مواجهه با شرایط اضطراری کمک شایانی کنند. تورهای کوهنوردی خارجی معتبر اغلب این خدمات را ارائه می دهند.

احترام به فرهنگ بومی و محیط زیست

همیشه به فرهنگ و آداب و رسوم مردم بومی احترام بگذارید. در کوهستان، اصول کمپینگ مسئولانه و عدم ترک زباله را رعایت کنید. کوهستان ها محیط های شکننده و ارزشمندی هستند که حفظ آن ها برای نسل های آینده وظیفه ماست.

هم هوایی (اکلیماتیزاسیون)

در صعود به ارتفاعات بالا، هم هوایی به فرآیند سازگاری بدن با کاهش اکسیژن گفته می شود و نقش حیاتی در پیشگیری از بیماری ارتفاع دارد. برنامه ریزی صعود باید شامل روزهای استراحت و صعودهای تدریجی باشد تا بدن فرصت کافی برای هم هوایی پیدا کند.

همواره وضعیت آب و هوایی را از منابع معتبر بررسی کنید و آماده تغییرات ناگهانی جوی در کوهستان باشید. یک صعود موفق، صعودی است که با ایمنی کامل به پایان برسد.

بررسی مداوم شرایط آب و هوایی

قبل و در طول صعود، پیش بینی های آب و هوایی را به طور مداوم بررسی کنید. شرایط جوی در کوهستان می تواند به سرعت و به طور غیرقابل پیش بینی تغییر کند. آمادگی برای مواجهه با طوفان، برف، باران یا باد شدید، بخش مهمی از برنامه ریزی بهترین فصل برای کوهنوردی است.

نتیجه گیری: انتخاب قله، آغاز یک ماجراجویی ماندگار

دنیای کوه های مناسب کوهنوردی در دنیا، پر از زیبایی های بی بدیل و چالش های هیجان انگیز است که هر یک تجربه ای منحصر به فرد را ارائه می دهند. چه یک کوهنورد مبتدی باشید که به دنبال قله های آسان برای کوهنوردی هستید، چه یک کوهنورد متوسط که می خواهد مهارت های خود را ارتقا دهد، یا یک حرفه ای که رویای فتح کوه های 8000 متری برای صعود را در سر دارد، انتخاب آگاهانه و برنامه ریزی دقیق، کلید یک ماجراجویی ایمن و خاطره انگیز است.

با ارزیابی صادقانه سطح آمادگی خود، شناخت اهدافتان و توجه به فاکتورهای کلیدی مانند زمان، بودجه و ایمنی، می توانید قله ای را انتخاب کنید که نه تنها روح ماجراجوی شما را سیراب کند، بلکه سفری الهام بخش به اعماق وجودتان نیز باشد. کوهنوردی، فراتر از فتح یک قله، کشف توانایی ها و مقاومت درونی شماست. پس، با قلبی پرشور و گام هایی استوار، مسیر خود را به سوی قله رویایی تان آغاز کنید و مسئولانه و ایمن، این ماجراجویی ماندگار را تجربه نمایید. تجربیات و قله های مورد علاقه خود را با ما در بخش نظرات به اشتراک بگذارید تا الهام بخش دیگران نیز باشید.